menu

Dichtertje. De Uitvreter. Titaantjes. - Nescio (1918)

mijn stem
4,14 (223)
223 stemmen

Nederlands
Verhalenbundel
Psychologisch

130 pagina's
Eerste druk: J.H. de Bois, Haarlem (Nederland)

Drie verhalen waarin de verteller Koekebakker terugkijkt op de belevenissen van hem en zijn idealistische vriendenkring, de titaantjes, tijdens hun jeugd. Hij beschrijft hun hooggestemde idealen van destijds, het verloren gaan van de idealen van de 'aardige jongens', de onvermijdelijke opname in de burgermaatschappij en de teloorgang van een aantal van hen.

zoeken in:
avatar van Koekebakker
5,0
Ha, daar is-i dan. Het boekje met het mooiste verhaal dat ik ken en het mooiste stukje Nederlandse taal dat ik ooit las. Het hele achtste hoofdstuk van Titaantjes is wonderschoon; iets mooiers dan de laatste alinea’s las ik zelfs nog nooit:

God leeft in mijn hoofd. Zijn velden zijn er onmetelijk, zijn tuinen staan er vol schoone bloemen, die niet sterven, en statige vrouwen wandelen er naakt, vele duizenden. En de zon gaat er op en onder en schijnt laag en hoog en weer laag en 't eindeloze gebied is eindeloos 't zelfde en geen oogenblik gelijk. En breede rivieren stroomen er door met vele bochten en de zon schijnt er in en ze voeren 't licht naar de zee.
En aan de rivieren mijner gedachten zit ik stilletjes en genoeglijk en rook een steenen pijpje en voel de zon op mijn lijf schijnen en zie 't water stroomen, voortdurend stroomen naar 't onbekende.
En 't onbekende deert mij niet. En ik knik maar eens tegen de schoone vrouwen, die de bloemen plukken in mijn tuinen en hoor den wind ruischen door de hooge dennen, door de wouden der zekerheid, dat dit alles bestaat, omdat ik 't zoo verkies te denken. En ik ben dankbaar dat mij dit gegeven is. En in ootmoed pijp ik nog eens aan en voel mij God, de oneindigheid zelf.
Doelloos zit ik, Gods doel is de doelloosheid.

Maar voor geen mensch is het weggelegd dit bij voortduring te beseffen.


4,5
Sai
En laten we het einde van De Uitvreter niet vergeten:
Eenige maanden heeft Japi nog verstaard. Met zijn gezondheid ging het niet al te best en de toelage van zijn kantoor hield op. Den winter bracht i in Amsterdam door, waar ze druk bezig geweest waren, mooie huizen af te breken en er leelijke voor in de plaats te zetten, al tobbende.
In Mei trok i naar Nijmegen.
Daar schreef i me op een briefkaartje, dat Jeanne aan haar borstkwaal gestorven was. Daar hatti op gewacht, schreef i.
Op een zomermorgen om half vijf, toen de zon prachtig opkwam, is hij van de Waalbrug gestapt. De wachter kreeg hem te laat in de gaten. 'Maak je niet druk, ouwe jongen," had Japi gezegd, en toen was i er afgestapt met zijn gezicht naar het Noord-Oosten.
Springen kon je het niet noemen, had de man gezegd, hij was er afgestapt.


5* voor De Uitvreter, 5* voor Titaantjes, 4* voor Dichtertje, dikke 4,5* voor de bundel.

avatar van FisherKing
5,0
Wat een enorm briljant taalgebruik.

Nescio is echt een van de allergrootsten !!!!!!

de zgn simpelheid

"Appi z'n vader had een goed beklante slagerij en kon 't doen. Dat Appi nooit schilderen zou leren heeft Japi goed gezien; z'n vader heeft hem later in huis,- reclame en decoratieschilderplaats gezet."


avatar van Koekebakker
5,0
Telkens weer genieten inderdaad. Van iedere zin, vol van melancholie, altijd goed voor een glimlach en een beetje opgloeien van je hart.

