menu

Benim Adim Kirmizi - Orhan Pamuk (1998)

Alternatieve titels: Ik Heet Karmozijn | Benim Adım Kırmızı

mijn stem
4,13 (27)
27 stemmen

Turks
Historisch

470 pagina's
Eerste druk: İletişim, Istanbul (Turkije)

Het verhaal speelt zich af gedurende twaalf winterse dagen in het Istanbul van 1591. Als haar man na negen jaar nog steeds niet teruggekeerd is uit de oorlog, gaat de mooie Seküre, moeder van twee zonen, op zoek naar een nieuwe echtgenoot. De vader van Seküre heeft een geheime opdracht gekregen van de Osmaanse sultan. Eén voor één ontbiedt hij hofminiatuurschilders bij zich. Deze meesterschilders werken samen aan een boek voor de sultan, onder supervisie van Seküres vader. Ze maken hiervoor tekeningen in een westerse stijl. Het is een uiterst controversiële opdracht, die indruist tegen de heersende opvattingen. Wanneer een van de schilders vermoord wordt, vraagt Seküres vader zijn neef Kara om hulp. Seküre en Kara waren als kinderen erg op elkaar verliefd, en nu krijgt deze liefde een kans opnieuw op te bloeien.

zoeken in:
avatar van Prowisorio
4,5
Ik, de nederige tekening van een boom die u hier ziet, dank God uit het diepst van mijn hart dat ik niet op die manier ben afgebeeld. Niet omdat ik, op Europese wijze geschilderd was, bang zou zijn dat alle honden in Istanboel zouden denken dat ik echt was en tegen me aan zouden plassen. Maar omdat ik niet een boom wil zijn, maar zijn betekenis.

De tekening van het paard klaagt echter over de wijze waarop het door de miniatuurschilders wordt afgebeeld.

Als ze mij in galop afbeelden, dat tekenen ze me met twee benen tegelijk naar voren gestrekt. Maar geen enkel paard galoppeert op zo'n konijnenmanier.

Ooit een boek gelezen waar een tekening van een boom, een kleur of een muntstuk tegen je praat? En dit zijn maar drie van de twintig personen of tekeningen die tegen je 'aanpraten'.

Het is een laat-middeleeuwse detective met 2 moorden, een liefdesgeschiedenis, een gevaarlijk boek in opdracht van de sultan, een profeet die tegen koffie drinken preekt, 3 verdachte illuminatoren en nog veel meer.
En alsof dat nog niet genoeg 'verhaal' is, vertelt alles en iedereen regelmatig verhalen of (delen van) sagen. De verhalenman niet in de laatste plaats.

Het is verrassend, spannend en boeiend. Een aanrader, zeker als je (ook) geïnteresseerd bent in de oosterse / islamitische ideeën omtrent (schilder)kunst en dan met name voor wat betreft het maken van portretten.

Want de miniatuurschilderkunst is niets dan de zoektocht van de illuminator naar de manier waarop God de wereld beziet.

avatar van Donkerwoud
3,5
Vooralsnog mijn minst favoriete boek van Orhan Pamuk. Zijn archaïsche taalgebruik en ellenlange zinnen meanderen nu wel erg veel kanten op zonder dat het iets toevoegt aan het grotere geheel. Het levert een overvolle roman op die uit zijn voegen barst van intertekstuele verwijzingen naar volksverhalen, kunstwerken en discussies over iconoclasme en vermenging van stijlen. Iets meer gedoseerd en deze intelligent gecomponeerde roman was ook beter tot zijn recht gekomen. De detective-insteek en het liefdesverhaal houden er nog een beetje de spanning in, maar over de gehele linie is het een roman waarbij ik iets te vaak door de zure appel heen moest bijten om bij de mooie passages te komen.

avatar van eRCee
4,0
Pamuk weet me opnieuw te verbazen en zelfs te imponeren met deze geweldige roman. Wat een veelzijdige schrijver is dit toch. Zowel in thema's als in stijl beheerst deze Nobelprijswinnaar ongelofelijk veel registers. Maar er zijn ook overeenkomsten tussen z'n boeken, tenminste twee.

De eerste is werkelijk een rode draad door zijn oeuvre: de verhouding tussen het Oosten en het Westen. In Ik heet Karmozijn wordt dat vormgegeven rondom het thema van de schilderkunst. Pamuk trekt je de wereld in van de oosterse miniatuurschilders, een onderwerp waar maar weinig hedendaagse lezers op voorhand affiniteit mee hebben lijkt me, maar dat is geen enkel probleem voor Pamuk. Vanuit deze basis ontstaan alle andere elementen van de roman: het liefdesverhaal van Kara (de ontegenzeggelijke held van het boek, ondanks dat hij door veel van de andere personages minachtend wordt beschreven) en Sjekure, daarnaast het moordmysterie én tenslotte het belangrijkste inhoudelijke thema, namelijk de relatie tussen de verbeelding en de werkelijkheid. Ik vind dat werkelijk briljant gedaan, niet alleen op een cerebraal niveau maar ook als het gaat om leesplezier.

Ik heet Karmozijn wordt in korte hoofdstukken verteld vanuit wisselende personages, een vormgeving die Pamuk al eerder gebruikte (Het huis van de Stilte). Dit geeft volop suspense en past ook zeer goed bij het vertelde. Sommigen zullen het wellicht gekunsteld vinden maar volgens mij is deze techniek hier een soort literair equivalent van de oosterse miniatuurschilderkunst, waarin het perspectief altijd ligt bij God die alles overziet. Binnen de romansetting is dat de lezer.

Twee overeenkomsten schreef ik in het begin. Pamuk slaagde er echter in me die tweede overeenkomst tot aan de laatste alinea te laten vergeten. Dan katapulteert hij alsnog zichzelf de romanwereld in, een vermetele cameo die wat mij betreft glorieus uitpakt omdat hiermee nog maar eens de werkelijkheid zoals die is gepresenteerd in twijfel wordt getrokken.

Een heerlijk boek dus dat ik samen met Sneeuw beschouw als het beste wat Pamuk al geschreven heeft.

Gast
geplaatst: vandaag om 17:05 uur

geplaatst: vandaag om 17:05 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.