Frankenstein, or The Modern Prometheus - Mary Wollstonecraft Shelley (1818)

Vreselijke slecht geschreven boek. Of liever gezegd, in een vreselijke stijl geschreven. Iedereen is Nobel en Goed en Mooi en blablabla Romantiek op zijn hoogte/dieptepunt.

1*

Op zijn hoogtepunt wat mij betreft, een van de mooiste boeken uit de Engelse literatuur die ik heb gelezen. De zoetigheid en moraal druipen er met liters vanaf, maar ik kan er in dit geval geen genoeg van krijgen.

4,5*.

Ik denk dat het dan in dezelfde categorie valt als Dracula? Het is in ieder geval de tijdsperiode eigen, ik vind het ook geweldig! De hele schrijfstijl alleen al... prachtig! Tja, love it or hate it, maar zodra mijn boekenstapeltje hier is afgewerkt, ga ik ook deze zo spoedig mogelijk lezen

Ik durf dit niet eens te lezen, spreekt me totaal niet aan.

Ik moest voor Engelse les 2 boeken lezen, en we kregen daarna een mondelinge toets over het boek. De boeken die ik gekozen had, waren Dracula en Frankenstein.
Mooi boek.

***3,5**** sterren

Daar ben ik het absoluut niet mee eens. "Frankenstein" is een van de kernwerken van de Romantiek, een literaire stroming die revolutionair was in die tijd, terwijl "Dracula" een laat-Victoriaanse tekst is, en hoewel Stoker duidelijk geïnspireerd was door "Frankenstein" en andersoortige "Gotische" boeken, is "Dracula" een typisch voorbeeld van Victoriaanse fictie (hoewel Stoker al een lichte inclinatie tot herwaardering van Victoriaanse idealen toonde), terwijl "Frankenstein" (met name gezien de ontstaansgeschiedenis van het verhaal) een erg progressief en maatschappelijk-kritisch boek was. In de tijd dat "Frankenstein" werd geschreven stond de moderne wetenschap nog relatief in de kinderschoenen en Shelley werpt de vraag op of deze wetenschap wel het recht van de mens is en hoe de mens zich zou gedragen als god, als schepper. Het is verbluffend dat een 19-jarig meisje in de vroege negentiende eeuw tot een dergelijk werk in staat was. "Dracula", daarentegen, is een boek dat voornamelijk is geschreven als zijnde makkelijk leesbaar. Hoewel het boek bepaalde themata aanstipt, zoals de rol van de vrouw in de Victoriaanse maatschappij (iets wat zeer prominent was in de literatuur van die tijd), is het niet een als zodanig bedoelde kritische beschouwing. Ook stilistisch gezien kent het niet de kracht van Shelley's werk. Ik denk ook daarom dat jouw opmerking niet gerechtvaardigd is...

Interessant, maar zoals ik ook zei: ik heb Frankenstein dus nog helemaal niet gelezen, en reageerde enkel op de opmerking dat ook in Frankenstein geschreven wordt met "dear", "my love" etc, wat vermoedelijk de Victoriaanse stijl is, waarvan je zei dat Stoker zich (losjes) liet inspireren op Frankenstein. Dracula vind ik geweldig, waardoor ik Frankenstein graag wil lezen, gezien dat dus het 'bronmateriaal' is.

Alle maatschappijkritische zaken wist ik over, maar daar ging het hier helemaal niet om... Het was dus niet bepaald een 'echte' opmerking/statement, meer een losse vraag, waarmee jij dus met het antwoord komt, bedankt

Okee de voornaamste reden van het ontbreken van Victoriaanse elementen in "Frankenstein" is het feit dat het boek een jaar voor de geboorte van Victoria uitkwam

Neen, dit is dus niet echt iets voor mij.

Prachtig geschreven roman die de tijdsgeest van de Romantiek op verbluffende wijze weergeeft en nog vele eeuwen mee kan. Shelley uit hiermee haar kritiek op de drang van de mens om de natuur voortdurend te willen overtreffen.

4,5*

Dat is een beetje de stijl van die periode, maar als je dit al erg vindt, lees dan vooral niet 'The Castle of Otranto', want dat is nog veel erger.

Verrassend sterk boek. Het is het lezen alleen al waard vanwege de prachtige, theatrale gesproken teksten. Maar daarbij komen ook nog eens enorm sterke, diepe personages die het geheel erg meeslepend maken. Wat vooral verrassend was, was hoezeer je als lezer meeleeft met het ''vreselijke monster'', en hoezeer je perspectief op de personages kan verschuiven. De manier van vertellen (vanuit een aantal verschillende oogpunten) kwam op mij over als erg vooruitstrevend. Echt uitstekend.