Nog maar een alinea uit het achtste hoofdstuk van Titaantjes:

"Op den toren van Rhenen had ik gestaan en de verten gezien, en mijn hart had naar de verte getrokken naar de roode luchten in 't Westen. Doch al had ik van den toren kunnen vliegen naar de verten, dan zou ik slechts gevonden hebben, dat de verte het nabije was geworden en opnieuw zou mijn hart naar de verte getrokken hebben. En wat baat mij de wijsheid, die mij leert dat 't niet anders kan en zoo blijven zal in eeuwigheid?"

avatar van FisherKing
5,0
Wat een uitzonderlijk taalgebruik:

"Hoe ging het? Patent. Wat hij daar deed ? Op en neer lopen van Gare du Nord naar het Gare du Midi over de boulevards. Of hij zich amuseerde ? Uitstekend. Waar hij woonde? In Uccle. Wie hij uitvrat? Hij lachte, maar gaf geen antwoord. In het Maastrichtste bierhuis op de Place Brouckere dronken wij ettelijke potjes zuur bier, waar hij verzot op was geworden."

avatar van FisherKing
5,0
Jouw eerste post staat op mijn desktop:

"God leeft in mijn hoofd. Zijn velden zijn er onmetelijk, zijn tuinen staan er vol schoone bloemen, die niet sterven, en statige vrouwen wandelen er naakt, vele duizenden. En de zon gaat er op en onder en schijnt laag en hoog en weer laag en 't eindeloze gebied is eindeloos 't zelfde en geen oogenblik gelijk. En breede rivieren stroomen er door met vele bochten en de zon schijnt er in en ze voeren 't licht naar de zee.
En aan de rivieren mijner gedachten zit ik stilletjes en genoeglijk en rook een steenen pijpje en voel de zon op mijn lijf schijnen en zie 't water stroomen, voortdurend stroomen naar 't onbekende.
En 't onbekende deert mij niet. En ik knik maar eens tegen de schoone vrouwen, die de bloemen plukken in mijn tuinen en hoor den wind ruischen door de hooge dennen, door de wouden der zekerheid, dat dit alles bestaat, omdat ik 't zoo verkies te denken. En ik ben dankbaar dat mij dit gegeven is. En in ootmoed pijp ik nog eens aan en voel mij God, de oneindigheid zelf.
Doelloos zit ik, Gods doel is de doelloosheid.

Maar voor geen mensch is het weggelegd dit bij voortduring te beseffen."

Ben gestopt met roken, maar goed, Nescio is zo briljant om Dat niet te benoemen!

avatar van Koekebakker
5,0
Heeeeel mooi ja. Ik meen serieus dat ik nog nooit iets mooiers las dan die zinnen.

avatar van FisherKing
5,0
ik ben ook helemaal ontroerd. (zal naar niet renicken naar Japie)

Ik heb altijd een diepe snik als ik zoiets moois lees en tranen in mijn ogen vanwege de herkenning.!

avatar van eRCee
3,5
Wat mij opvalt: de volgorde van de verhalen is na de oorspronkelijke druk klaarblijkelijk aangepast. Vanaf 1947 geeft de KB alleen nog maar uitgaven met als titel De Uitvreter. Titaantjes. Dichtertje. Vreemd.

Mooi stukje proza in ieder geval. Het citaat van Koekebakker is inderdaad wonderschoon.
Verder niet helemaal mijn soort boek. 3,5* het maximaal haalbare.

avatar van citizen
5,0
Het mooiste nederlandse boek. Ook hoe hij schrijft over de God van Nederland (dichtertje). Waar menig schrijver boekenplanken volschrijft ter bestrijding van de spruitjeslucht heeft Nescio aan dit bundeltje genoeg. Niet voor niks het grote voorbeeld van o.m. Wolkers en Reve. Dit moet je eigenlijk elk jaar een keer lezen, om je scherp te houden.

4,5
citizen schreef:
Het mooiste nederlandse boek. Ook hoe hij schrijft over de God van Nederland (dichtertje). Waar menig schrijver boekenplanken volschrijft ter bestrijding van de spruitjeslucht heeft Nescio aan dit bundeltje genoeg. Niet voor niks het grote voorbeeld van o.m. Wolkers en Reve. Dit moet je eigenlijk elk jaar een keer lezen, om je scherp te houden.


