menu

Siegfried: Een Zwarte Idylle - Harry Mulisch (2001)

Alternatieve titel: Siegfried

mijn stem
3,84 (215)
215 stemmen

Nederlands
Historisch

213 pagina's
Eerste druk: De Bezige Bij, Amsterdam (Nederland)

Rudolf Herter is een alter ego van Harry Mulisch die de gelegenheid heeft aangegrepen om zichzelf opnieuw met de nodige zelfspot ten tonele te voeren. Samen met Maria, de moeder van zijn zoontje Marnix, brengt de schrijver Herter een bezoek aan Wenen, de stad van zijn Oostenrijkse vader en van Hitler. Bij uitstek de plek om, zoals het in de roman wordt genoemd, de Endlösung der Hitlerfrage te ondernemen. Tijdens een televisie-interview komt Herter bij toeval op het idee hoe hij dat in een roman zou moeten uitwerken. Wat hij wil is Hitler postuum een 'gefingeerde spiegel' voorhouden, "waarin we zijn gezicht alsnog te zien krijgen". Maar als hij na afloop van zijn lezing in de Wiener Nationalbibliothek kennismaakt met het bejaarde echtpaar Ullrich en Julia Falk, van wie hij de volgende dag iets over Hitler verneemt wat niemand weet, blijkt de werkelijkheid absurder dan de auteur kon bedenken.

zoeken in:
5,0
Een van mijn favoriete boeken. Heerlijk hoe het verhaal en de filosofie van Nietzsche samen vloeien. De fantasie rondom de zoon van Hitler is ronduit verrassend.
Een van de meesterwerken van Harry Mulisch.

4,0
Ik weet nog dat ik er erg van onder de indruk was. het boek moet maar gauw op de herleeslijst.

avatar van Freud
2,0
Het is even geleden, maar ik weet dat ik het boek nogal slecht vond. Vrij saai, niet bijster goed geschreven, eigenlijk gewoon vervelend. Het probleem (en dat gaat nog wel vaker voorkomen vrees ik) is dat ik me het boek amper kan herinneren (ik vond het dan ook niet goed), enkel nog dat ik aan andere mensen verteld heb dat ik er niks aan vond. Op zo'n manier beginnen discussiëren is natuurlijk niet zo interessant .

4,0
Nu ben ik toch al een behoorlijk liefhebber van Mulisch' boeken, maar deze had ik niet aan zien komen. Grass die de hond van Hitler als leidraad gebruikte vond ik al goed gevonden, maar wat Mulisch hier doet is ongekend. Bovendien schrijft hij met dit boek zijn eerste roman die niet gebukt gaat onder de pretentie een 'filosofische roman' te zijn, hij schrijft gewoon. En dat is wel zo prettig.

4,5
vanson-2 schreef:
Bovendien schrijft hij met dit boek zijn eerste roman die niet gebukt gaat onder de pretentie een 'filosofische roman' te zijn, hij schrijft gewoon. En dat is wel zo prettig.


In ieder geval toch tot aan het laatste hoofdstuk, want aan het eind lijkt hij dat allemaal ineens weer in te willen halen

avatar van eRCee
4,0
Misschien wel de beste van Mulisch, tenminste in mijn herinnering. Vooral het plot is echt goed, intrigerend en onderhoudend. 4*

avatar van Arkadi
4,0
Probleem bij dit boek was dat ik het te perfect vond. Het was allemaal te goed bedacht waardoor het te afstandelijk werd.
Vond het verder wel intrigerend.

3,5
Best een goed boek hoor, maar het haalt het niet bij de echte Mulisch-toppers als Het stenen bruidsbed, De aanslag, Ontdekking van de hemel.

4,0
Ik ben niet zo bekend met Mulisch, maar omdat het thema me aansprak heb ik het bij de bieb geleend. En ik vond het zeker niet tegenvallen! Interessante theorie/fantasie whatever rond Hitler. Ik moest maar eens snel weer wat van Mulisch lezen, iemand nog aanraders?

(4 sterren trouwens!)

Sander2
Carow schreef:
Ik ben niet zo bekend met Mulisch, maar omdat het thema me aansprak heb ik het bij de bieb geleend. En ik vond het zeker niet tegenvallen! Interessante theorie/fantasie whatever rond Hitler. Ik moest maar eens snel weer wat van Mulisch lezen, iemand nog aanraders?

