HHhH - Laurent Binet (2010)

Eco was een voorbeeld van iemand waar ik nu wel geïnteresseerd ben hoe bij hem het schrijfproces in zijn gang gaat. Philip Roth is ook zo iemand. Van iemand die zulke lijvige boeken schrijft, vraag ik me naarstig af hoe hij telkens weet te laveren tussen feit en fictie, en waar hij de scheidslijn trekt. Binets romangedeelte is hooguit 100 pagina's en niet met bijzonder literair talent opgetekend, dus ben ik er ook minder geïnteresseerd in hoe hij tot zijn bevindingen is gekomen.

Je laat dus driekwart van het boek buiten beschouwing om louter op het overgebleven gedeelte Binets literaire talent te beoordelen? Zeer merkwaardige literatuuropvatting moet ik zeggen.

Nee, dat doe ik niet. Ik zeg ten eerste dat Binet nooit afstand heeft gedaan van het feit dat hij wel degelijk een roman heeft geschreven, zij het dan een 'infra-roman' om met de pionier zelf te spreken, dus dan dien je hem daar ook voor een goed deel op te beoordelen. Maar daarnaast, en dat ik heb ik reeds lang aangestipt, worden het historiografische gedeelte en zijn persoonlijke overpeinzingen door mij geenszins met goeddunken weggedragen, voornamelijk omdat zij als lukrake hersenscheten vanuit het luchtledige worden afgeschoten.

Maar beschouw je het boek net als ik als één, ondeelbaar geheel, die in z'n totaliteit de roman vormt?

Nee, hij had er beter aan gedaan een appendix o.i.d. aan toe te voegen, met nauwkeurige verslaggeving van hoe hij de puzzelstukjes van zijn roman heeft gelegd. Had hij nog steeds zijn kritiek ten aanzien van de meeste historische romans effectief kunnen uiten. Of voetnoten op dezelfde bladzijden met zijn bespiegelingen. Nu is het te lukraak (al besef ik dat dat wellicht ook zijn punt over geschiedschrijving is).

Ik wil graag het volgende van ThomasVV, ook participant in deze polemiek, uit een ander topic, aanhalen:



Hier kan ik me niets anders dan bij aansluiten, dit is waarom ik HhhH als een goed boek verwerp. In de literatuur gaat het m.i. om niets anders dan de stilistiek van het geschreven woord en in sommige boeken, het plot. Qua thema's is ongeveer alles al bedacht en gezegd. Ik besef wel dat dit een standpunt is waar met rede over te twisten valt.

Aardig boek, dat een onmiskenbare frisheid heeft door het laveren tussen verleden en heden, essayistische toon en concrete scènes, korte intermezzo's en uitgesponnen fragmenten. Dat kan Binet heel goed, en de manier waarop hij dit verhaal heel lang opbouwt naar de climax, en het eigenlijk vrij eenvoudige voorval waarover bovendien niet zo veel bekend is van een heel brede, intrigerende context voorziet, vind ik knap gedaan. Toch vond ik 'HHhH' geen bijzonder overtuigende roman, vooral vanwege de schrijfwijze. Die is vlot, zeker, maar ook tamelijk repetitief en melodramatisch, zeker aan het einde van sommige hoofdstukken. Enkele voorbeelden uit het eerste deel, al heb ik tot aan het einde toe zulke merkwaardige slotzinnen gelezen:
-'Ik kan alleen maar hopen dat de transparante spiegel van de historische werkelijkheid nog doorzichtig zal blijven achter de dikke weerspiegelende laag van idealisering die ik ga aanbrengen in dat fabelachtige verhaal.'
-'Een druppeltje stilering dus in een oceaan van realiteit.'
-'De stem van Heydrich is de laatste menselijke stem die hij hoort voor hij sterft. Menselijk bij wijze van spreken dan...' (Dit lijkt wel de toon van een kinderboek.)

Ik begrijp je punt niet zo goed, thomzi50. Stoor je je aan de pathetische stijl van deze zinnen? Ik vind dat de stilistisch-filosofische afstandname erin juist bijdraagt tot de intellectuele speelsheid van het geheel...

Inderdaad, daar stoor ik me aan. Ik vind het nogal kitscherig, zelfs. En zie er helaas weinig stilistisch-filosofische afstandname in (en weet ook niet precies wat dat betekent).

Ik bedoel dat Binet met dat soort zinnen een stapje achteruit zet, en ruimte maakt voor stilistische afwerking én filosofische overpeinzing.

Ah, zo. Maar met 'stilistische afwerking' heeft het toch - voor zover ik begrijp wat dat is - niet zo veel mee te maken? Begrijp je mijn verwijt van kitscherigheid echt niet?

ik begrijp wel dat je het zo aanvoelt, maar bij mij had het meestal juist een positief effect. Het accentueert voor mij juist de gelaagdheid en ironie van deze roman, die toch méér is dan een spannend verhaal...

Jammer van de lelijke cover hierboven.
Ik weet dat de 1e editie op de site moet, maar deze klik cover deed me het boek in de winkel pakken.

