11/22/63 - Stephen King (2011)

In Vlaanderen eveneens, zo leert mijn digicorder me. Onmiddellijk geprogrammeerd.

Ja! Ik zit er ook al klaar voor.

Dit boek heeft me na 200 bladzijdes al helemaal in zijn greep. Ontzettend goed geschreven werk van King tot nu toe. Ben benieuwd of het plot zo goed blijft opbouwen als het nu doet.

Heb ik ook, ben bij blz 250 en heb elke dag de grootste moeite het boek weg te leggen. Wát een tempo, spanning en plotontwikkeling. Eigenlijk kan dit boek nu al niet meer stuk bij mij.

De verfilmde serie op Fox: het is een tijd geleden dat ik het boek gelezen heb maar volgens mij wordt de oorspronkelijke verhaallijn regelmatig verkracht door de regisseur/scenarioschrijver. Ik zou ook nooit James Franco als protagonist "getypcast" hebben (wat is de juiste Nederlandse vervoeging?). Het boek heb ik voor mijn doen redelijk snel uitgelezen (binnen 3 dagen). Boekenweek-geschenk van 2016 leg ik elke keer weer weg. Ik ben dan ook niet echt iemand die van fictie houd, zelfs niet van "Faction". Ik prefereer non-fictie ten alle tijden. Waarom? Omdat de werkelijkheid niet te voorspellen/verzinnen valt en dikwijls uitgeeft in een nog grotere wollige onbevatbaarheid die nog meer een beroep doet op het menselijke voorstellingsvermogen.

Ik raad het werk wel aan, want het is mijns inziens wel een van King's betere boeken sinds lange tijd.


Een van King's meest aangevallen boeken is "The Colorado Kid" maar voor mij is het een van zijn beste boeken ooit. Juist omdat het nu eens wel gespeend is van al die bovennatuurlijk bullshit. Een open einde is makkelijk, maar hoeveel familieleden lopen er hedentendage niet rond met zo'n sentiment? Onopgeloste moorden, net als met JFK, spreken altijd tot de verbeelding.

In de top3 van beste King-boeken. Kan zich moeiteloos meten met The Stand.

Vandaag de Nederlandse versie binnengekregen, na het winnen van een actie van FOX. Twee weken geleden de Engelstalige versie uitgelezen. Eens kijken of 'ie in Nederlands net zo leuk is.

King is ontegenzeglijk een meester in het inleiden van een verhaal en het "gezicht" geven van zijn personages. Hierdoor zit je direct geboeid in zijn verhalen en lezen zijn boeken als een trein. Helaas is het me bij King al te vaak gebeurd dat je na 90% van het verhaal denkt aan een meesterwerk bezig te zijn, maar dat door het vergezochte (buitenaardse) en afgeraffelde plot je vaak toch met een kater blijft zitten.

Gelukkig is 11/22/63 daarop een uitzondering. De opbouw van het verhaal en de karakter-building zijn van een ongekende kwaliteit en het verhaal werkt op een mooie manier naar het plot toe zonder daarbij te ongeloofwaardig te worden.

Om toch een puntje van kritiek te geven: Het stuk van de mishandeling tot aan de opbouw naar de moord bevielen me een stuk minder.

Desondanks een absolute aanrader **** met de lichte neiging tot verhoging.

Dikke pil, maar al met al weer een ijzersterk boek van de menselijke typemachine. Een prachtig uitgewerkt en vooral subtiel verhaal over tijdreizen en de gevolgen ervan, bevolkt door sympathieke en vooral geloofwaardige personages. Het boek heeft niet bepaald een hoog tempo, maar de inspanning van de lezer wordt gaandeweg meer dan beloond. Niet zelden erg spannend en aangrijpend. Ook leuk zijn de verwijzingen naar eerdere boeken van King, met name It en Christine.

De televisieserie bevalt mij vooralsnog ook goed. Acht afleveringen, ben halverwege.

“Wie geen fouten maakt, maakt meestal niks”

Deze spreuk was te vinden in de werkplaats van mijn opa. Ik heb het altijd een prachtige uitspraak gevonden omdat ze nagenoeg altijd waar is. Wie in de comfortzone blijft hangen, zal weinig uitglijden, maar ook weinig ontwikkeling doormaken. Stephen King is niet bepaald bang om fouten te maken, en doet dat in 22-11-63 dan ook volop.

Hoewel Kings verhalen verschillen, zijn de kenmerken van vrijwel al zijn boeken hetzelfde. De lezer krijgt een sympathiek hoofdpersoon voorgeschoteld, die verslavingsproblemen heeft of op zijn minst is opgezadeld met een flinke dosis hartzeer. Vervolgens ontmoet de man (het is altijd een man) een mooie, jonge vrouw en kan de lezer genieten van talloze seksuele uitspattingen. Ook is er altijd een vijand, die gedurende het verhaal alleen maar kwaadaardiger wordt.

