Purple Hibiscus - Chimamanda Ngozi Adichie (2003)

Knap boek, soms duidelijk nog zoekende naar een stijl, een structuur waarin een verhaal werkt. Het verhaal, de gebeurtenissen zijn zo knap besproken, de blik op een cultuur en tijd die niet de mijne is en toch het herkenbare niet verliezen, ze doet dat op indrukwekkende wijze in al haar boeken.

Een sympathiek doch ietwat schematisch coming of age verhaal over een Nigeriaans meisje, terwijl een militaire coup de verhoudingen in het land overhoop gooit. Het beeld van de tegengestelde krachten die in het land gaande zijn is daarbij misschien boeiender dan de persoonlijke volgroeiing die Kambili doormaakt. Haar streng gelovige vader heeft Kambili en haar broertje altijd klein gehouden; hun leven voltrekt zich langs minutieus uitgewerkte tijdschema’s. In lijn daarmee is ook de roman gestructureerd langs de Christelijke feestdagen met haar vaste rituelen. Pas wanneer ze mag logeren bij haar vrijgevochten en wereldwijze tante en ze een modernere priester ontmoet, ontkiemt een bewustwording van de buitenwereld. Dat is ongeveer het moment dat ‘things started to fall apart at home’, zoals Adichie in de openingszin verwijst naar Achebe’s klassieker. Net als Achebe brengt Adichie haar land met veel oog voor details aangaande voedsel, gebruiken en cultuur tot leven. Haar stijl is al even bescheiden als haar hoofdpersonage is.

Kambili groeit samen met haar broertje Jaja op in Enugu, een regio in het zuidoosten van Nigeria. Het is een relatief welgesteld gezin, want ze hebben elektriciteit, gas en stromend water. In hun geboortestad Abba krijgen ze te maken met twee soorten autoriteit.

Hun streng katholieke vader straft iedereen die zich niet aan de geboden houdt. Er ontstaat een vorm van stil verzet. Twee gebroken beeldjes van dansers symboliseren het geknakte vertrouwen.

In dezelfde periode komt er een militaire dictatuur. Kranten worden gecensureerd, studentenprotesten neergeslagen, dissidenten opgepakt. Hij wordt niet bij naam genoemd, maar deze gebeurtenissen zijn gebaseerd op de militaire coup van Ibrahim Babangida in 1985.

Kambili ontdekt andere levensopvattingen wanneer ze gaat logeren bij een tante. Deze docente aan de universiteit van Nsukka heeft progressieve opvattingen, maar leeft in sobere omstandigheden. Hun grootvader is aanhanger van een traditionele voorouderreligie.

Het dagelijkse leven in Afrika wordt geïllustreerd met gerechten en bloemen. Purperen hibiscus staat symbool voor vrijheid. De betekenis van de Igbo-woorden kun je afleiden uit de context. De debuutroman van Ngozi Adichie speelt zich ver van je bed af, maar thema’s als opgroeien, ontdekken en rebelleren zijn universeel.