Brighton Rock - Graham Greene (1938)

Mooie instapper voor mensen die het werk van de grote Graham Greene willen leren kennen. Brighton Rock heeft zeker niet de diepgang die het 'serieuzere' werk van Greene kenmerkt (The Heart of the Matter, The End of the Affair, The Comedians etc.), maar tegelijkertijd is dit ook zeker geen alledaagse thriller. Geschreven in een prettig zakelijke stijl, met soms wat humor en met personages die je niet snel vergeet. 4*

Ik ben er een poosje geleden mee begonnen, maar heb het weggelegd... binnenkort maar weer eens oppakken dan

Het is alweer wat jaren geleden dat ik dit boek las, en details weet ik niet meer, maar het is een prachtboek en ik weet nog dat ik nadat ik had het uitgelezen echt even van slag was door het eind.
Ik denk dat ik hem gauw maar weer eens ga herlezen!

Als reden tot het lezen van deze roman, en niet een ander werk van Greene, noemde ik altijd: "Johnny Rotten las dit boek voor zijn eindexamen Engels." Dat was dan ook zo'n beetje het enige interessante aan het boek.

Na The End of the Affair viel dit toch wat tegen - een boek hoeft van mij niet vol diepgang en mooie analyses te staan, maar dit was wel een erg rechtoe-rechtaan-thrillertje, met soms ellenlange dialogen en alleen naar het einde toe echte spanning. Krappe 3*

Brighton rock is een langwerpig, cylindervormig snoepje waarop je altijd het woord Brighton blijft zien. Graham Greene schetst een grauw maar levendig beeld van de Zuid-Engelse kuststad in de jaren ‘30. De pier en de renbaan vormen een mooi decor. Plaatsnamen als Peacehaven en Paradise Piece hebben een symbolische betekenis. Er komen Britse slangtermen in voor: nicker (pond), polony (wijf), milky (laf) en to grass (klikken).

Fred Hale is een valse protagonist. Tijdens het toeristische Pinksterweekend lijkt hij het hoofdpersonage, maar na z'n plotse dood schakelt het over naar het gangstermilieu, met rivaliserende bendes en afrekeningen. Pinkie en Rose zijn twee namen met dezelfde betekenis, wat wijst op hun verbondenheid en hun jeugdigheid. Colleoni is gebaseerd op de Italiaans-Britse maffiabaas Charles Sabini. Hij verblijft in het luxueuze Cosmopolitanhotel, terwijl Pinkies bende in een bouwvallig pension met een kapotte balustrade woont.

Rose is een katholiek plattelandsmeisje met een paternoster en een sterk zondebesef. Haar zwakte is dat ze op een zware jongen valt, maar ze is niet zo naïef als ze lijkt. Pinkie heeft een gelijkaardige achtergrond, maar wil daaraan ontsnappen en zich opwerken tot stoere gangsterbaas. Hij vreest dat hij verdoemd is om te branden in de hel. Foto’s en een grammofoonplaat kunnen de werkelijkheid registreren, maar Pinkie wil dat sommige feiten verborgen blijven. Ida is de buitenstaander uit Londen die wil dat de waarheid naar boven komt. Het is een gangstersaga, een psychologische thriller en een vergelijking tussen katholieke en vrijzinnige moraal.

Graham Greene vind ik een sympathieke schrijver omwille van zijn spannende verhalen die gaandeweg thematische diepgang tonen. ‘Brighton Rock’ vormt hierop in principe geen uitzondering. Een jeugdmisdadiger genaamd Pinkie vermoordt een rivaal. Schijnbaar komt hij met deze misdaad weg, ware het niet voor het aanhoudende onderzoek van een toevallige omstander: Ida Arnolds. Deze blijkt zelfs zo doortastend dat Pinkie trouwt met een getuige om haar van spreken te weerhouden. De narratief vormt op zich een goede kapstok om katholieke en seculaire gedachten over goed en kwaad te bespreken. Desondanks viel het boek mij ietwat tegen.

Zo vind ik de hoofdpersonages: een sociopaat, een vrijzinnige vrijster en een naïeve tiener, nogal prentachtig. Het centrale kat- en muisspelletje is hierdoor enigszins voorspelbaar. Tevens blijft de centrale thematiek vrijblijvend: al is het vraagstuk omtrent de ethiek van damnatie wel interessant. Nee, het is met name een goede metafoor die dit verhaal verheft boven de middenmoot. De titel van dit boek verwijst namelijk – zoals door de vorige user reeds is uitgelegd- naar een snoepje die immer Brighton vermeldt. Even onveranderlijk is schijnbaar de menselijke natuur. Breder getrokken kenmerkt het snoepje de stad. Brighton kent namelijk een duidelijk klassenonderscheid waaruit je maar niet lijkt te kunnen ontsnappen. Het is een mooie sfeerzetting die een beter verhaal had verdiend.