4,5 *

Ik kende alleen de films Frankenstein. Toch maar eens aan het boek begonnen. Ik had van zo'n jonge vrouw niet verwacht dat zij zo'n roman zou schrijven, in die tijd nog wel. En het gegeven alleen al, een mens scheppen. (is neem ik aan, gezien de bekendheid van Frankenstein, geen spoiler) Schitterend en wat een psychologisch inzicht. Aanrader.

Doordat ik bekend ben met de films over het monster van Frankenstein, zal mijn blik wel niet helemaal open zijn geweest... maar toch, wat een verschrikkelijk boek is dit. Grootste mankement is ongetwijfeld de ontzettend gezwollen schrijfstijl van Mary Shelley, die een en al Romantiek is: het is werkelijk waar niet om aan te horen/lezen, die bladzijden na bladzijden aan bombastische beschrijvingen of monologen over de hartverscheurende gevoelens van al die gekwelde personages. Wat ook niet meewerkt is dat het verhaal, ondanks het toffe uitgangspunt, echt te ruk voor woorden is en de moraal er zo ontzettend dik bovenop ligt dat het pijn doet aan je ogen. Raamvertelling (in een raamvertelling in een raamvertelling) is ook storend. Toch is Shelleys miserabele poging tot een monsterverhaal niet geheel tevergeefs: het heeft namelijk wel een stroom aan hervertellingen opgeleverd die wél tof zijn. En da's ook wat waard.

Dat noemt men nou gotiek.

Eerlijk gezegd vond ik die bombastische stijl nu toch echt wel meevallen in dat boek, in vergelijking met andere boeken uit die tijd. Als ik er zo over nadenk, vind ik die stijl zelfs goed passend bij het grootse thema, de mens die voor God speelt, dat wordt aangepakt in het boek.

En ik ben d'r geen fan van

Ik kan het me voorstellen.

Wat een ontzettend goed boek! Ik wist wel ongeveer wat er zou gaan gebeuren, maar dit originele werk stijgt zo ver uit boven de vele bewerkingen ervan. Ik heb het gevoel dat heel essentiële delen van het verhaal in latere bewerkingen verloren zijn gegaan. Ik weet wel heel goed met wie ik het meeste medelijden heb; met het 'monster'. Ik kan geen seconde medelijden voelen met Frankenstein zelf, he brought it on himself, en daarbij vond ik zijn reacties en conclusies zo verschrikkelijk oneerlijk en voorbarig.

Een beetje lui en geen zin een review te schrijven, verwijs ik naar deze pagina waarin ik betoog waarom het boek veel interessanter is dan de films met Boris Karloff.

Wel, voor een befaamde horrorklassieker is dit boek wel erg saai. Misschien is het wel niet mijn genre, want Dracula vond ik ook al erg weinig aan, maar toch. Nergens vond ik het eng worden, of zelfs maar in de buurt daarvan komen. Als het monster uitroept 'I will be with you on your wedding night! vind ik dat op één of andere manier volslagen belachelijk (in de letterlijke zin van het woord). Victor Frankenstein vind ik ook niet een bepaald sympathiek personage: enerzijds wordt hij beschreven als extreem briljant, aan de andere kant zien we hem niet veel meer doen dan aanvallen van waanzin krijgen, in huilen uitbarsten en op de bodem van een bootje naar de hemel liggen staren. Zijn liefde voor Elizabeth komt nergens over alsof hij er ook echt iets van voelt. Elizabeth zelf is trouwens alleen maar perfect, net als bijna alle andere personages - Clerval is ook al zo onovertroffen. Ik heb geen problemen met een boel dramatische ontwikkelingen, maar een béétje subtiliteit, met name in beschrijvingen van personen, kan geen kwaad, toch? In dat opzicht lijkt het monster zelf nog het meest geslaagd en gelaagd, maar naarmate het verhaal vordert wordt hij alleen maar boosaardig en 'eng'.

Gotiek is duidelijk niet aan mij besteed, want die eeuwige lofzangen gingen mij vrijwel onmiddellijk irriteren. Ook werd het verhaal om de haverklap onderbroken door beschrijvingen van reizen en landschappen - waar ik helemaal geen behoefte aan heb en waardoor het verhaal alleen nog maar vertraagd wordt. En het was traag, dat verhaal, en wat een saaie afloop! De geloofwaardigheid was ver te zoeken; en daarbij doel ik niet op hoe realistisch het verhaal is, maar hoe waarschijnlijk het is dat het monster als allereerste boeken in zijn leven Paradise Lost en Die Leiden des Jungen Werthers onder ogen krijgt, toevallig in zijn buurt achtergelaten, om maar een voorbeeld te noemen. En hoe kan het dat Victor niet al mijlenver ziet aankomen dat het monster niet hem, maar zijn kersverse vrouw wilde ombrengen tijdens de huwelijksnacht?