De inleiding kwam sympathiek op me over. Binet verteld over zijn obsessie voor (de moordaanslag op) Heydrich.
Binet's vriendin die hem in de jaren van research helpt en steunt, vond ik aandoenlijk om te lezen.
Alles wat ook maar enigszins met Heydrich en de aanslag op hem te maken heeft, heeft Binet genoteerd, gekocht en verzameld.
Hij bezocht musea, las alle boeken omtrent dit onderwerp en maakte er zijn expertise van.

In de comments hierboven wordt de schrijfwijze bediscussieerd, ik vond het fijn lezen. Alsof de auteur tot je spreekt.
Het vertelperspectief is van uit de ik-persoon over echte personen en gebeurtenissen. En geen lichtzinnige ook, in dat opzicht een gedurfde opzet in mijn optiek.
Een interessant uitgangspunt om gebeurtenissen, uitspraken en gedachten te reconstrueren na jarenlange research.
Na het lezen begrijp ik de grote interesse van de auteur en ben ik blij dat hij dit wilde delen.

Verfilmd als HHhH (2017) . Ook een goede film over dit onderwerp: Anthropoid (2016)

Wat een plezier was het om dit boek te lezen!

Ik vind die HhhH met de Karelsbrug anders ook prachtig.

Operatie Anthropoid. Ik had er al eens eerder iets over gezien (enkele films, niet de verfilming) en gelezen. Geen probleem, want Binet heeft heel wat meer te vertellen en doet dat vaak ook nog eens op best bijzondere wijze.

Alsof hij het het hele verhaal van wat er is gebeurd, wat er waarschijnlijk is gebeurd, wat er misschien is gebeurd en hoe hij het allemaal interpreteert, met een goed glas wijn in de hand in een luie stoel tegenover je zit te vertellen. Soms ook een tikje pedant (het is en blijft een Fransman), maar tegelijkertijd vlot, charmant en gepassioneerd genoeg om daar mee weg te komen. Wat dat laatste betreft is het snippertje over de moord op de nogal dubieuze René Bousquet wel vermeldenswaardig.

Het stoom lijkt hem daar uit de oren te fluiten. En terecht natuurlijk. Een kort hoofdstuk, zoals de meesten, waardoor het allemaal ook nog eens als een tierelier leest. Boeiende materie, boeiend beschreven; een boeiend boek.

En, ook in het boek genoemd, Fritz Langs Hangmen Also Die!, bouwjaar 1943. Een jaar na dato. Fictief, maar toch. Voor Beulen Geen Genade!

Op momenten best boeiend. Ik zag zelf overigens niet echt een verschil tussen de delen 1 en 2. Zowel qua toon als stijl een beetje van hetzelfde, hoogstens werd het in deel 2 iets verhalender en werden de hoofdstukken gemiddeld iets langer. Maar al met al een interessant verhaal en soms wel leuk verteld en soms een beetje te veel 'zie mij eens leuk zijn' waardoor de stijl en vorm juist gingen storen. Die zoektocht van de schrijver zelf blijft ook enorm oppervlakkig en voegt inhoudelijk niet veel toe. Maar als geheel vermakelijk genoeg en prettig verteld. De persoon Heydrich wordt dan wel aardig neergezet en je krijgt als lezer wel een beeld van die man, hoewel echt helemaal uitgraven lukt Binet ook niet. Naar boven afgerond (vooral door het vermaak) 3,5*.

Voor ik dit boek las, wist ik vrij weinig van deze man noch van de aanslag op hem. Boeiend verhaal, waarbij het bizar blijft dat dit allemaal echt gebeurd is. En zo recent nog. Opnieuw bedacht ik me hoe ontzettend zinloos ook deze oorlog was. Heydrich was verantwoordelijk voor de dood van velen en sterft zelf aan de gevolgen van een aanslag. De represailles zijn verschrikkelijk, Hitler kon zich niet inhouden en groef hiermee zijn eigen graf aangezien de hele wereld meer inzicht kreeg in wat er allemaal gaande was. Hitler zelf pleegt zelfmoord in 1945, Duitsland verliest de oorlog, talrijke kopstukken worden na een proces opgehangen of verdwijnen richting zuid Amerika waar hen een leven van achterom kijken wachtte etc. Niks bereikt, alleen ontelbare doden, gewonden, voor het leven getekende mensen met allerlei trauma's, etc. Etc. En er is niks van geleerd, gezien de ellende in deze huidige tijd.

De schrijfststijl is hier al vaak aangehaald. Ik vond het mooi, het was alsof de verteller tegenover me zat. Dat las ik ook in comments van eerdere lezers. Interessante geschiedkundige weetjes worden afgewisseld met spannende passages rond "de aanslag". Wat een moedige mannen en vrouwen waren hierbij betrokken, echt onvoorstelbaar vanuit mijn veilige positie.

Mooie leeservaring, op naar de volgende.

Een stuk geschiedenis uit het gitzwarte Duitse rijk geschreven vanuit een observatie van deze toen debuterende Franse schrijver, over het Nazi monster Heydrich, hoofd van de SS in Tsjechië-Slowakije, de beul van Praag en hoe deze uiteindelijk af werd gemaakt, waarna Hitler opdracht gaf als wraak een heel dorp, Lidice, uit te moorden, goed, nuchter, soms zelfs humoristisch geschreven, waardoor het beklemmende van het nazi terreur extra hard binnen komt.