Rood: Een Bekoring - Midas Dekkers (2011)

Had dit boek zo graag willen uitlezen op Valentijnsdag om er hier een mening over te plaatsen, maar helaas niet gelukt.
Ik sta een beetje versteld van de vrij lage waardering hier, want dit vind ik een van Midas' betere werken. Het is duidelijk dat het onderwerp 'de roodharige' hem na aan het hart ligt, want het is met enorme liefde opgeschreven, in haast melodieus proza van rijk taalgebruik en veel mooie woorden, behendig aaneengeregen.
Ik wil wel eerlijk bekennen dat ik het onderwerp uiterst boeiend vind en dan vooral de subonderwerpen die Dekkers de revue laat passeren, zoals de femme fatale (heruitgevonden door de victorianen), de symboliek rond de kleur rood (de dubbelzinnigste der kleuren) en natuurlijk de eeuwige muze van Midas: de poes. Ook hier weer prominent aanwezig.
Als een tube tandpasta knijpt Dekkers het onderwerp tot het laatste restje uit, werkelijk alles wat aan het thema vastkleeft komt voorbij, zelfs dingen die je helemaal niet aan het thema gelinkt zou hebben. Zoals het feit dat bijen van alle kleuren de kleur rood niet kunnen zien, daarvoor in de plaats zien ze wel ultraviolet, dat ons dan weer ontgaat: Zien mensen klaprozen als vuurrood, voor bijen stralen ze van het ultraviolet.
Behalve één ding, en dat is toch wel heel vreemd dat die niet besproken wordt of zelfs maar genoemd, hij verwijst dan wel naar de prerafaëlieten en ik snap dat Dekkers het vooral over rode vrouwen heeft, want zoals iedereen weet is Midas van de damesliefde, maar in een boek over rood haar mag dit toch echt niet ontbreken, vind ik: het schilderij Gevallen Engel van Alexandre Cabanel (1847). Eén van mijn favoriete schilderijen.
Op de voorkaft Young girl with red hair van de Duitse kunstschilder Franz Thone, ingezoomd. Wanneer je het boek openklapt zie je haar volledige gelaat, in breedbeeld.

“ De troostende bekoring van roodharigen is alleen te vergelijken met die van dat andere wonderwezen, het minziek toverdier: de kat. Het heerlijke haar, de dwingende blik, de schoonheid en de belofte nodigen je uit.”

Midas Dekkers is een liefhebber. Van katten, van negentiende-eeuwse natuurwetenschap en dus ook, heimelijk wellicht, maar door dit boek heel expliciet, van roodharige meisjes. Over de leeftijd van deze bleke aanbeden wonderwezens maak ik me bij de auteur licht bezorgd, want het gaat nergens over de oudere roodharige vrouw, zeg maar, de vrouw van de leeftijd van de auteur. In 2011 zal dat vijfenzestig jaar geweest zijn. Maar goed, dromen kan geen kwaad. Onbeantwoorde liefde ...

‘Een bekoring’ zegt de ondertitel. Dekkers is als roomskatholiek jongetje opgegroeid en kent het woord bekoring zowel als verlokkelijk als zondig. Die dubbelslag, met de erotische lading, zit er in dit boek wel in. Midas Dekkers schrijft geweldig. Hij speelt met zijn onderwerp en laat het alle hoeken van de wetenschappelijke kamer zien. De bioloog weet voortdurend te boeien en je steekt er veel van op. Het gaat over gedrag bij dier en mens, wat doet een kleur in de natuur, welke functie heeft een signaalkleur als rood. Over de vrouw in de schilderkunst, waarom Eva na de verdrijving uit het paradijs ineens rood haar kreeg in de religieuze kunst. Over het uitsterven van roodharigen (rood is een recessieve eigenschap) hoeven we ons voorlopig geen zorgen te maken. Het roodhaar-gen kan zich generaties lang verstoppen om dan ineens weer op te duiken.
“ Zolang het gen je niet in je voortplanting belemmert, zal het blijven bestaan. En waarom zou het? Wie zou het niet met zo’n heerlijk wezen willen doen? Als je toch een kindje krijgt, laat het dan roodharig zijn. Het is de zekerste manier om de wereld zo niet beter, dan toch, een tikje mooier achter te laten dan dat je haar hebt aangetroffen.”

Een prachtig verhaal en met liefde geschreven. En mogelijk schreef hij dit boek omdat hij in zijn leven kansen liet liggen. Maar, toegegeven, Dekkers zou net zo boeiend hebben kunnen schrijven over een oranje wortel of een donkergroene schildpad (over poezen schreef hij al). Geef hem een onderwerp uit de natuur en hij steekt van wal. Het blijft een biologieleraar die je graag had willen tegenkomen in je middelbare schooltijd. Zó is biologie springlevend.