Tadellöser & Wolff: Ein Bürgerlicher Roman - Walter Kempowski (1971)
Alternatieve titels: Wij Hebben 't Niet Geweten: Een Burgerlijke Roman | Deutsche Chronik IV. Tadellöser & Wolff
Duits
Autobiografisch / Oorlog
476 pagina's
Eerste druk: Carl Hanser,
München (West-Duitsland)
Kempowski beschrijft vanuit het gezichtspunt van een kind en later jongen (hijzelf) – in een soort telegramstijl maar heel minutieus – hoe zich de burgerlijke redersfamilie Kempowski uit Rostock door de oorlog heen slaat. Hoewel zelf geen nazi's kan de familie zich niet onttrekken aan de alomtegenwoordigheid van het nationaal-socialistische regime en diens holle frasen. De volwassenen beseffen in 1942 al dat er voor een verloren zaak wordt gestreden en dat ze door Hitler en de zijnen zijn voorgelogen. De kinderen leven ondertussen door zonder daar veel van te begrijpen. Uiteindelijk meldt de vader zich vrijwillig voor het leger maar ook de twee opgroeiende jongens: Robert in 1943, de jongste, Walter in 1945 moeten er aan geloven. Tegenstand uit zich alleen in kleinigheden (de voorliefde voor jazzmuziek en het huwelijk van de dochter met een Deen), meer kan men niet doen. De Kempowski's zijn slechts enkele van de vele miljoenen kleine radertjes die de dictatuur verbruikt.