
El Amor en los Tiempos del Cólera - Gabriel García Márquez (1985)
Alternatieve titel: Liefde in Tijden van Cholera
Spaans
Romantiek
335 pagina's
Eerste druk: Oveja Negra,
Bogota (Colombia)
Toen Florentino Ariza de dertienjarige Fermina Daza zag, werd hij getroffen door de vonk van de eeuwige liefde. Jarenlang corresponderen ze over de liefde, maar elkaar spreken doen ze niet veel. De vader van Fermina heeft namelijk voor zijn enige dochter hele andere toekomstplannen voor ogen dan dat ze trouwt met een jongen van geringe komaf. Als donderslag bij heldere hemel verbreekt Fermina op een gegeven ogenblik het contact met Florentino, hij is letterlijk ziek van liefdesverdriet. Ondanks zijn verdriet bouwt hij, met behulp van zijn oom, een carrière op bij de Riviervaart Maatschappij. Het leven gaat door, maar niet zonder elke dag aan zijn grote liefde te denken, hetgeen hem overigens niet ervan weerhoudt talloze affaires met andere vrouwen te hebben. Fermina trouwt met dokter Juvenal Urbino en klimt hoger op de sociaal maatschappelijke ladder. Ze zijn een graag gezien echtpaar op evenementen en in het openbare leven. Florentino wijdt zijn leven aan het wachten op Fermina; op het moment dat haar man zal overlijden.
- nummer 97 in de top 250
Wel goed is dat er wel toespelingen worden gemaakt op de plaats en het tijdstip waarop het boek zich afspeelt, maar dat het nergens expliciet is genoemd (tot nu toe althans

Magisch-realistisch is deze roman van Marquez niet te noemen. Het is eigenlijk een gewoon verhaal over liefde. Maar wel heel bijzonder en erg mooi. Vooral het einde is indrukwekkend.
Deze staat zeker op mijn herleeslijst. 4,5*
Dit boek overstijgt voor mij alle boeken daar in.
Ik ben er nu mee bezig, maar vind het nog niet echt geweldig. Misschien komt het nog, ik ben pas in het begin van het boek.
Wel goed is dat er wel toespelingen worden gemaakt op de plaats en het tijdstip waarop het boek zich afspeelt, maar dat het nergens expliciet is genoemd (tot nu toe althans

Wat kan een mens zich vergissen. Een prachtige ode aan de liefde. Marquez is een ongelofelijk goede verteller en het einde van het boek is perfect. 4,5*
Het verhaal op zich is ongemeen sober als je het vergelijkt met Honderd Jaar Eenzaamheid (af en toe vliegen er nog wat stoomketels over het dorp (die ontsnapte gevangenen
verpletteren



Toen ik het boek uit had moest ik denken aan Elschot en zijn 'want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren', en moest inwendig wat schamper lachen. Laten we dit boek maar beschouwen als Marquez' grote fuck you aan dergelijke zever. Praktische bezwaren, het zal wel ja

Dat maakt het eind des te mooier.
Ik kan weinig toevoegen aan de recentie van Freud.
Ik las net de berichtjes bij dit boek nog eens en je hebt het toch wel gedaan.
Gaan jouw woorden niet een beetje op voor zowel mannen als vrouwen met jouw inslag? Ik betrap mezelf namelijk ook op de nogal fatalistische neiging hopeloos verliefd te worden. Waarbij ik mezelf ervan verdenk dat dat hopeloze bijna expres is en lekker veilig...
Mijn reactie daarom bij het lezen van je commentaar: zowel


Ik zag net een fragment op tv, aanstaande donderdag in de bioscoop

Recensies zijn voor mij altijd wel (of te vaak) een leidraad om iets te kijken of niet.
Ik wil de herinneringen van het boek ook niet laten verdoezelen door een slechte film.
Ik vind het eind juist vrij zwak... voor mijn gevoel worden de omschrijvingen daar ineens veel vager.. Alsof het boek even snel afgemaakt meost worden..
De eerste 250 (van mijn 350) pagina's vind ik wel geweldig..
(Geef mij Honderd Jaar Eenzaamheid maar)
Wat een meesterwerk!