(4 sterren trouwens!)


Ik heb het zelf niet gelezen, maar De Ontdekking van de Hemel schijnt erg goed te zijn. Je moet er wel tijd voor hebben want het heeft rond de 900 bladzijdes.

4,0
Ik weet dat het ontzettend dik is. Een klasgenoot van mij heeft het gelezen en die sleepte het ding iedere dag mee naar school . Bedankt voor de tip.

4,5
De Ontdekking van de Hemel is inderdaad geweldig, hij komt in mijn top 10. Simpelweg het magnum opus van Mulisch. Geloof me, zodra je hem leest, ben je blij dat hij zo lang is!

Ik was zelf ook zo'n iemand die hem elke dag mee naar school sleepte

3,0
ik vind het verhaal dat Mulisch verzonnen heeft over Hitler heel gaaf, alleen vervelend dat dat verhaal pas halverwege het boek daadwerkelijk begint. Van de laatste paar hoofdstukken ben ik ook niet erg gecharmeerd...

avatar van Arkadi
4,0
Vreemd dat als het verhaal volgens jou pas begint dat je het dan minder vind worden.

3,0
ik vond het verhaal niet minder worden toen het begon, toen vond ik het juist gaaf worden. Ik vond het hele achtergrondverhaal van de schrijver (Herter) niet zo interessant. En de laatste paar hoofdstukken, dus het stukje gefilosofeer, dat vond ik dan weer vervelend.

avatar van s0njaa
3,5
Ik ben het met Maaltje eens.. De achtergrond informatie was niet interessant en inderdaad, de laatste paar bladzijden heb ik zelfs overgeslagen..!! En dat doe ik echt nooooit...!! Maar voor de rest wel goed boek.. 3*

avatar van Goost
4,0
s0njaa schreef:
Ik ben het met Maaltje eens..


Ik ook Die overdosis aan filosofische theoriëen waarin Mülisch zo nodig moet laten zien hoeveel kennis van zaken hij heeft.. had van mij ook niet zo (uitgebreid) gehoeven. Desalniettemin een sterk verhaal! 4*

avatar van Prowisorio
4,0
Ik lees regelmatig het verwijt aan Mulisch dat hij teveel pronkt met zijn filosofische (en/of wetenschappelijke) kennis. Laat Mulisch daarop het antwoord maar geven:

De filosofieën over het wezen van Hitler raken verder nog aan Heidegger en Schopenhauer, aan het ontologisch godsbewijs van Kant en het nihilisme van Nietzsche. Bent u niet bang om de lezer af te schrikken?

"Lezers kunnen me niets schelen. Een roman is geen communicatie met het publiek, maar met die roman, en dus met mezelf. Als ik non-fictie schrijf, ligt dat anders. Dan leg ik dingen uit, en moet alles behalve opwindend ook waar zijn."

Voelt u geen verantwoordelijkheid ten opzichte van de achthonderdduizend mensen die u vorig jaar enthousiast hebt gemaakt met het boekenweekgeschenk 'Het theater, de brief en de waarheid'?

"Het is toch niet verboden om filosofisch gecompliceerde passages in een boek te stoppen? Als ik de krant lees, begrijp ik het economiekatern of de sportpagina's ook maar half. Wat de AEX is, of buitenspel, Joost mag het weten, maar dat is voor de redactie terecht geen reden om het elke keer te gaan uitleggen. Ik zal mijn abonnement niet opzeggen, en blader door naar wat ik wel begrijp, het weerbericht bijvoorbeeld."

Geciteerd uit een interview Cultureel Supplement van NRC februari 2001.

Waarmee, wat mij betreft, Mulisch het grootste gelijk van de wereld heeft. Houdt op met Mulisch te verwijten dat hij moet pronken met zijn kennis en dat gebruikt, ermee speelt in zijn boeken. Als je van die onderdelen in zijn boeken (ook) wilt genieten, is er geen ontkomen aan... verdiep je zelf ook wat in de gedachtengangen (en de effecten daarvan) van de diverse filosofen en waardeer het spelen ermee (of je het met de interpretaties nou eens bent of niet) van Mulisch en/of zijn personages. Mocht je daartoe niet bereid zijn, ook goed... geniet gewoon van de rest!