Ik heb me aan een boel dingen geërgerd in dit boek, en misschien nog wel erger, ik heb me verveeld. Alleen het stuk waarin het monster zijn verhaal vertelt, is bij vlagen nog boeiend. Voor de rest kan het me gestolen worden. Mary Shelley bedoelt ongetwijfeld om allerlei ethische vragen op te roepen, en daar is ook niets op tegen, maar doe dat dan alsjeblieft op een wat interessantere manier.

Frankenstein is niets voor mij. Misschien is horror niets voor mij, misschien is romantiek/gotiek niets voor mij (over Die Leiden des Jungen Werthers gesproken, dat was ook al zo'n beproeving), ik weet het niet. Dit vond ik in ieder geval jammer van mijn tijd.

Een boek dat me lang heeft aangegaapt. Gekocht toen ik literatuurwetenschap studeerde, met de gedachte dat het niet kwaad kan om een aantal klassiekers in huis te halen. En zoals wel vaker gebeurt met boeken die ik op reputatie koop en niet omdat het verhaal me bijzonder interesseert; Frankenstein las ik niet na een week, niet na een maand en evenmin na een jaar. Het bonnetje zat nog tussen de pagina's en is bijna geheel vervaagd, maar ik schafte het boek aan op 5 september 2008. In november 2014 begon ik met lezen.

Dat ik tegen het lezen van Frankenstein heb opgezien blijkt niet geheel ten onrechte. Er zit weinig vaart in het verhaal, zowel door de opzet van de raamvertelling als door het taalgebruik en de langgerekte zinnen. Typisch een verouderd boek, dat echter nog wel wat van z'n charmes heeft behouden omdat het monster toch wel tot de verbeelding spreekt en een beetje overdreven taalversiering me soms wel bevalt. Gaandeweg kwam ik meer in de stemming en de frustratie van het monster dat zijn goede intenties steevast gekraakt ziet worden komt bij vlagen goed over. Wat me uiteindelijk het meeste tegenstaat is de overduidelijke geconstrueerdheid van het verhaal dat van toevalligheden aan elkaar hangt. Natuurlijk kan een roman niet zonder wat hulp van het toeval, dat kan het werkelijke leven ook niet (voor zover dat relevant is in hoeverre roman en werkelijkheid overeen komen ), maar Frankenstein had ook wel met wat minder 'constructie' toegekund. Het meest opvallende voorbeeld vind ik de adellijke familie die verbannen in een hutje wordt verrijkt met een Turkse schone die Frans moet leren, waardoor het monster dat daar in de buurt schuilt de lessen stiekem mee kan pikken.

Al met al is deze roman geen groot succes voor mij geworden, maar ik ben toch blij dat ik het na zes jaar eindelijk eens heb gelezen.

Bijna 200 jaar na verschijning van Mary Shelley's klassieker voor het eerst de roman gelezen en als er 1 prijs is die het verhaal alvast dik verdiend is de originaliteit van het gegeven. Ik was vooral benieuwd in hoeverre de film 'Mary Shelley's Frankenstein', de Kenneth Branagh versie, het originele verhaal benaderd. Wanneer de schepping contact probeert te leggen met de arme familie is voor mij het sterkste gedeelte uit het boek. De schrijfstijl van toen stoorde me niet bepaald, alhoewel ik er me soms op betrapte dat mijn concentratie op dat punt dreigde te verslappen. Mary nam zich niet de moeite om het hoe de schepping tot leven komt, het hele proces, te verduidelijken en dat vind ik wel jammer. Ook door wel een teveel aan toevalligheden heeft het verhaal regelmatig voorspelbaarheden en daarmee doel ik echt niet op het feit dat ik het verhaal reeds in grote lijnen ken door de film(s. Desalnietemin een boek dat me aangenaam heeft verrast. Een herlezing is zeker niet uitgesloten.

Opvallende achtergrondinformatie.


In april 1815 is de Indonesische vulkaan Tambora uitgebarsten, met catastrofale gevolgen wereldwijd. Zoals drie jaren (1816-1818) zonder zomer in onder andere Europa.
De historicus Gillen D'Arcy Wood (*1) beschrijft de omstandigheden, waaronder Mary Shelley en Lord Byron in de loop van 1816 in hun hut in de Alpen hebben gewerkt.
Mary Shelley aan Frankenstein, Lord Byron aan onder andere zijn gedicht Darkness, zoals opgenomen in The Prisoner of Chillon and Other Poems - Lord Byron (1816)


Dat de omgeving van invloed is op hun werk, zal duidelijk zijn. Gillen D'Arcy Wood trekt daarnaast parallellen tussen de situatie in Zwitserland in die tijd en het verhaal van Frankenstein (*2).





