The Thief of Time - John Boyne (2000)

Sympathieke roman, waarin de eeuwig levende hoofdpersoon nou eens niet de zwelgende meelijwekkende persoon is, maar een ondernemende en leergierige man. Met een vleugje zelfspot kijkt hij terug op de vormende jaren uit zijn leven, die toevallig ook parallel lopen met grote historische gebeurtenissen die we allemaal kennen. En dat zijn er nogal wat, aangezien de verhaallijn bijna drie eeuwen bestrijkt.

Er zijn echter twee terugkerende verhaallinnen: 1) hoe Mathieu wegvlucht uit Frankrijk (eind 18e eeuw) en een kunstmatig gezinnetje maakt met zijn jeugdliefde en half-broertje, en 2) hoe Mathieu een verre neef probeert te behoeden voor de ondergang in onze tijd. Om de twee hoofdstukken volgt er dan een compleet andere episode, steeds in een ander tijdsvak. Een liefdeaffaire met de ex-scharrel van Charlie Chaplin. Meewerken aan de bouw van een kathedraal in opdracht van Paus Innocentius. Een midlifecrisis tijdens de Beurskrach in de jaren dertig. Een test van loyaliteit en vriendschap gedurende de McCarthy doctrine.

Ironisch genoeg missen juist de twee terugkerende verhalen de kracht die de korte zijsprongen wel hebben. Ze voelen flets en inspiratieloos aan ten opzichte van de grandeur die in sommige korte episodes wel wordt benadrukt. Enigszins vermakelijk is het verhaal van hoe de man zijn eerste deuk in de liefde oploopt in zijn jonge jaren en een patroon begint die door de rest van de eeuwen ook terug zal komen. Maar John Boyne doet onze huidige tijd wel erg tekort met een magere voorstelling van de televisie-wereld en een weinig verheffend beeld van decadentie, riooljournalistiek zonder scrupules en een halfbakken liefdesgeschiedenis. Als geheel is het dus niet zo'n sterke roman, maar bij vlagen is het toch zeer vermakelijk. Boyne toont al iets van de vakkundige geschiedbeschrijving die als een rode draad door zijn latere werk zal gaan lopen. Dit zal zeker niet het laatste boek zijn dat ik van hem ga lezen.