menu

Ferdydurke - Witold Gombrowicz (1937)

mijn stem
3,81 (8)
8 stemmen

Pools
Psychologisch

287 pagina's
Eerste druk: Rój, Warschau (Polen)

Hoofdpersoon is de dertigjarige Jozio, alter ego van de schrijver, die op een dag als zeventienjarige ontwaakt. Het hele boek door blijft hij zeventien jaar. Een professor, de filoloog Pimko, neemt hem mee naar een school, waar tussen de lessen door een strijd ontbrandt tussen twee rivaliserende groepen schooljongens, die elkaar met grimassen te lijf gaan. Jozio krijgt onderdak bij de moderne familie Jongmens met de mooie dochter Zutra, die niets van Jozio moet hebben. Hij begluurt haar door het sleutelgat en verzint een list uit wraak, die echter niet goed uitpakt. Jozio vlucht met Mentjus, de leider – met homoseksuele gevoelens – van één van de twee schoolgroepen. Samen gaan ze op zoek naar een boerenjongen. Op het platteland blaffen de mensen als honden. De jongens worden gered door een bemiddelde tante, die hen meeneemt naar haar landhuis. Mentjus raakt in de ban van de jongste bediende en wil hem meenemen, hetgeen de nodige chaos teweegbrengt in het feodale milieu. Tenslotte ontsnapt Jozio met de dochter Zosia naar Warschau. Die laatste daad moet hem verlossen van de kinderlijkheid.

zoeken in:
3,5
weet er iemand wat de titel wil zeggen ?

5,0
Een van de meest originele boeken die ik ooit gelezen heb. Zijn werk is noval avantgardistisch dus vergt wel de nodige aandacht bij het lezen. Door Kundera werd Gombrowicz nogal geprezen. Overigens zijn zijn dagboeken ook interessant.

Dit vond ik over de titel:
http://wiki.answers.com/Q/W...

avatar van eRCee
3,0
Dit jaar laat ik me literair enigszins gidsen door Kundera, die over Ferdydurke beweert dat het eigenlijk de positie zou moeten innemen in de wereldliteratuur die nu aan Sartres La Nausee wordt toegekend.

Of dat waar is weet ik niet, maar de roman van Gombrowicz is in ieder geval interessant genoeg. Ik denk dat het het meest vervreemdende, absurdistische boek is dat ik ooit gelezen heb. In vorm, stijl, inhoud kiest Gombrowicz resoluut zijn eigen weg, het boek is eigenlijk onvergelijkbaar met elk ander boek, hoewel er in de absurde situaties enige verwantschap bestaat met Kafka's oeuvre.

Hoofdthema van de roman is manier waarop de individualiteit van de mens wordt ingeperkt, vervormd en ontkend door andere mensen, en dat daaraan niet valt te ontsnappen. Een aantal situaties wordt eruit gelicht, zoals de school (volwassenen versus kinderen), moderniteit (moderne mensen tegenover ouderwetse mensen) en het boerenleven (de heer versus de knecht).
Tussendoor fulmineert Gombrowicz onder meer tegen de literaire kritiek, tegen kunstliefhebbers en doorsnijdt hij het verhaal met de hilarische tussenhoofdstukken 'Filidor met kind bekleed' en 'Filibert met kind bekleed'.

Ferdydurke is zoals gezegd een heel bijzonder, avant-gardistisch boek. Hoewel de thema's herkenbaar (kunnen) zijn, is de uitwerking dat niet. Daardoor verworden de zaken die daadwerkelijk schrijnend zijn tot een soort cerebrale kronkels, te vreemd om er echt wat mee te kunnen. Althans, zo is het voor mij. In dat opzicht zou ik eerlijk gezegd de roman van Sartre verkiezen. Niettemin kan Ferdydurke als een mijlpaal worden gezien in de experimentele romankunst van de 20e eeuw.

avatar van eRCee
3,0
Nog een tweetal veelzeggende passages, al is het maar voor mezelf dat ik ze hier neerpen:

Herinneringen! De vloek van de mensheid is dat ons bestaan op deze wereld geen enkele vaste en duurzame hiërarchie verdraagt, maar dat alles steeds stroomt, overloopt, beweegt en dat ieder door iedereen wordt gewogen en beoordeeld; het beeld dat de leeghoofden, bekrompenen en botteriken van ons hebben is niet minder belangrijk dan dat van de verlichte geesten, de fijngevoeligen en scherpzinnigen. Want de mens is ten diepste afhankelijk van zijn weerspiegeling in de ziel van de ander, ook al is het de ziel van een idioot. Hier keer ik me faliekant tegen de opvatting van mijn collega's van de pen die tegenover de opinie der botteriken een aristocratische en hautaine houding aannemen en verkondigen dat 'odi profanum vulgus'. Wat is dat toch voor een goedkope en simplistische manier om aan de werkelijkheid te ontsnappen, wat een armzalige vlucht in een valse superioriteit! Ik beweer daarentegen: hoe dommer en bekrompener een opinie is, des te meer is ze voor ons van belang en raakt ze ons, net zoals een nauwe schoen zich duidelijker doet gevoelen dan een die ons als gegoten zit.

Maar in werkelijkheid ligt de zaak als volgt: het menselijk wezen uit zich niet direct en in overeenstemming met zijn natuur, maar steeds in een bepaalde vorm, en die vorm, die stijl, die zienswijze komt niet alleen voort uit onszelf maar wordt ons van buitenaf opgedrongen, en daarom kan dezelfde persoon naar buiten toe nu eens verstandig, dan weer dom lijken, nu eens bloeddorstig, dan weer engelachtig, nu eens rijp, dan weer onrijp, afhankelijk van de stijl die hem toevallig aanwaait en van zijn beïnvloeding door anderen. En zoals de wormen en insecten de hele dag op voedsel jagen, zo zijn wij rusteloos op jacht naar de vorm, strijden met anderen om de stijl, om onze wijze van leven; en wanneer wij in de tram rijden, eten, ons vermaken, uitrusten of zaken afwikkelen - altijd en eeuwig zoeken wij de vorm, beleven er plezier aan of lijden er onder, passen ons aan hem aan, verkrachten en verbrijzelen hem, of aanvaarden dat hij ons schept, amen.

(Uit de Athenaeum--Polak & Van Gennep uitgave van 1981, vertaald door Paul Beers)

5,0
Dit is trouwens een van de weinig boeken waardoor ik ooit een nachtmerrie heb gekregen .

Gast
geplaatst: vandaag om 07:25 uur

geplaatst: vandaag om 07:25 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.