menu

Metamorphōseōn Librī - Publius Ovidius Naso (8)

Alternatieve titels: Metamorphosen | Metamorfosen | Metamorphoses | Metamorphoseon Libri

mijn stem
4,16 (49)
49 stemmen

Latijn
Gedichtenbundel
Esoterisch / Sprookje

461 pagina's
Eerste druk: onbekend, Rome (Romeinse Rijk)

Ovidius' gedicht voert de lezer vanaf de Chaos en de schepping van de wereld tot de geschiedenis van Rome, eindigend bij keizer Augustus in Ovidius' eigen tijd. Hij vertelt ons de meest wonderbaarlijke - en inmiddels beroemde - verhalen: over Phaëthon en de zonnewagen, de stichting van Thebe, de liederen van Orpheus, over Narcissus en Echo, Jason en Medea, de talrijke avontuurtjes van Jupiter, over Daedalus en Icarus, Odysseus, Aeneas, Pythagoras en nog zeer vele andere mensen en nimfen, helden en goden. Het is één lange betoverende reeks van gedaanteverwisselingen - want dat is de grondgedachte: alles is voortdurend in beweging, niets blijft en niets vergaat...

zoeken in:
4,5
Prachtig boek, ik heb de vertaling van Ambo in de kast staan en die is erg fijn. 4,5*

avatar van mjk87
5,0
“Al had de god mij honderd monden met wel honderd tongen
gegeven, plus een groot talent en heel de muzenberg-
ik kon het klagen van zijn droeve zusters niet beschrijven!”


Het hier bovenstaande – ergens halverwege boek acht van de vijftien in totaal –is een stukje valse bescheidenheid van Ovidius. Want het talent had hij, de monden ook en de vele tientallen beschrijvingen van personen, gevoelens en gebeurtenissen zijn steeds weer verrassend, origineel en die doorleefd.

Ovidius, de grootste dichter uit zijn tijd en met zo een drie versregels per dag naar verluidt ook één van de meest productieve. Die drie regels geeft eigenlijk al aan dat deze manier van dichten extreem moeilijk was. Hij schrijft in de zogenaamde dactylische hexameter; een vorm van een metrum waarin zoveel regels zijn welke letters na welke letters geplaatst mogen worden, dat je voor één enkele regel al respect moet hebben, laat staan de 12.000 die dit werk telt.

Ovidius beschrijft de hele geschiedenis van de Godenwereld en de mensenwereld zoals de Romeinen geloofden – en passent krijgt je een heel rijke bloemlezing daarover mee (leerzaam!)- als één grote Metamorfose die begint bij de Chaos en eindigt bij de vergoddelijking van Caesar. Hij pakt veel voorbeelden uit die verhalen en neemt steeds de gedaanteverwisselingen als uitgangspunt en bouwt daaromheen zijn hele werk. Het is niet zozeer een doorlopend verhaal, hoewel er wel enige chronologie te vinden is, maar veeleer een vlechtwerk van namen en Goden waar je zelf de knoopjes mag vastbinden en zelf de verbanden mag leggen. Want veel namen komen doorheen het boek nogal eens terug, ook om anderen aan te duiden. Achilles is ook maar al te vaak. Peleus’ zoon, Venus de dochter van Iupiter. Enige kennis van de Grieks-Romeinse mythologie is dus wel wenselijk. Sowieso zijn de verwijzingen naar oude teksten van zijn voorbeeld als Homeros en Vergilius talrijk, die door de Romeinen veel meer gekend zijn dan het hedendaagse publiek.

Maar ook al ben je niet bekend met al die kleinigheden (die leerde ik bij de lessen Latijn vooral) dan is dit nog steeds genietbaar. Zijn psychologisch inzicht, zijn talent tot het beschrijven van gevoelens, zijn variatie in taal en de vele korte leuke verhalen die ook eens mooi zijn beschreven maken dit werk zeer goed leesbaar, ook om die korte verhaaltjes later nog eens an sich te lezen. Of het nu Apollo en Daphne is, Daedalus en Icarus of Phaeton en de zonnewagen. En loop daarna enig westers kunstmuseum in en minstens de helft van het boek vind je daar terug in beelden en schilderijen.