Ik heb genoten van dit boek.. goed geschreven, goed idee, goed uitgewerkt.... Hitler als 'een singulariteit in mensengedaante' ... je moet er maar opkomen .

5,0
Een geweldig boek, juist omdat het hele verhaal een verhaal is Erg goed! En inderdaad is het fijn dat Mulisch zijn filosofische gedachtes deze keer in toom weet te houden.

Dit boek staat zeker in mijn top 10.

5*

avatar van Donkerwoud
3,5
Ik vond hem persoonlijk wat tegenvallen. Mulisch had naar mijn gevoel een heel boek nodig om soort van te concluderen dat Hitler niet te begrijpen valt. Ik had toch iets meer duiding verwacht, nu maakt hij zich er ''simpel'' van af.

avatar van thomzi50
3,0
Ook ik vond 'm wat tegenvallen. Interessante gegevens en 'ontdekkingen' van Mulisch, maar die maken het niet automatisch tot een goed boek. Ik zocht nog naar 'meer' erachter, en hoewel Mulisch daar ook krampachtig naar zocht, vond ik het niet. Of beter: wat Mulisch me voorschotelde overtuigde me niet helemaal, ik vond het of wat te gezocht, of een tikkeltje saai (de schrijfstijl, met name de dialogen), of te weinig overtuigend. Allemaal net niet. Zal wel nooit echt een Mulisch-fan worden.

avatar van Bassievrucht
2,0
Interessant gegeven maar een matig boek, heb het zelfs weggegeven nadat ik hem uit had.

Mulisch zegt op een gegeven moment iets in de trant van:

'Nu we de proletarische mensen afgeschud hebben kunnen we verder met het verhaal.'

Wat een arrogante kwal!

avatar van mjk87
4,0
Sterk boek van Mulisch, waarin hij duidelijk laat zien wat hij allemaal wel niet weet. ik begrijp dat sommigen zich daar aan ergeren, maar ik mag wel mensen met zelfkennis, en vooral als ze dat uitdragen en weten dat anderen weten dat hij dat doet. Mart Smeets is ook zo een iemand, en die adoreer ik toch wel.
Een sterk plot, dat verrassend simpel is. Een hoofdpersoon die toch wel veel vergelijkingen heeft met Mulisch (Vrouw, vriendin, leeftijd, zijn grote werk dat hij nog overal kon bespreken, en zijn filosofische gedachten). En dat is geen toeval.
In het boek wil Herter Hitler in zijn meest extreme vorm tonen. dat is dus de zoon, extremer kan niet, maar het is in feite ook Mulisch die het wil, en hij doet het werkelijk, getuige de uitgifte van het boek.
Naast het plot is er meer sterks. Goed geschreven. het is geen Jip en Janneke taal, maar wel prima te volgen. Als hij al niet te volgen is, dan komt dat door de ideeën, maar misschien moet dat ook wel. Herter is soms niet te volgen, Mulisch dus ook niet (of omgekeerd natuurlijk). De theorie over het verband tussen de aftakeling van Nietzsche en de verwekking van Hitler is typisch Mulisch. In de Ontdekking van de Hemel had hij ook vele, soms vergezochte, theorieën, maar wel geloofwaardig neergezet. En zeer interessant.
Wel is het boek een tussendoortje lijkt het. Er had nog best wat meer filosofisch gene4uzel bijgemogen, of symboliek, of meer verhaal. Maar zeker een goed boek. 4*

3,0
Tegenstrijdige gevoelens bij dit boek. Met het schaamrood op de kaken is dit mijn eerste Mulisch die ik werkelijk uitgelezen heb (mijn stem bij De ontdekking van de hemel toch maar verwijderd), maar ik heb denk ik hiermee geen goed beeld van hem als schrijver gekregen. Het is een intrigerend verhaal, een pageturner, en af en toe verbluffend, maar overtuigen als literaire hoogvlieger doet het allerminst.