Dat ga ik godverdomme doen. Het is veel te lang geleden dat ik dit magistrale boek heb ingezien!

avatar van cortez
1,5
Vind echt niets aan dit boek (op het achtste hoofdstuk van de Titaantjes na dan). Het taalgebruik klinkt inderdaad heel poetisch, maar de verhalen zijn gewoon saai ... Dan lees ik liever een dichtbundeltje, gaat wat vooruit.

4,5
Een heerlijke schrijfstijl en een wat vage melancholische verhalen die me heel erg bevallen. Zelden heb ik meer van een stuk Nederlandse literatuur genoten dan van deze bundel van Nescio. Er gebeurt over het algemeen zeer weinig in zijn verhalen, maar het gevoel dat dit werk oproept maakt het zeker waard.

avatar van Aazhyd
4,5
Van de beschrijving klopt geen bal. Genre: psychologisch??

"Drie verhalen waarin de verteller Koekebakker...". Dit geldt alleen voor de 2 eerste verhalen. Dichtertje is duidelijk anders, hoewel thematisch verwant.

De reguliere versies van dit boek bevatten ook nog een aantal korte verhalen onder de titel "Mene Tekel".

Inderdaad gebeurt er niet veel in deze verhalen, maar daar gaat het ook niet om. Het gaat om de beschrijving van verloren idealen en van mensen die dachten dat ze het allemaal anders zouden gaan doen.

De nuchtere, maar tegelijk beeldende stijl van Nescio en zijn speciale gevoel voor humor maken van dit boek een meesterwerk.

avatar van Halley23
5,0
Halley23 (moderator)
Aazhyd schreef:
Van de beschrijving klopt geen bal. Genre: psychologisch??

"Drie verhalen waarin de verteller Koekebakker...". Dit geldt alleen voor de 2 eerste verhalen. Dichtertje is duidelijk anders, hoewel thematisch verwant.

De reguliere versies van dit boek bevatten ook nog een aantal korte verhalen onder de titel "Mene Tekel".

Inderdaad gebeurt er niet veel in deze verhalen, maar daar gaat het ook niet om. Het gaat om de beschrijving van verloren idealen en van mensen die dachten dat ze het allemaal anders zouden gaan doen.

De nuchtere, maar tegelijk beeldende stijl van Nescio en zijn speciale gevoel voor humor maken van dit boek een meesterwerk.


Allemaal uit mijn hart gegrepen Aazhyd, deze drie kleinoden worden hier absoluut tekort gedaan, hoewel Nescio zich er waarschijnlijk niet al te druk om zou maken onder het motto 'Schrijft U over mij maar niks'.

avatar van cortez
1,5
Aazhyd schreef:
Van de beschrijving klopt geen bal. Genre: psychologisch??

"Drie verhalen waarin de verteller Koekebakker...". Dit geldt alleen voor de 2 eerste verhalen. Dichtertje is duidelijk anders, hoewel thematisch verwant.

De reguliere versies van dit boek bevatten ook nog een aantal korte verhalen onder de titel "Mene Tekel".

Inderdaad gebeurt er niet veel in deze verhalen, maar daar gaat het ook niet om. Het gaat om de beschrijving van verloren idealen en van mensen die dachten dat ze het allemaal anders zouden gaan doen.

De nuchtere, maar tegelijk beeldende stijl van Nescio en zijn speciale gevoel voor humor maken van dit boek een meesterwerk.


Het staat vrij om correcties door te voeren. Maar 'Mene Tekel' is pas later aan de bundel toegevoegd. In de plotomschrijving is het ook niet de bedoeling om de schrijfstijl te bejubelen, maar om objectief weer te geven wat er inhoudelijk gebeurt, en dat lijkt me hier toch vrij correct.

avatar van thomzi50
4,0
Hier zijn al een paar wonderschone citaten aangedragen, maar wat ik misschien nog wel het allermooiste aan 'De Uitvreter' en 'Titaantjes' vind is de melancholie die in elke zin naar voren komt en tegelijkertijd het geen seconde zwaarmoedige toontje en geweldige, sobere taalgebruik. Jammer dat 'Dichtertje' (en ook 'Meine Tekel', die er zoals gezegd later bij is gekomen) aanzienlijk minder zijn.

avatar van heinonlein
5,0
Dichtertje is inderdaad minder, maar is nog steeds prachtig geschreven!