22-11-63 sprak mij aan door de thematiek van tijdreizen en de enorm hoge beoordelingen. Hoewel ik niet veel met John F. Kennedy heb, is het altijd interessant om te zien hoe anderen de invloed van zijn dood interpreteren. Helaas is hiermee het eerste pijnpunt van het boek blootgelegd; want de aanslag op Kennedy vormt slechts een voetnoot in het totale verhaal. Dat bestaat namelijk vooral uit de ellenlange dagelijkse beslommeringen van hoofdpersoon Jake, alias George Amberson.

Een tweede manco is het gebrek aan geloofwaardigheid. Nu is rijdreizen per definitie sciencefiction, maar King permitteert zich wel heel veel vrijheden en slaagt er niet in om gegronde redenen te vinden om de dood van Kennedy als een gebeurtenis te beschouwen die de wereld daadwerkelijk heeft veranderd. Veel passages (meneer Bezemsteel, het uiteindelijke vlindereffect) zijn zo ongeloofwaardig dat het bijna lachwekkend is te noemen.

De eerste 150 pagina’s is er nog niks aan de hand. King kan als geen ander een verhaal ontvouwen en schudt personages uit de losse pols. Subtiele wijzigingen in het verleden hebben grote consequenties voor de toekomst die hij haarfijn omschrijft. Het gaat echter fout als George Amberson zich definitief in 1958 gaat vestigen. Vanaf dit punt is de dynamiek van tijdreizen volkomen verdwenen en leest 22-11-63 zich als een verhaal dat zich simpelweg afspeelt in het verleden.

Dat legt meteen het derde zwakke punt van dit boek bloot: de hoofdpersoon kan zich blijkbaar moeiteloos aanpassen in een tijd die een halve eeuw in het verleden ligt. Wie zich in de geschiedenis verdiept, weet dat er on-ge-loof-lijk veel is veranderd sinds het einde van de jaren vijftig. De manier hoe mensen destijds spreken en met elkaar omgaan is voor iemand uit 2011 bijna niet meer voor te stellen. Voor King zelf schijnbaar ook niet, want het enige sociale gebaar wat voor hem lijkt te zijn veranderd, is het feit dat mannen elkaar vroeger niet omhelsden. Amberson gaat slechts twee keer in de fout. De eerste keer als hij een nog niet-bestaand popliedje in zijn slaap zingt en de tweede keer als hij blijkbaar opvallend veel geld verdient met weddenschappen.

Over dat laatste: hij wordt halfdood geslagen omdat hij jaren geleden een weddenschap won met de wedverhouding 7:1. Voor de goede orde: Mohammed Ali versloeg ooit George Foreman met een wedverhouding van 20:1. Ik ken de feiten niet, maar als ik Stephen King moet geloven zijn er destijds heel wat mensen in het ziekenhuis belandt die geloof bleven houden in de bokskunde van The Greatest. En dan heb ik het niet over beide boksers.

Een vierde zwakte is dat de schrijver er niet in weet te slagen om fictie en feiten op een natuurlijke manier te laten vervloeien. De relatie tussen Lee Harvey Oswald en George DeMohrenschildt beslaat talloze pagina’s, maar is vooral een eindeloze brei aan feitjes die weinig verhult over de invloed die DeMohrenschildt op Oswald had. De spionages die George Amberson doet, onthullen ook vrijwel niks. Oswald blijft gewoon die rusteloze slappeling die zijn vrouw regelmatig slaat. Evenals alle andere hoofdpersonen in dit boek is er nauwelijks sprake van karakterontwikkeling. Politieke gebeurtenissen als de Cubacrisis lezen ook weinig prettig: te veel details en te weinig urgentie voor het verhaal.

Ten slotte een vijfde zwaktebod: de ontknoping. De manier hoe George en zijn geliefde Sadie op de dag van de aanslag op weg zijn naar het boekenmagazijn van Oswald, deed mij nog het meeste denken aan een Bassie en Adriaan-film. King was blijkbaar bang dat Oswald te gemakkelijk zou worden uitgeschakeld, waardoor er allerlei kunstgrepen worden uitgehaald om de spanning op te bouwen. Ik vind het buitengewoon zwak dat George Amberson geen waterdicht plan heeft uitgestippeld na vijf jaar voorbereiding en zeer ongeloofwaardig dat Sadie nooit iets van deze plannen heeft meegekregen.

Uiteindelijk is 22-11-63 een enorme tegenvaller. Kings gebrek aan sociologische kennis en onvermogen om hoofd- en bijzaken te onderscheiden nekken een potentieel meesterwerk. De talloze plotholes wil ik niet eens benoemen. Als ik mij ooit nog eens aan King waag, wordt het allicht een deel van de Donkere Toren. Zodra de man alle vrijheid krijgt, komt hij misschien beter tot zijn recht dan in een boek dat pretendeert veel meer te zijn dan fictie, maar dat niet is.