Ik ben benieuwd wat me nog allemaal te wachten zal staan in dit liefdes-epos! Na afloop zal ik wel mijn mening eens "placeren" si


Want wat een schitterend boek toch zeg, het beste wat ik ken van Garcia Marquez, me tegelijk realiserend dat ik zijn oeuvre een beetje verwaarloosd heb. Ten onrechte, zo blijkt maar weer uit het boek dat hij drie jaar na zijn nobelprijs publiceerde. Prachtig nonchalant gecomponeerd vertelt Gabriel Garcia Marquez een breed uitwaaierend verhaal waarin moeiteloos heen- en weer wordt gesprongen in de tijd zonder dat de lezer ook maar een moment het idee krijgt dat de Colombiaan zijn verhaal niet in de hand heeft, integendeel, achteraf blijft de indruk hangen van een vrij sober plot over twee mensen die elkaar na meer dan 50 jaar vinden. De alwetende vertellersblik zorgt ervoor dat de handelingen van de personages in een mild en melancholiek licht komen te staan, waarbij de grootste problemen futiliteiten lijken, terwijl het kleinste gebaar een halve eeuw kan overleven. Het liefdesverhaal van Liefde in tijden van cholera is misschien wel het mooiste uit de literatuur, maar de verhevenheid die het heeft wordt tegelijk voortdurend gerelativeerd, waarmee het alleen maar aan kracht wint. En dan zijn er nog de humor (die Chinese sonetten-schrijver!), de ontroerende details, de bizarre anekdotes, zo kenmerkend voor het werk van Gabriel Garcia Marquez en hier volledig tot zijn recht komend.
Een meesterwerk, dat vanwege enkele iets meer alledaagse gedeelten niet naar de volle score toegaat, maar wel zijn 4,5 sterren volledig verdient.
Twee quotes, en dan hou ik me in:
"Als compensatie van het noodlot gebeurde het ook in de muilezeltram dat Florentino Ariza Leona Cassiani leerde kennen, die de ware vrouw van zijn leven was, hoewel noch hij noch zij het ooit wist en ze ook nooit de liefde bedreven."
"Ze kon zich geen betere echtgenoot voorstellen dan de man die de hare was geweest, en toch kwam ze meer botsingen dan welbehangen tegen als ze aan haar leven terugdacht, te veel wederzijds onbegrip, onnodige ruzies, slecht opgeloste rancunes. Ze verzuchtte plotseling: 'Het is ongelofelijk hoe je zoveel jaar zo gelukkig kunt zijn, met zoveel ruzies en zoveel gedoe, verdomme, zonder eigenlijk te weten of dat nou liefde is of niet.'"

