Ik heb mij laten vertellen dat dit debuut van Arjan Visser bij zijn verschijnen insloeg als een bom binnen de literaire kringen van de lage landen. Als we het boek een half decennium later doorlezen, stelt zich onvermijdelijk de vraag waarom precies, want groot meesterschap blijkt nauwelijks uit deze solide, doch nogal standaard roman. Taalkundig schrijft Arjan Visser niet meteen de sterren van de hemel, en ook wat betreft de ideeën blijven we op onze honger. ‘De
Laatste Dagen’ lijkt dus te vervallen tot “gewoon maar een relaas” over (u raadt het al) ‘de laatste dagen’.
Als we de auteur echter iets moeten nageven, dan is het wel de transparante, doch complexe structuur. Zoals ook op de achterflap te lezen staat vloeien 2 schijnbaar afzonderlijke verhalen in elkaar over, tot een apotheose waarin elk stukje op zijn plaats valt.
Desondanks blijft de emotionele impact beperkt tot de mooie (misschien nogal karikaturale) personages die Visser uit zijn pen tovert, en krijgen we geen meeslepende familiekroniek over de ondergang van de beschaving.
Om kort te gaan: ik had er duidelijk teveel van verwacht. Maar wat wilt u: met Lev Tolstoj op de kaft en een hele resem aan personages hoopte ik stilletjes op de revival van de Russische literatuur. In plaats daarvan komt Arjan Visser met een welomlijnd en consistent verhaal op de proppen dat noch stilistisch, noch intellectueel uitdaagt, maar wel diverteert. En daarom hoeft ‘
De Laatste Dagen’ uiteraard niet als minderwaardig beschouwd te worden.
3*