Niet dat Mulisch het niet probeert overigens. Het concept is vooral leuk bedacht en het is een belangrijke vraag die Herter zich stelt: om hem te kunnen begrijpen doet hij een gedachte-experiment door Hitler in een extreme en confronterende situatie te plaatsen, dat erin uitmondt dat Siegfried zelf het boek wordt dat Herter voor ogen heeft. Inhoudelijk vind ik het verhaal van de Falks ook werkelijk boeien en zijn ook de dagboekfragmenten van Eva Braun fascinerend, bloedstollend zelfs, maar het is wellicht de 'bedachtheid' ervan die me enigszins tegenstaat. Je ziet Mulisch met dit boek als het ware een platform zoeken om bepaalde ideeën kwijt te kunnen, ideeën die overigens allerminst nieuw zijn. Vooral de vergelijking van Hitler met Nietzsche en het plaatsen van eerstgenoemde onder een zo extreme noemer als het eeuwige niets is volgens mij wel vaker en vooral eerder gebeurd; in feite hebben Adorno met zijn analyse van de Holocaust en ook Hannah Arendt de afschrikwekkendheid van Hitler al proberen te verwoorden.
Wat me wel boeide en me voor het eerst opviel was de gedachte (misschien ook niet nieuw maar dat weet ik niet) dat Hitler de joden zo verafschuwde omdat zij hadden bereikt wat hij zelf zo angstvallig nastreefde: raszuiverheid en werelddominantie.

In elk geval komen de passages met deze ideeën wat uit de lucht gevallen en is het boek wellicht te kort om het een mooie plaats te geven. Veel van de theorieën en plotontwikkelingen hadden wat mij betreft veel meer uitgewerkt mogen worden; zelfs het gesprek met de Falks viel uiteindelijk kort. En misschien komt het omdat het zo van alle kanten op me af wordt gevuurd, als zou Mulisch zelf zo aanwezig zijn in het boek en zijn kennis zo graag tentoon willen spreiden, maar het viel er inderdaad gemakkelijk in te ontdekken.

Wellicht later nog meer van Mulisch, maar er zijn nog genoeg andere grote Nederlandse schrijvers om eens te proberen.

Michael1992
Met het verschijnen van dit boek in ‘de 21 belangrijkste boeken van afgelopen decennium’ van de Groene Amsterdammer (zij het wel helemaal onderaan), had ik besloten Mulisch, na zijn belachelijke en, voor verder lezen, demotiverende 'Twee Vrouwen', nog eens een kans te geven.

En hij heeft het voor mij weer niet waar kunnen maken.

Het idee is zoals eerder gezegd interessant maar, zoals wederom eerder gezegd, beslist niet nieuw en het is dan nog matig tot slecht uitgewerkt. Wanneer het verhaal van de Falks, na vijftig pagina's egocentrisch en zelfverheerlijkend gewauwel, dan toch aanvang neemt gunt Mulisch die mensen amper de tijd om hun verhaal te vertellen en vindt hij het ook nog eens nodig om het verhaal constant te onderbreken met bewijzen van de 'ongeëvenaarde' intelligentie van Herter - en dus hemzelf. Die onderbrekingen staan soms zo ver van de eigenlijke kwestie af dat het bijna absurde humor wordt. Wat volgens mij geenszins de bedoeling van de zelfverklaarde Grote Eén was.

Wanneer we dan bij Herters theorie omtrent het Niets en Nietzsche komen, kon ik mij niet van de indruk ontdoen dat het allemaal slechts als parodie bedoeld was op de drift waarmee wetenschappers en schrijvers Hitler - en wat nog al niet - proberen te verklaren en daarin zo ver gaan dat het weeral (bijna )ridicuul wordt. Overigens ben ik het volledig oneens met het mythologiseren van Hitler. Hitler was een ‘gewone’ mens in buitengewone omstandigheden. Lees 'De Welwillenden' - een echte moderne klassieke - en iedereen ziet dat dit niets anders is dan een schrijver op het einde van zijn carrière die heel hard probeert interessant te doen. En wat een irritante namedropper is die Herter/Mulisch toch.

Volgen dagboeknotities van Eva Braun. Deze notities waren leesbaar, goed geschreven en beklemmend maar waar kwamen die in godsnaam opeens vandaan? Volgens mij wist Mulisch zelf geen verband te leggen en besloot hij het dan maar helemaal achterwege te laten wat zijn constante bewijzen van alwetendheid niet goed doen.

