The Romance Reader - Pearl Abraham (1995)

Ik zag gisteren de documentaire One of Us (2017) - MovieMeter.nl. Behalve dat ik het zien van One of us inzichtelijk maar ook deprimerend, pijnlijk en verdrietig vond; herinnerde ik me dat ik ooit Vreugde der wet las. Riep deze roman ook zoveel in mij op? Nu zie ik geen enkel commentaar bij deze roman. Van mij evenmin. Wel staat me vaag iets over het (teleurstellende?) verloop van de gebeurtenissen bij, maar klopt dat? En zou ik het boek nu wellicht anders beoordelen. Voor zover ik dat kan nagaan dan. Gereserveerd bij de bibliotheek.

Op de één of andere manier fascineren besloten gemeenschappen me. Wat maakt de gemeenschap aantrekkelijk? Wat bindt?
Besloten gemeenschappen kunnen een bepaalde veiligheid bieden, houvast in een chaotische wereld, sociale steun. Maar evengoed kan die sociale nabijheid verstikkend werken. Wat als je als je in de gemeenschap geboren bent en je kritische vragen stelt waarop je geen antwoord krijgt? Wat als je als eenling je niet in de wetten kunt vinden? Nog sterker, wat als je de groep wilt verlaten. De prijs die dan betaald wordt is vaak groot.
Na het zien van de documentaire One of us waarin drie chassidische joden proberen hun ultraorthodoxe gemeenschap te verlaten, heb ik Vreugde der wet nog eens gelezen.

Al lezend is duidelijk dat Pearl Abraham in een chassidisch gezin is opgegroeid, al noemt zij het boek niet autobiografisch.
Evengoed kan ik me voorstellen dat de belevenissen van Rachel Benjamin dicht bij haarzelf liggen. Persoonlijk vind ik het grootste gedeelte van het boek wat teleurstellend, hoewel ik van binnen uit inzicht krijg hoe het dagelijks leven er uit ziet zijn de belevenissen grotendeels geschreven vanuit een puberend meisje; haar gedachten worden naar mijn smaak te weinig uitgewerkt, met name uiterlijkheden komen naar voren. Zo wordt bijvoorbeeld pagina's achtereen beschreven hoe Rachel samen met haar zusje zonder toestemming lessen neemt om badjuffrouw te worden binnen de gemeenschap, wanneer haar van huis weggevluchte moeder in Israël verblijft. Vader is op pad om zijn boek te promoten. Het is vooral een gevalletje als de kat van huis weg is ... De uitgebreid beschreven reddende vaardigheden die Rachel als badjuffrouw bij nood moet kunnen uitvoeren gaan me danig vervelen. Ik wil liever meer weten over de moeder hoewel ik snap dat dit schrijf technisch een probleem is, omdat het verhaal geschreven is vanuit dat puberende meisje.
Hiernaast wil ik vooral weten wat alle stiekem gelezen boeken haar brengen. (Hoe) Brengen ze haar op bepaalde gedachten? Zoals dat bijvoorbeeld in Reading Lolita in Tehran - Azar Nafisi (2003) veel duidelijker en meer uitgewerkt naar voren komt.
Vrij plotseling krijgt het verhaal na terugkomst van de moeder een wending, dit nadat de vrouwen uit de gemeenschap wat gevonden hebben van Rachel als badjuffrouw, de schaamte van haar moeder, maar ook hoe ze heldin is na het redden van een kind.
Rachel wordt wanneer ze ongeveer zeventien of achttien jaar is, oud genoeg geacht om te gaan trouwen. Zij ziet een huwelijk van meet af aan als mogelijkheid om te ontsnappen aan haar moeder, aan de wetten binnen het gezin. Naar eigen inzicht kunnen leven. Vrij naïef denk ik dan. Ware het niet dat een vrij simpele en ongezonde jongen haar bruidegom is. Enerzijds gaan Rachels gedachten meer de diepte in. Ze begrijpt ze de woede-uitbarstingen van haar moeder naar onder andere haar vader of Rachel beter. Dit gaat gepaard met 'gemeen gedrag' naar haar verse echtgenoot.
Het lukt Rachel, lijk het, vrij makkelijk te scheiden. Ook hier weinig diepte in het verhaal. Scheiden ligt binnen de orthodoxe gemeenschap helemaal niet zo eenvoudig.

Eerder waardeerde ik dit boek met 3,5* nu met krap 3*.

Ik heb dit boek gekozen om wat meer te lezen over het opgroeien in deze geloofsgemeenschap. En in dat opzicht voldoet dit romandebuut wel. Je komt aardig wat te weten over de heersende normen en waarden en hoe een dergelijk gezin er in de VS uit zou kunnen zien. En dan beschouw ik deze vader (Rabbi) en moeder (huisvrouw en later ook part-time verkoopster) toch als tamelijk afwijkend in die scene. Zwak vond ik het heel uitgebreide gedeelte over het leren van het reddend zwemmen van de hoofdpersoon. Het nam echt te veel ruimte in beslag. Sterker vond ik het verlaten van haar ouderlijk gezin en de gevolgen. Maar dat kwam beperkt aan het eind en juist dat had ik wel uitgebreider willen lezen. Mijn conclusie: Interessant genoeg om een keer kennis van te nemen.