Want wat een schitterend boek toch zeg, het beste wat ik ken van Garcia Marquez

Ik heb Liefde in Tijden van Cholera in mijn vakantie met plezier herlezen.
Na wat Nederlandse thrillers was de stijl letterlijk en figuurlijk in een andere taal, literair, bloem- en kleurrijk.
Eén quote ter illustratie, ook omdat het zo mooi een situatie van weleer beschrijft en nu ondenkbaar is:
'Twee dagen later echter kreeg hij een brief van Fermina Daza waarin ze hem smeekte haar niet meer op te bellen. Ze had geldige redenen. Er waren zo weinig telefoons in de stad dat de verbinding tot stand kwam via een juffrouw die alle abonnees, hun leven en hun wonderen kende en het deed er niet toe of ze thuis waren: zij vond hen waar ze zich ook maar bevonden. In ruil voor zoveel doeltreffendheid raakte zij op de hoogte van de gesprekken, ontdekte ze de geheimen van het privé-leven, de best bewaarde drama's, en het kwam niet zelden voor dat ze in een gesprek tussenbeide kwam om haar standpunt te introduceren of de gemoederen te kalmeren'
Blijft natuurlijk 5*
Het liefdesverhaal is an sich niet eens heel bijzonder, maar dat is slechts 25% van de aarde. Het is vooral de klasse van de schrijver die dit fantastisch maakt. Het zijn de mooie volzinnen met vele bijzinnen die het een enorm rijk boek maken, maar ook de rake beschrijvingen, het gevoel van de tropische hitte dat wordt gegeven, de beschrijvingen van het Colombia van die tijd, het inlevingsvermogen in de mens. Nu is het wel dat ik de jeugdige Florentino en Fermina net wat beter kan begrijpen - dit lijkt mij bij uitstek zo een boek dat je op 80-jarige leeftijd moet lezen- maar ook de latere leeftijden zijn prachtig neergezet. Dat alles is in een ongelooflijk knap vertelritme geschreven waardoor je prima lekker langzaam lezen kan om elke zin in je op te nemen.
Oké, niet elke passage is even fantastisch en zeker tegen het einde vloeide mijn aandacht wat weg, juist door dat kabbelende tempo, de genuanceerde maar vooral toch goede personages en gewoon mijn eigen spanningsboog. Op een gegeven moment had er een heel klein beetje pit in gemogen. Dat weerhoudt het net van de topscore, want de rest is echt van ongekende kwaliteit. 4,5*.
(...)
Gabriel García Márquez is een rasverteller en Mariolein Sabarte Belacortu heeft het zeer vloeiend vertaald, waardoor het me is gelukt om vlot door het boek heen te komen.
Liefde in tijden van cholera – Gabriel García Márquez | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com
Ik raad u aan om toch het einde van dit mooi boek nog eens te herlezen, want ook al eindigt het halfopen, het heeft toch een aantal onwaarschijnlijke, maar mooie taferelen. Het zet ook aan om na te denken. Zeker doen.
Vraag van een adolescent die er maar niet in slaagt zijn maagdelijkheid af te leggen: hoe ervaren we een cultuur waarin zowat elke vrouw klaar lijkt te staan om mannen van de gesel van hun begeerte af te helpen – de dames blijven op seksueel gebied immers grotendeels monddood, zelfs als de mannen impotent zijn, te vroeg komen, te zenuwachtig, te vol verwachtingen, enzovoort?
Vraag van een man getekend door het leven (lees: gelittekend door onmogelijke liefdes): hoe ervaren we een boek dat ons de fictie van een eeuwigdurend en onbreekbaar amoureus verbond voorhoudt, een illusie die we doorgaans samen met de puberteit afleggen om toe te kunnen treden tot de volwassenheid en de daarbij horende volwaardige relatie, een die misschien zelfs bestaat (of op zijn minst blijft duren) bij de gratie van de imperfectie en de wetenschap dat een absoluut verwantschap niet bestaat, en steeds weer veroordeeld zal blijken tot de ontnuchterende realiteit van onvolkomenheden?
Vraag van een geletterd iemand: hoe ervaren we de beschrijving van een personage dat blijkbaar tot diepere inzichten komt omtrent liefde, leven en ouderdom, zonder deelachtig te worden gemaakt in diens gedachten – is dat literair niet al te eenvoudig, evenals de idee van een soort 'liefde voorbij de liefde', iets absoluut dat alleen de ouderdomsdekens blijkbaar kunnen aanvoelen of bereiken?
Echter!
Waarom blijven we ‘Liefde in tijden van cholera’ collectief lezen als er zoveel vragen bij komen kijken? Omdat Marquez – zo wil ook het cliché – kan schrijven als geen ander. In elk van de plotwendingen liggen andere plots besloten, in verhalen kleinere anekdotes, en zo bouwt de roman zich geduldig op, onstuitbaar, evenwichtig en tegelijk koortsig – althans zo leest de lezer.
Overigens situeert zich op de achtergrond van dat vlechtwerk van ettelijke levens een portret van een land in staat van ontbinding, op weg naar een ecologische ravage, middenin een bloedbad dat decennia blijft aanslepen, hopeloos op zoek naar een politiek-ideologische identiteit. Tegelijk blijkt dat de karakters in zekere zin immuun zijn voor de context van hun tijdskader, want het zijn mensen – zoals ze altijd waren, zijn, zullen zijn. Mensen geworpen in een niet te beslechten strijd tussen biologie en beschaving, tussen lust en liefde, tussen barbarij en cultuur.
Niet te geloven, en toch willen we erin geloven, omdat het een van de mooiste verzinsels is die we allemaal kennen: l’amour, toujours – par coeur. Marquez maakt er, in een trefzekere, lyrische, ontroerende stijl iets groter van: een aanraken van de mensheid, van zijn land, van het wezen van de liefde. Een aanraken, juist. Niet meer, niet minder.
3,75*
Tijdens het lezen ontdekte ik dat je bij sommige boeken je zintuigen moet 'fine tunen', om in de sfeer en het ritme van een roman te raken. Ik heb lang niet altijd zin om te lezen over liefde en al de perikelen die ermee te maken hebben. In het begin dacht ik daarom..dit worden hooguit 3.5 sterren, met dank aan het mooie proza.
