Year of Wonders heb ik enkel door een gelukkig toeval gelezen - de titel viel me ooit op toen ik in de bibliotheek op zoek was bij de B van 'Brontë'. Ware het niet daarom geweest, dan had ik dit boek waarschijnlijk nooit gelezen, en dat zou eeuwig zonde zijn. Ik heb het zelf toegevoegd aan Boekmeter en ben tot nog toe de enige die gestemd heeft, wat al evenzeer zonde is.
Waarom lezen niet veel meer mensen dit boek? Alleen het onderwerp al: een besmettelijke, dodelijke ziekte die huishoudt in een klein dorp, dat zich vervolgens afzondert van de buitenwereld. Iets wat overigens ook daadwerkelijk is gebeurd, hoewel de rest van het verhaal fictie is. Wat doet een dergelijke situatie met mensen? De meest uiteenlopende en onvoorstelbare dingen, zo blijkt. Het jaar is 1666, natuurlijk is het verband met hekserij snel gevonden. Is het een straf van God, of, zoals de dominee beweert, een kans om door lijden geheiligd te worden? Aanvankelijk overheerst het verdriet, dat de verteller, Anna, van zeer dichtbij meemaakt. Naarmate ziekte en dood steeds meer tot het dagelijks leven gaan behoren, gaan er andere, prozaïscher zaken spelen: de zorg voor verweesde kinderen, de rijkdommen van sterk uitgedunde families, het tekort aan graven. Door de ogen van Anna zien we de ene na de andere gebeurtenis aan ons voorbijgaan, juist geloofwaardig omdat het grote drama afgewisseld wordt door alledaagse zaken.
Dramatische ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor iemands karakter. Zo is het ook met Anna, een personage in wie ik mij moeiteloos kan inleven. Waar anderen in wanhoop hun uitvlucht zoeken in drank, zelfkastijding of bijgeloof, of tot waanzin vervallen, wordt Anna sterker en onafhankelijker, maar zeker niet zonder slag of stoot. Een al even fascinerend personage is de dominee. Zijn overredingsvermogen en wilskracht zijn niet alleen ontzagwekkend maar ook in enige mate angstaanjagend. Tegen het eind van het verhaal ontwikkelt hij zich op een vrij onverwachte, maar toch passende wijze. Hetzelfde geldt overigens voor Anna; ook zij komt terecht op een plaats die je niet had voorzien, en toch klopt het.
Year of Wonders is een verhaal dat alle dramatische gebeurtenissen geloofwaardig weergeeft, gekoppeld aan een boeiende karakterontwikkeling van de belangrijkste personages, en een verhaal dat aangrijpend is zonder sentimenteel te zijn. Ik heb het al meerdere keren gelezen en er elke keer onverminderd van genoten, in opperste verbazing dat dit boek niet geliefder en bekender is. Year of Wonders verdient het absoluut om door veel meer mensen te worden gelezen.
Vijf sterren, en een plek in mijn top tien.