menu

The Sparrow - Mary Doria Russell (1996)

Alternatieve titel: De Gevangene

mijn stem
3,70 (5)
5 stemmen

Engels
Sciencefiction / Psychologisch

429 pagina's
Eerste druk: Villard Books, New York (Verenigde Staten)

De jezuïeten sturen een groep wetenschappers naar Rakhat, een verre onbekende planeet die bizarre muziek uitzendt. Ze gaan er niet heen om te evangeliseren, maar om te leren. En om een andere schepping met liefde en eerbied te begroeten. De leider van de missie is Emilio Sandoz, een briljant linguïst. De wetenschappers zijn voorbereid op totale eenzaamheid, ontberingen en zelfs de dood. Maar wat hun overkomt op Rakhat gaat de menselijke verbeeldingskracht te boven.

zoeken in:
5,0


Een briljant boek, dat je flink aan het nadenken zet.

5*


avatar van Freud
3,5
Aangelokt door aegrons korte maar aantekelijke recensie heb ik dit boek gelezen, hoewel het me volslagen onbekend was en ik ook geen idee had wat te verwachten. En ik moet zeggen, fascinerend is het allemaal wel. Een geweldig uitgangspunt, met veel verve uitgewerkt zonder echt over the top the gaan of ongeloofwaardig te worden, en met heel veel aandacht voor de menselijke relaties en gedragingen. De opbouw van het boek is goed, maar tegelijk ook de grote achillespees en reden dat ik ´maar´ op een 3,5 uitkom: door nasleep en voorgeschiedenis tegelijk te vertellen, spitst het volledige boek zich toe op een ding: te weten komen wat er gebeurd is op het einde van het verblijf op Rakhat en waarom Sandoz zo gehavend is teruggekomen. Wat me daarbij stoorde is dat zowel voor als na heel uitvoerig en in alle details behandeld worden, je voelt de opwinding en het optimisme van de ruimtereizigers en je voelt evengoed de totale vernietiging die bij de teruggekeerde Sandoz plaatsgevonden heeft - maar het moment supreme zelf wordt zo volledig ingezet als clou van het boek en als middel om de spanning bij de lezer hoog te houden, dat er eens dit aan bod komt blijkbaar geen tijd meer over was voor een uitgebreide beschrijving maar alles op een drafje afgehandeld wordt. Het is allemaal erg cru en indrukwekkend en de morele lading van het hele boek is inderdaad knap, maar nadat er zoveel tijd gestoken werd in de opbouw naar dit moment, had ik graag toch iets meer ruimte gewijd gezien aan de ondergang zelf. Niet om meer gruwelijke details te krijgen of zo, maar juist om het geheel in een context te plaatsen. Nu blijf je als lezer even verdwaasd achter als Sandoz zelf terwijl hij het meemaakt, en dat is natuurlijk een interessant gegeven, maar ik vond het vooral teleurstellend.

Voor de rest echter een fascinerend boek dat zeker aan te raden is vanwege de mooie en onconventionele personages (science fiction met jezuieten, je moet het lezen om het te geloven) en de grondige en uitgebreide inkijk (en het realisme!) in de ontmoeting met en het leven op een andere bewoonde planeet. Het pleit voor het boek dat er niet gekozen wordt voor buitennissigheid, maar voor een heel vergelijkbare wereld waarbij het verschil hem zit (lijkt te zitten) in de details, die tot in de puntjes aan bod komen (aanvankelijk toch). En uiteraard zet het boek flink aan het nadenken, het is een fascinerend gegeven dat op Rakhat aan bod komt en ook de religieuze dimensie geeft het boek een extra cachet, zeker vanwege de evolutie die Sandoz doormaakt en die natuurlijk de kern van het verhaal uitmaakt: van scepcis over totale en onvoorwaardelijke overgave tot diepste vernedering en uiteindelijk absoluut nihilisme - en waar de lezer uit gewoonte zit te wachten op een glimpje hoop tegen het einde, wordt dat toch vooral in het ongewisse gelaten. Knap.

Ik heb vernomen dat er een vervolg op dit boek is geschreven, waarbij Sandoz terugkeert naar Rakhat - ik ben wel voldoende geboeid om dit te gaan opzoeken, vooral omdat ik vermoed dat mijn hang naar details daar wel tevredengesteld zal worden. Benieuwd!

avatar van dutch2.0
3,5
The Sparrow is zo’n boek waarvan de genietbaarheid niet helemaal in verhouding staat tot de kwaliteit. Het boek neemt je mee op een fascinerende ruimtereis, laat je kennismaken met een vreemde nieuwe cultuur en laat je tot op de laatste pagina in spanning over wat er nou echt is gebeurd op die bijzondere planeet. Maar toch kan ik er geen meesterwerk in zien.

Naar mijn idee wil Russell een flink aantal dingen met deze roman. In de eerste plaats is het eerder een historische roman dan een toekomstroman. Er zijn in het boek tientallen aanwijzingen te vinden, dat wat hier gebeurt eigenlijk een verre echo is van de ontdekkingsreizen van de 15e en 16e eeuw. Voor ons 20e eeuwers is het onmogelijk voor te stellen hoe het voelde toen die ontdekkingsreizigers een onbekende ruimte (zee) overstaken en in aanraking kwamen met een volstrekt andere cultuur. The Sparrow laat zien hoe dat geweest moet zijn: de schok van het onbekende, de verrukking van onbekende geuren en kleuren, de vreemde talen, ziektes die worden opgelopen en ziektes die worden verspreid.

Waar Russell eveneens in slaagt, is de lezer laten nadenken over bepaalde morele vraagstukken waar hij misschien nooit zo bij stilstaat. De bewoners van de vreemde planeet Rakhat houden er gewoontes op na, die op het eerste gezicht heel cru lijken maar die misschien menselijker zijn dan wat we hier doen. Food for thought.

Helaas bestaat het hoofdthema van het boek uit een vraag die al in 176.387 eerdere romans is gesteld: hoe kan een goede God zo veel wreedheid toestaan? In dit boek wordt die vraag alleen impliciet beantwoord, op een beproefde manier. Maak de wreedheden maar wreed genoeg, en de lezer zal op het vanzelfsprekende antwoord komen. En ook dat is een manier die al 176.387 keer eerder is gedaan.

Het is daarnaast erg irritant dat Russell alles zo nodig moet uitleggen. We krijgen een wagonlading aan vermoeiende informatie over de werking van het ruimteschip, zonder dat we die werking echt gaan begrijpen. Verder moet Russell het steeds weer vermelden als er een grap wordt gemaakt. Veel te veel dialogen worden gevolgd door iets als: ‘they all roared with laughter’ of they couldn’t stop laughing’.

Het voornaamste bezwaar tegen het boek zijn de merkwaardige wendingen op het einde. De laatste daad van Sandoz (het per ongeluk vermoorden van Askama) komt zo uit een Italiaanse opera. Totaal ongeloofwaardig. Verder vroeg ik af of het vermoorden van de Runa-baby's nou echt in zicht van de ouders moest zijn. Die waren nooit opstandig geweest, dus waarom namen die soldaten de baby's niet gewoon mee? En hoe kon Askama zo eenvoudig het paleis binnendringen waar Sandoz gevangen wordt gehouden? Ook al zo onlogisch.

Kortom, een boek dat ik met veel plezier heb gelezen, maar waar naar mijn idee wel het nodige aan mankeert. Dit gezegd hebbende, ben ik wel erg benieuwd naar het vervolg hierop: Children of God.

Gast
geplaatst: vandaag om 23:39 uur

geplaatst: vandaag om 23:39 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.