Barney's Version - Mordecai Richler (1997)
Alternatieve titel: De Bekentenissen van Barney
Engels
Psychologisch
360 pagina's
Eerste druk: Chatto & Windus,
Londen (Verenigd Koninkrijk)
Barney Panofski, een oudere, Canadese tweederangs televisieproducent van Joodse afkomst besluit zijn memoires te schrijven omdat die van zijn gezworen vijand, waarin deze hem van moord beschuldigt, op het punt staan te verschijnen. En hij haalt uit: met sardonisch genoegen en bijtende spot geeft hij zijn versie van de gebeurtenissen en haalt hij de wereld van valse pretenties, of gewoon iedereen die hem dwars heeft gezeten, door zijn sarcastische mangel. Daarbij kan hij echter toch niet verhelen dat hij diep in zijn hart een romantische idealist is, een man met een nostalgisch verlangen naar zuiverheid en schoonheid.
De heer Joos, immer vol van zichzelf, aanschouwde de matige reactie der presentatoren en gooide extra wapens in de strijd om zijn fatsoen en goede smaak alsnog te etaleren en verklapte de openingszin: Terry is de aanstoot. De splinter onder mijn vingernagel. Achteraf zou blijken dat het twee zinnen zijn. Ach ja, Filip Joos weet je wel.
Voetbalcommentator wannabe cultuurmens Joos zag dat het zijn toehoorders nog niet doordrong en gaf zowaar een karakterschets van Barney Panofski: een cynische, zielige dronkaard die tegen alles en iedereen te keer gaat. Ik dacht: een zielig man in de ogen van Filip Joos kan alleen maar mijn zielsverwant wezen, kom hier met dat boek!
En jongen, laat me je vertellen, het stelde niet teleur. De eerste pakweg 150 pagina's moet je door, het is niet anders, maar ga vooral door. Achteraf zal je merken dat Mordecai Richler als een volleerd schaker de stukken op het bord plaatst, noodzakelijk voor een grandioos eindspel. Vanaf dan gaat hij er in een razend tempo
met jou vandoor en lezen de volgende 200 pagina's als een sneltrein. Het moment waarop Barney de ontmoeting tussen zijn vader en toekomstige schoonouders vertelt, daar moet je geraken. Je zal het niet beklagen. Ik denk dat je een onvergetelijke indruk nagelaten hebt, zegt Barney tegen Izzy en ik evenzeer tegen de auteur.
En aan het eind komt de immer wederkerende vrees dat een verhaal onbevredigend zal aflopen. Oh nee, dacht ik meermaals, laat Barney uiteindelijk geen ordinaire moordenaar zijn! Misschien is dat de reden dat quasi niemand dit werk kent? Alweer een goed boek zonder einde... Toch niet! Zonder het expliciet te vermelden ontdekken Barney's zoon en de lezer de ware toedracht en kon ik enkele minuten wezenloos voor me uit te staren bij dit meesterwerk waar Richler de ontknoping helemaal aan het eind als kers op de taart zet.
Een absolute topper die ik meteen op nummer 2 in mijn all time list zet en die wellicht, na herlezing in 2022, het hoogste schavotje zal betreden. Ga en lees dit boek, Boekmetervriend, je zal het je niet beklagen.