'De Berkestammen waren toen zilverwit, maar mooier dan zilver. De taal is armoedig, doodarmoedig. Die de werken des Vaders kent, weet dit.'

boel mooi!

avatar van slowgaze
5,0
Dichtertje minder? Nee joh, God heeft grijze bakkebaarden!

avatar van woutorrmusic
4,5
Ik heb dit boek ongeveer een jaar geleden gelezen, en, vreemd genoeg, heb ik nog meerdere keren aan het verhaal gedacht. Abstracte gedachten dan wel; ik ga studeren en ik merk dat mijn vriendengroep uit elkaar is aan het vallen, of, beter gezegd, dat we allemaal een verschillende kant op gaan. Die overeenkomsten blijven nagenoeg terug komen. Mooi, dromerig boek!

avatar van citizen
5,0
Gelezen in een roerige, maar relatief de onbezorgde tijd van mijn leven – het jaar 1993. Ik woonde net op mijzelf, relatie achter de rug, een huis vol vol vrienden en samen zoveel muziek en drank in huis, dat we ruimschoots zouden kunnen overwinteren. In die dagen was het café meer een soort huiskamer – je bed stond er nog net niet. Ook hadden we een groot feest in augustus, ter ere van mijn verjaardag. Tegen vijven iedereen eruit gebesjoerd, behalve een select groepje, waaruit godzijdank weinig zinnigs meer kwam. Ik herinner me nog het hangen op het balkon in het ochtendgloren, het hoofd groter dan de omringende wereld, de strompelende gang helemaal naar Kanaalzicht tegen een uurtje of zeven, terwijl de laaghangende oranje zon vanaf het kanaal voor tegenlicht zorgde. Twee vissers en één van de maten die met hen een imbeciel gesprek voert, weg wordt gejaagd het café in, aldaar aan de koffie tussen de vuilnisophaaldienst voorafgaand aan hun ronde. Op de weg terug word je gepasseerd door Nono’s – zoals we die toen laatdunkend betitelden – met aktentasje en okselwatertje. De zon staat dreigend hoog aan de hemel als je om half tien in de ochtend aankomt op de enige plek waar het nu stil is in heel Middelburg – in de Pippeling. Tegen vieren wakker worden, dan wat eten. Het is rustig om je heen. Een vroeg werk van Tom Waits wordt opgezet, de bel gaat. Het is Remco. Het is weekend. Jongens waren we…

Nescio’s werk is geschreven voor jongens die eeuwig te groot lijken te zijn voor het tafellaken. Nee, ik maak hier geen vergissing. Het ‘tafellaken’ in de zin van maatschappelijk toebereid zijn is hen te klein. Zo lijkt het. Maar de één na de ander past de wringende schoen en verbreekt, al dan niet verontschuldigend, de ‘bloedeed’. En degene die het niet doet, wordt gek. Ook de terugkijkende hoofdpersoon leidt een rustig leventje. Maar blijft weemoedig…

De mooiste zin blijft wat mij betreft één uit ‘Titaantjes’ : “Doelloos zit ik, Gods doel is de doelloosheid. Maar voor geen mensch is het weggelegd dit bij voortduring te beseffen.”


4,5
Fenomenale verhaaltjes. Al enige tijd geleden gelezen, maar door de citaten hieronder kom ik er weer helemaal in.
Ik weet niet hoe ie het doet, maar wat een weemoed spreekt uit zijn taal. Werkelijk weergaloos geschreven. Hij is een enorm scherp (psychologisch) observator, maar dit wordt relatief 'objectief' opgeschreven, waardoor het des te krachtiger wordt.
Deze thematiek ligt mij ook wel goed moet ik er eerlijkheidshalve bij zeggen: de groeipijnen en het langzamerhand steeds verder opgeven van idealen en dromen. En wie ze vasthoudt wordt (als) krankzinnig (beschouwd), zoals hieronder ook geschreven wordt.
Vond Dichtertje iets minder, daarom een 4.5