2*

Wederom een mooi boek van SK. Het boek heeft een erg goede sfeer met aan het begin een sterke knipoog naar IT (en Derry). Dat vond ik erg gaaf! De start van het boek is sterk en ik vloog door de eerste 300 pagina's. Daarna zakt het helaas behoorlijk in moest ik me door een saai en stroperig middengedeelte van 200 a 300 pagina's (of misschien nog wel méér) worstelen, waarin het verhaal rondom Jake's leven en Lee Oswald werd uitgediept. Dit had van mij met minder pagina afgedaan kunnen worden. Het einde vond ik wel weer erg goed. Maar wellicht had het boek het, in mijn beleving saaie, middenstuk wel nodig om het einde wat meer 'diepgang' te kunnen geven. Vanwege het stroperige gedeelte in het midden een halve ster minder; 3.5 sterren

Formidabele pageturner van King die zijn magnum epos De Beproeving benadert. Ben het nu weer opnieuw aan het lezen en er direct weer helemaal ingezogen.

Magnum opus.

1 van mijn favoriete King verhalen. ik kon deze niet weg leggen. fijn dat het geschreven is in de ik-vorm, ik waande me echt in de jaren 50, 60. echt een kwaliteit van Stephen King. alweer een tijdje geleden dat ik hem gelezen heb, maar zover ik mij herinner had ik geen enkel probleem met het middenstuk. het einde vind ik trouwens één van de meest onroerende van alle boeken die ik gelezen heb. zonder twijfel vijf sterren.

Ik kan niet anders dan een 5 geven. Geen grote King fan en zeker geen dikke boeken fan. Maar dit boek is fenomenaal en de helft van mijn vakantie met liefde opgeofferd voor dit boek.

De constante spanning en opbouw zit perfect in elkaar. Je wilt gewoon weten hoe het verder gaat . Ik ken de feiten van die tijd niet, maar het voelde alsof ik rondliep door Dallas of Derry

Ik wilde deze weleens lezen vanwege de plek in de top 10 van deze vermaarde site. En The Stand, het enige andere werk dat ik van de beste man heb gelezen en ooit nog het hoogst gewaardeerde boek van hem in de top 250, beviel me grotendeels ook wel. Maar wat begint als een vermakelijk werk waar de verteller King het beste tot zijn recht komt, tot ergens pagina 150, verwordt uiteindelijk in een steeds minder boeiend werk. Eigenlijk vanaf het moment dat Jake voor de derde maal door de tijd reist en het eigenlijke verhaal begint.

Laat ik beginnen met het positieve. Dat zijn dus de eerste 150 pagina’s waarin King heerlijk een sfeertje neerzet en spanning opbouwt. Leuk om even te verdwalen in de jaren 50 toen Amerika op het hoogtepunt van haar macht was en de toekomst rooskleurig leek. Ik vind dat King dat goed neerzet. Op momenten doet dat qua sfeer denken aan Back to the Future (waarbij ik denk dat dit boek als serie ook beter nog werkt dan als boek zelf). En de manier hoe tijdreizen werkt vind ik redelijk goed uitgewerkt, dat de tijd een soort van lineair loopt en als die afwijkt dat die vanzelf probeert terug te keren naar die lijn. Waardoor kleine wijzigingen voor de grote lijnen van de geschiedenis geen effect hebben. Een slimme manier om het butterfly effect te omzeilen.

Ook is dit ding fijn geschreven. Je vliegt erdoorheen, al ligt dat er ook eigenlijk aan dat er veel te veel vet op de botten zit waardoor al die details nauwelijks van belang zijn en je met snel lezen weinig mist. King schrijft veel maar zegt vrij weinig. Er zitten heel veel banale feiten in die nergens boeien. Het schrijven van veel tekst wordt verward met het uitdiepen van personages, want eigenlijk blijven ze allemaal vrij vlak. Op psychologisch niveau blijft dit enorm zwak en aan het eind, na dik 850 pagina’s, ken ik Jake nog steeds niet.

Verder maakt King nogal eens gebruik van plotelementen om het boek maar te laten duren maar die vooral irritatie opwekken. De laatste 300 pagina’s hadden in 50 gekund als King niet allerlei moeilijkheden erbij haalde. Verder valt het einde wat tegen als Jake terug naar 2011 keert. Dit lijkt meer wat spielerei van King dan echt doordacht die wereld uitwerken. En misschien was het psychologisch beter geweest als de wereld juist prachtig was en Sadie dood was en Jake dan moest kiezen. Maar goed, zoals gezegd valt het boek op dat vlak tegen.

Ik kan me wat dat betreft goed vinden in de review van avdj hierboven die uitstekend alle pijnpunten uit dit boek aangeeft en ik kom navenant tot dezelfde score. 2,0*.

Stephen King heeft zich goed ingeleefd in het Amerika van 1958: hoe het eruitziet, wat de winkels verkopen, hoe de mensen praten en hoe het ruikt. Ook het tijdreizen heeft hij goed uitgedacht, voor zover dat mogelijk is.

Stephen King heeft een gedetailleerde schrijfstijl en toch wordt het nergens saai. Hij weet de spanning er steeds in te houden, wat ik een enorme prestatie vind bij zo’n dik boek. Ik heb ervan genoten.

11.22.63 – Stephen King | Lalagè leest - lalageleest.nl

Een van de allerbeste -misschien wel beste- Stephen Kings!