Wij Zijn Ons Brein: Hersenspinsels van Dick Swaab
Melchert schreef:
... geschreven door iemand die geen enkele twijfel kent...
Bovenstaande quote, die ik als wervende tekst op de achterflap druk, is natuurlijk de slechtst denkbare eigenschap voor een wetenschapper. De hersenen van Swaab twijfelen niet, zijn meest gebruikte neuronenbanen zijn in beton gegoten. De overige delen van zijn brein en bewustzijn vormen een verlaten steppe; een onherbergzaam, ongetemd en angstaanjagend gebied waar kleine Dickie zich angstvallig verre van houdt. Hij voelt zich veilig in zijn eigen kleine wereldje, het maak zijn leven overzichtelijk. Want hoe bepaal je je standpunt en neem je verantwoordelijkheid in een complexe wereld waarin het ondoenbaar is alle mogelijkheden te overzien en verstandelijk te beredeneren? Swaab doet dit door zich op te sluiten in zijn neurobiologisch paradigma, een veelgebruikte tactiek van fundamentalisten om niet gek te worden van alle keuzemogelijkheden des levens. Nadeel hiervan is dat het deel van de werkelijkheid waarin Swaab zich begeeft wel erg drastisch beperkt wordt.
Swaab is onbetwistbaar een autoriteit op het gebied van de neurobiologie. Dit deel van de werkelijkheid is voor hem een uitgesleten olifantenpaadje dat hij dagelijks op en neer loopt en dat geen geheimen voor hem kent. Op dit gebied hoeft dan ook niemand met hem in discussie te treden. Waar hij echter de mist in gaat is in zijn generaliserende uitspraken over de mens en het leven op basis van zijn neurobiologische werkelijkheid. De titel "Wij Zijn Ons Brein" en de delen in het boek waarin Swaab zijn neurobiologische levensbeschouwing uiteenzet, zijn dan ook het resultaat van tunnelvisie voortkomend uit de fragmentatie van de moderne wetenschap, waardoor elke wetenschapper als hij niet uitkijkt een prediker wordt van het eigen neurologisch patroon.
Een interdisciplinaire benadering van de (medische) wetenschap, uit de eigen comfort zone treden en verder kijken dan de eigen neus lang is, wordt dan ook steeds urgenter, want wie denk zijn brein te zijn zal nooit in staat blijken zijn eigen domheid te bevatten.