Het laatste hoofdstuk was gewoon overbodig en voegde niets toe behalve een einde zo cliché als het benedengemiddelde pseudo-intellectuele woensdagavondfamiliedrama.

2.5* voor sommige ideeën en ik vrees dat ‘De Ontdekking van de Hemel’ nog niet voor in de nabije toekomst zal zijn.

4,0
Maaltje schreef:
ik vond het verhaal niet minder worden toen het begon, toen vond ik het juist gaaf worden. Ik vond het hele achtergrondverhaal van de schrijver (Herter) niet zo interessant. En de laatste paar hoofdstukken, dus het stukje gefilosofeer, dat vond ik dan weer vervelend.


Omdat je het moeilijk vond?

4,0
Ten eerste wil ik zeggen dat de raamvertellingen in het verhaal goed uitgewerkt zijn. Het verhaal dat Falk en zijn vrouw vertellen, is zeer goed geschreven. De emoties die door het tragische verhaal worden opgeroepen, zijn goed beschreven.

Ten tweede is het filosofische einddeel, eigenlijk het eindoordeel, zeer goed. De mate van werkelijkheid weet ik niet precies - navragen wil ook niet meer, aangezien Mulisch dood is. Ik kan me best indenken dat Mulisch dit niet bedenkt, maar baseert op bestaande gegevens en filosofische werken.

Door die filosofische vertellingen lijkt het heel werkelijk. Dit verhaal zou zo gebeurd kunnen zijn. Het geheim "Siegfried" is zo menselijk en zo realistisch, maar in zijn geval ook zo onrealistisch.

Ik vind het eerlijk gezegd jammer dat dit niet waar is/kan zijn. Die theorie die Mulisch hier poneert, kan niet ontkracht worden door lezers, die zeggen van "ja, nou, mooi boek, behalve de filosofie." De filosofie maakt het juist geweldig. Ik kan me wel indenken dat sommige lezers het verhaal rondom Herter dan wat zwak vinden, terwijl het echte verhaal over het mysterie Hitler gaat.

Ik kan dit boek iedereen aanraden die geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog. Ook al houd je niet van filosofie (dan interesseer je je er maar wel voor), dan kan je dit boek ook lezen. Een ding: het is vele malen beter dan Twee Vrouwen!

4.5*

peterpancomplex
Alhoewel Mulisch behoorlijk narcistisch is (hij moet zichzelf en zijn magnum opus, De Ontdekking van de Hemel, telkens op de schouder kloppen), heeft hij een meeslepend verhaal geschreven en een absurde situatie gecreëerd ("maar welke situatie is absurder dan die van Hitler zef?"). Het verhaal is knap bedacht en past precies in elkaar (bij Mulisch bestaat toeval niet), desondanks bleef ik me toch ergeren aan het feit dat dit boek wel erg op een autobiografie leek... vandaar 3 sterren (gemiddeld).

4,0
Ja, dus? Er zitten altijd autobiogtafische elementen in een boek, bij de een meer dan de ander, maar dat is juist mooi. De schrijver geeft zich bloot en plaatst zichzelf in een anders situatie.

avatar van the Cheshire cat
4,5
Even wil ik kwijt wat ik van dit boek(je) van Mulisch vind, goed dus. Hitler valt denk ik niet
te verklaren, of te menselijk of juist te bovenaards, goed is het dus nooit, wat Mulisch
hier doet vind ik dus eigenlijk wel goed.
Zo af en toe had Mulisch van mij de Vijand Van Het Licht best een flinke veeg uit de pan mogen
geven, een paar honende opmerkingen zeg maar, gelogen of niet, historisch verantwoord of niet,
een paar sarcastische sneren naar die man toe.
In het stukje over de kleur bruin, een kleur die als een rode (of moet ik zeggen bruine) draad door
Hitler's leven liep, vind ik Mulisch dan ook op z'n sterkst. ik snap heus wel dat Hitler zijn vrouw niet
heeft uitgekozen op haar achternaam, maar is dat niet typisch Mulisch? van die vergezochte
bedenksels die je toch aan het denken zetten? Mij in ieder geval wel...
De kleur van de kaft van dit boek is dus behoorlijk veelzeggend.

Gast
geplaatst: vandaag om 11:25 uur

geplaatst: vandaag om 11:25 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.