A Good Man Is Hard to Find and Other Stories - Flannery O'Connor (1955)

“The grandmother didn’t want to go to Florida.”

Dat is hoe het eerste verhaal uit deze gelauwerde bundel begint. Het openingsverhaal zet meteen de toon voor de rest van de bundel. Het gezin vertrekt ondanks oma’s waarschuwingen over een loslopende crimineel, toch richting Florida. Een aantal thema’s komt meteen terug: verschil tussen jong en oud en daarbij de immer veranderende wereld en het gevecht van ouder wordende mens daartegen en het racisme in het diepe zuiden van Amerika. Het verhaal is, zoals de meeste verhalen, doordrenkt met christelijke symboliek. De verhalen zijn angstaanjagend, provocatief en origineel en brengen de zuidelijke staten van de Verenigde Staten van zeventig jaar geleden volledig tot leven. Dit lezende kun je je voorstellen hoe diep het racisme in Amerika geworteld is. Een aantal hoofdpersonen uit dit boek zouden er onmiddellijk weer bij neervallen als ze nu uit de dood zouden ontwaken.

Kenmerkend is het verhaal “The Artificial Nigger” waar grootvader Mr. Head en kleinzoon Nelson samen de trein naar de stad pakken. Mr. Head, die zichzelf als wijze, oude man ziet, zal naïeve kleinzoon Nelson de stad wel eens laten zien. Ze verdwalen en komen in de zwarte wijken aan de rand van de stad terecht. Ze verdwalen. Mr. Head is te trots om om hulp te vragen en verraad zelfs zijn kleinzoon. De lezer herkent de hoogmoed al lang voor de val en kan alleen maar bewondering voor de manier van vertellen van O’Connor opbrengen. Een boek als deze verdient het om ook nu gelezen te worden.

Springsteen is één van de grote liefhebbers van het werk van O’Connor. Ze was een grote inspiratiebron voor het schrijven van zijn duistere verhalen op het album "Nebraska". Deze bundel ademt dezelfde obscure somberheid.

'Wise Bloods' viel me ietwat tegen; na een ijzersterke openingsscene verwaterde de spanning. De cynisch, symbolische schrijfstijl van Flannery O'Connor werkt echter uitstekend in de context van een kortverhaal. Zij beschrijft in deze bundel kleinburgerlijke wreedheden, waarbij de drang naar sociale status de mens weglokt van transcendentale (katholieke) waarden. Het sterkst wordt dit beschreven in The Life That You Save Might Be Your Own; waarin een liefdevolle, doch weinig begeerlijke, bruid ijskoud wordt achtergelaten in een wegrestaurant; ten faveure van een snelle wagen. Het onheil lijkt het hoofdpersonage vervolgens op de hielen te zitten. Stiekem heeft het werk van O'Connor zo welhaast een stichtelijk karakter; al wordt de katholieke moraal wrang en snijdend toegepast. Samen met de indringende beschrijvingen van een verarmd zuiden van de VS, creëert dit een fijne, naargeestige spanning. Erg Intrigerend! Ik bemerkte bovendien dat een aantal kunstenaars hier (wellicht) de mosterd vandaan hebben. Bruce Springsteen’s Nebraska is al genoemd, maar ook de welhaast mythologische dreiging in A Circle In The Fire doet denken aan Cormac McCarthy. Deze bundel is alleen al om die reden de moeite van het lezen waard.