*1 = Tambora: The Eruption That Changed the World, 2014, dit boek is zojuist voor toevoeging aan Boekmeter ingezonden
*2 = Gillen D’Arcy Wood, “1816, The Year without a Summer” | BRANCH - branchcollective.org
Over de eruptie, maar met diverse verwijzingen naar het werk van Mary Shelley en Lord Byron.

Frankenstein’ Gets Spot on U.K. 2-Pound Coin
The U.K. will make new coins this year to celebrate the 200th anniversary of Mary Shelley’s “Frankenstein’’ as well as commemorate a century since women started gaining the right to vote.

Zie: ‘Frankenstein’ Gets Spot on U.K. 2-Pound Coin - Bloomberg

Een erg interessant artikel dat er meteen inhakt, 200 jaar na de eerste uitgave:
The Strange and Twisted Life of “Frankenstein” | The New Yorker.

“Frankenstein” is four stories in one: an allegory, a fable, an epistolary novel, and an autobiography, a chaos of literary fertility that left its very young author at pains to explain her “hideous progeny.”

Heb het voor de helft gelezen, de rest komt wel wanneer ik het boek gelezen heb.

Kippenvel werk. Shelley krijgt het klaar om zowel fabelachtige gevoelsomschrijvingen als de gruwelen van het menselijke karakter samen te brengen in één baanbrekend verhaal.

Ongelooflijk dat ik deze klassieker nooit eerder gelezen heb. Door Gothic (1986), die draait om het schrijfproces van Shelley, werd ik weer geattendeerd op dit werk, en wat ben ik blij dat ik eraan begonnen ben.

Het begin is al meteen ijzersterk. Er heerst een bijzonder vreemde sfeer waarbij duidelijk wordt dat onze Frankenstein iets op zijn geweten heeft dat niet door de beugel kan. Ook de relatie tussen Frankenstein en Elizabeth heeft lugubere trekjes en al snel wordt je als lezer meegezogen in een onheilspellend, duister sprookje dat te bizar voor woorden is. Althans, voor Shelley lijken 'woorden' geen probleem te zijn want mijn hemel wat staan hier pareltjes op papier.

Romantiek, horror, wraak, wereldproblematiek, natuurwetten en ziekelijke drang om te streven staan allemaal centraal, maar daar blijft het niet bij want er wordt een volledige wereld gecreëerd die je niet wilt verlaten, maar ook helemaal niet wilt bewonen.

Prachtig: 4,5*

Toen in 1816 enkele romantische dichters, waaronder Lord Byron, P. B. Shelley en z’n vrouw, samen op vakantie waren aan het meer van Genève, kwamen ze op het idee om elk een griezelverhaal te schrijven. De andere verhalen raakten nooit af, maar dat van Mary Shelley werd een klassieker. Het heeft een intellectuele kant, met aandacht voor wetenschap, geschiedenis en poëzie - ze citeert onder meer een gedicht van haar echtgenoot. Tegelijk is het een ontroerend en huiveringwekkend avontuur. Dat er mooie natuurbeschrijvingen in zitten van de streek rond Genève en de Alpen, is dus geen toeval.

Het is een moderne versie van de Prometheusmythe. Door het vuur van de goden te stelen begaat Victor Frankenstein de zonde van de hybris. Hij is een mens die zelf schepper wil spelen, maar z’n schepping keert zich tegen hem. Het monster is een Adam zonder Eva. Het is van nature goed en intellectueel begaafd, maar heeft een misvormd uiterlijk. Het gaat zich pas als een monster gedragen wanneer het afgewezen is door de mensen en verstoten door z’n eigen schepper.

De inleiding en de epiloog bestaan uit een aantal brieven en logboekfragmenten van de Noordpoolvaarder Walton. Hij noteert het relaas van Frankenstein op z’n doodsbed. Binnen dat relaas zitten nog enkele brieven, en een lange monoloog van het monster.

Behalve horror is het ook science fiction. Frankenstein is geïnteresseerd in alchemie, kabbala en de inslaande bliksem. Hij gaat natuur- en scheikunde studeren in Ingolstadt. Z’n methode om leven op te wekken houdt hij geheim, om te voorkomen dat lezers thuis hetzelfde zouden proberen. Met de moderne ontwikkelingen in de genetica rijst de vraag of het in de toekomst misschien mogelijk wordt - of dat er ergens al zo’n kunstmatig schepsel rondloopt.