Met Latijn heb ik al stukjes gelezen en vertaald, nu eindelijk dan het hele werk gehad. Zonder enige twijfel 5*.

avatar van J.Ch.
4,0
Dat Metamorphoses getypeerd wordt als een sprookje vind ik eigenlijk wel passend. Ik had tijdens het lezen meermaals het gevoel dat ik een sprookjesboek in handen had, een bonte mengeling zeer wonderlijke verhalen. Persoonlijk vind ik ‘sprookje’ ook helemaal geen denigrerende benaming, integendeel.

De vertaling die ik gelezen heb is van M. d’Hane-Scheltema. Nu moet ik bekennen dat voor mij de inhoud belangrijker is dan de vorm, maar nadat ik gewend was aan het ‘ritme’ van de tekst kon ik de moeite die de vertaalster gestoken heeft in haar zevenvoetige verzen zeker waarderen. Mijn Latijn is niet toereikend om ooit het origineel te lezen, dus ik moet maar op meningen van anderen afgaan dat dit een vertaling is die recht doet aan het origineel. In mijn uitgave staat ook nog een nawoord en een erg handig register, zeker geen overbodige luxe gezien het enorme aantal personages.

Over de vorm kan ik dus weinig zeggen waar het Ovidius betreft, maar over de inhoud des te meer. Hij begint bij het begin van de wereld en rijmt schijnbaar moeiteloos eeuwen geschiedenis aan elkaar. De metamorfosen zijn hierbij het steeds terugkerende thema, maar ook het verhaal zelf is constant aan metamorfosen onderhevig, zodat er een soort Droste-effect ontstaat. De meest uiteenlopende gebeurtenissen worden met elkaar verbonden (niet altijd op een zinvolle manier, maar toch) en ook de toon van het verhaal verandert regelmatig. Dit heeft wel als gevolg dat sommige delen van het verhaal me meer konden boeien dan andere. Vooral de laatste drie boeken konden mij niet zo heel veel schelen. Zoals al eerder gezegd is de lof aan Julius Caesar en Augustus een beetje te veel van het goede. Daar tegenover staan echter de briljante redevoeringen van Ajax en Odysseus, een mooie versie van het verhaal van Medea waarin Ovidius onverwacht op de serieuze tour gaat en zijn menselijk inzicht toont, het verhaal van Perseus en Andromeda dat nooit verveelt, en zo nog veel meer bekende en minder bekende verhalen.

Wat ik jammer vind is dat het verhaal soms zulke grote sprongen neemt. Nu weet ik dat er enige voorkennis wordt verondersteld en vaak heb ik die ook wel, maar ik had het ontbrekende deel van het verhaal graag in Ovidius’ woorden willen lezen. De val van Troje wordt letterlijk beschreven met ‘Troje valt.’ Nergens een houten paard te bekennen! Ook de stichting van Rome en de wraak van Medea worden alleen tussen neus en lippen door genoemd. En dat terwijl Ovidius wel uitgebreid de tijd neemt om al 36 Actaeons honden bij naam te noemen en te beschrijven wat voor plaatsen Phaëthon allemaal in brand zet. De vertaalster vertelt mij dat dit voor de oorspronkelijke lezers zeer vermakelijk was vanwege de ‘metrische deskundigheid en klankrijke vondsten’. Dat zal wel kloppen, maar ik heb er niet zo veel aan. Ovidius’ uitgebreide beschrijving van de slachtingen tijdens het huwelijk van Perseus en Andromeda en het huwelijk van Peirithoüs en Hippodame vond ik dan juist weer erg vermakelijk, vooral vanwege de vindingrijkheid waarmee de personages elkaar weten af te slachten en alle absurde details die we cadeau krijgen. Sowieso kan ik Ovidius' humor erg waarderen (waar RealTom hierboven een mooi voorbeeld van geeft), hoewel ik waarschijnlijk het grootste deel van de grappen mis.

Ik voor mij zie Metamorphoses vooral als een verzameling sprookjes voor volwassenen, denk ik. Ik heb het nu in zijn geheel gelezen, maar ik denk dat het ook heel geschikt is om op een willekeurige plek open te slaan en gewoon een paar verhalen te lezen. Een mooie aanwinst voor mijn boekenkast dus.

Gast
geplaatst: vandaag om 09:14 uur

geplaatst: vandaag om 09:14 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.