Hoe de teloorgang van de uitvreter wordt beschreven maakte zoveel indruk op mij dat ik tijdens het lezen letterlijk fysiek onwel werd. Elk gelezen woord kwam aan als een mokerslag. Het was een ervaring die te vergelijken is met het getuigen van een zonsondergang met het besef dat de zon nooit meer zal herrijzen. Het uitdoven van een hemellichaam dat eens het hele universum oplichtte. Er blijft niets anders over dan een kille duisternis. Zie je maar te redden!

Mooie verhalen.

avatar van Pecore
3,0
Het enthousiasme alhier is aanstekelijk. Het is inderdaad wonderschoon opgeschreven allemaal, maar echt warm werd ik er niet van.

ZAP!
Ah ja, heb ik toch meer gelezen dan ik soms denk. Kan me nog een passage herinneren dat er eentje pardoes van de brug sprong hier (zelfmoord, als ik me niet vergis), meteen het enige dat (of is het 'wat'?) ik me kan herinneren, behalve dan dat ik dit met veel plezier gelezen heb. Zou ik nog wel es weer willen proberen. Voor nu een cijfer gebaseerd op sentiment:

4,5*.

avatar van Pleun
3,0
Na vorig jaar Max Havelaar te hebben gelezen, heb ik mij nu gewaagd aan deze klassieke werkjes van Nescio. Mijn conclusie: de oude Nederlandse literatuur is niet aan mij besteed. Het is best interessant om de mening van anderen te lezen, maar ik kan niet begrijpen dat lezers hier lyrisch over zijn. De verhalen vind ik niet bijzonder en de taal eigenlijk ook niet echt. Zo verschrikkelijk als Max Havelaar vind ik het werk van Nescio niet, maar het roept verder ook niets op.

avatar van Raskolnikov
4,5
Voor zover mij bekend is Titaantjes het enige literaire werk waarin het dorp waar ik geboren en getogen ben figureert. Rhenen is voor Koekebakker de hoofdstad van de wereld, schilder Bavink probeert het goddelijke in de skyline van het plaatsje te vangen (om het werk uiteindelijk gedesillusioneerd te verknippen). Een blik vanaf de Cuneratoren nodigt uit tot filosofische mijmeringen. Het poëtisch beschreven zicht van de spoorbrug klopt nog altijd aardig, al heb ik het poëtische er nooit zo van ingezien. De beschrijving van Rhenen is typerend voor het Nederland in Nescio’s korte verhalen; herkenbaar doch geïdealiseerd, beschreven met het oog voor detail van de welwillende waarnemer en getransformeerd tot poëzie. Wat mij betreft raakt hij daarmee aan wat nog steeds de charme is van het Nederlands (cultuur)landschap en mij daar nog altijd toe aantrekt.

Het valt op hoe weinig er eigenlijk veranderd is. Nescio beschrijft weliswaar met afkeer hoe in Amsterdam mooie gebouwen worden afgebroken en lelijke gebouwen worden gebouwd, maar zijn aandacht richt zich vooral op het tijdloze, wellicht goddelijke; de opkomende en ondergaande zon, de eeuwig stromende rivieren, de cycli van de natuur. Hoe daar toe te verhouden keert als thema steeds terug in de verhalen. Japie de uitvreter lijkt aanvankelijk het meest geslaagd, met een modern aandoend ‘leven in het moment’ dat bestaat uit louter, zonder bijbedoelingen, observeren. Bavink meent in hem een geestverwant te hebben, maar zijn eigen observatievermogen wordt teveel vertroebeld door artistieke aspiraties. Een rode lijn in de verhalen is ook hoe hoogstaande aspiraties ten onder gaan in de sleur van alledag. Nescio beschrijft het met gevoel voor tragedie en weemoed, maar uit zijn luchtige ironie lijkt ook een levenswijze berusting in het onvermijdelijke te spreken.

Gast
geplaatst: vandaag om 14:59 uur

geplaatst: vandaag om 14:59 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.