Maar uiteindelijk zijn het er bijna 5 geworden. Honderd jaar eenzaamheid was magisch realistisch en Liefde in tijden van cholera is dat officieel niet, maar het proza van Gabriel Garcia Marquez is wonderschoon..bedwelmend bijna. De manier waarop hij zijn personages opvoert heeft op zijn minst magische trekjes.
Een roman als Liefde in tijden van cholera laat goed zien waar literatuur voor bedoeld is. Wat dat precies is laat ik in het midden, daar kan je een heel essay aan wijden.
4.5 sterren
Als bastaard is Florentino Ariza geen geschikte huwelijkskandidaat. Hij moet het afleggen tegen Urbino, bezitter van veel diploma’s en familienamen. Z’n verhouding met Fermina blijft zestig jaar lang platonisch. Het is een voorbeeld van hoofse liefde. Daartegenover staat een reeks geheime affaires waarin hij z’n wellust botviert. In z'n hoofd doet dat niks af van z’n trouw aan dat ene liefdesideaal. Leeftijd kan daar evenmin wat aan veranderen.
García Márquez heeft een poëtische stijl. Hij gebruikt paradoxen (het eeuwenlange ogenblik) en vreemde vergelijkingen (Hij was als een Zweedse lucifer). Hij ziet liefde en cholera als twee ziekten met gelijkaardige symptomen. Gardenia’s en andere bloemen symboliseren verschillende facetten van hartstocht. Water, amandelen, vogels en uitwerpselen zijn terugkerende motieven. Magische elementen zijn beperkt aanwezig: een waarzegster die verkeerd geïnterpreteerd wordt, en een geest die schepen naar een draaikolk lokt. De technologie evolueert van muilezeltram tot watervliegtuig, van telex tot telefoon. Historische figuren als Rafael Núñez en Victor Hugo worden genoemd. Ook Mercedes wordt vermeld, de vrouw van de schrijver, aan wie het boek opgedragen is.
Jaren geleden las ik iets over de verfilming van dit boek en de titel sprak mij meteen aan. Liefde en cholera, wat kan daar nou mis aan gaan? Ik hoopte op iets als Year of Wonders (de pest houdt huis in een dorpje dat zich vrijwillig afzondert van de buitenwereld) of The Trespass (cholera in Londen), maar nee. Zowel de liefde als de cholera kon mij in dit boek niet bekoren.
Allereerst de cholera. Deze speelt geen rol van belang. Pas in de laatste pagina's kreeg ik een idee waar de titel vandaan kwam, als de cholera wordt gebruikt als een smoes om zonder medepassagiers de rivier te kunnen bevaren. Dit zou een sterke metafoor zijn geweest als de cholera eerder in het verhaal enige betekenis had gehad.
Dan de liefde - waar is die? Florentino Ariza vat een volledig ongegronde fascinatie op voor Fermina Daza. Zij geeft zich eerder aan hem over dan dat ze zijn 'liefde' beantwoordt, en zo zijn ze blijkbaar verloofd zonder ooit een fatsoenlijk gesprek te hebben gevoerd. Ze schrijven elkaar weliswaar, maar omdat we niet te lezen krijgen wat ze schrijven moeten we het maar ter kennisgeving aannemen dat deze mensen van elkaar houden. Als de twee elkaar na lange tijd in levende lijve zien beseft Fermina Daza acuut dat ze zichzelf compleet voor de gek heeft gehouden. Dat vond ik overigens het sterkste deel van het boek, omdat het me volledig verraste door het gezonde verstand dat eruit sprak. Fermina Daza geeft zich vervolgens over aan Juvenal Urbino op eenzelfde flegmatische wijze als eerder met Florentino Ariza. Het huwelijk lijkt min of meer geslaagd en is vrij realistisch beschreven. Ik vind het invoelbaarder dat Juvenal Urbino echt van Fermina Daza houdt dan dat Florentino Ariza dat doet. Des te opvallender dat juist dit huwelijk het grote obstakel is voor de Grootse Liefde van de hoofdpersonen.
Dat mij het liefdesverhaal (of eigenlijk het hele boek) zo koud laat, heeft twee redenen. Allereerst vind ik veel personages ronduit onaangenaam. Florentino Arizo spant daarbij de kroon. Ik had hem kunnen verdragen als hij meer het idealistische maar incapabele soort was, maar hij is geen van beide. Ook een cynische antiheld had gekund; ik had sympathie voor hem kunnen opbrengen als ik het gevoel had dat hij eigenlijk diep ongelukkig was. Maar nee, hij fladdert wat door het leven heen zonder zelfspot of zwartgalligheid, zonder dat hij lijkt te lijden onder het leven zonder Fermina Daza, en zonder dat hij offers brengt omwille van haar. De manier waarop hij met vrouwen omgaat maakt alles alleen maar erger. Zijn vele minnaressen zijn volledig inwisselbaar. Behalve natuurlijk zijn pupil die 14 jaar was toen hij haar 'naar zijn clandestiene slachthuis voerde'. Weerzin en verbijstering wisselden elkaar af toen ik dat las. Waarom in vredesnaam?
Een tweede reden dat Liefde in Tijden van Cholera me zo weinig doet, is dat er zo weinig gebeurt dat betekenis aan het verhaal geeft. Het begint interessant met een zelfmoord, die vervolgens geen enkele relevantie voor het verhaal blijkt te hebben. Even later is daar de zoektocht naar een verdronken schat, maar ook die verhaallijn loopt dood. Zo zwalkt het verhaal tussen potentieel interessante ontwikkelingen (een van de minnaressen wordt vermoord door haar echtgenoot) die nergens op uitlopen, en ronduit saaie uitweidingen over kunstgebitten en pratende papegaaien. Er is altijd wel ergens een burgeroorlog aan de gang, maar ook dat speelt geen rol. Ik snap niet hoe een boek van 500 pagina's zo weinig te zeggen kan hebben.
Genoeg geklaagd. Wat mij betreft is het meest geslaagde aan Liefde in Tijden van Cholera de titel. Blijkbaar zit er een heleboel meer in, maar ik heb het niet kunnen vinden.