1Q84 Book Two - Haruki Murakami (2009)

En nu maar wachten op Boek Drie

Haha, dat heb je snel gedaan! Ik ga morgen maar eens beginnen in boek 1.

Na het lezen van deel 1 begon ik met vrij hoge verwachtingen aan dit tweede deel, maar deze worden maar deels ingelost. Het boek leest weliswaar als een spannende thriller, de verhaallijn is wel origineel, Murakali's schrijfstijl is heel vlot en ontspannend en hij heeft met Tengo en Aomame twee interessante personages gecreeërd, toch zijn er zeker ook enkele punten van kritiek. Zo haalt Murakami er geregeld het tempo teveel uit door herhalingen te poneren, en het verhaal lijkt soms wat te 'spacey'. Het is zeker niet altijd even duidelijk wat Murakami nu heel concreet bedoelt met zijn parallelle wereld. Uiteraard, het gaat om het tweede boek van een trilogie dus het is normaal dat tot nog niet alles duidelijk werd gemaakt, maar ook de delen die wel aan bod kwamen, lijken me vaak wat vaag en esoterisch... Een heuse afknapper vind ik voort termen als 'receiver', 'perceiver' , 'daughter', 'mother', little peope'... Conclusie: Na het veelbelovende eerste deel, zakt het boek wat in, maar mogelijk wordt alles duidelijk in deel drie, en moet ik mijn mening herizien...

Dit boek las ik een stuk sneller dan deel een. Alle beginnetjes uit Boek een worden uitgebouwd en met veel gevoel voor tempo aan elkaar geknoopt. Ik had ook het idee dat Murakami in 1Q84 een stuk beter voor ogen had hoe het verhaal zich zou moeten ontpoppen en ik vond het af en toe verbazingwekkend goed hoe Murakami het verhaal bij elkaar wist te houden; een behoorlijke kunst, aangezien Murakami nogal wat bij elkaar verzint. Heel af en toe kwam het een beetje geforceerd over, maar daar heb ik me niet al te veel aan kunnen storen.

De enige reden waarom ik dit boek uiteindelijk lager beoordeel dan bijvoorbeeld De Opwindvogelkronieken of Norwegian Wood is omdat ik het stijltje na bijna al zijn boeken te hebben gelezen wel een beetje ken en daardoor nu minder overdonderd werd dan toen. Voor de nieuwe lezer is er echter genoeg te ontdekken.

Nu maar wachten op boek drie, dat volgens de laatste pagina ergens in het voorjaar van 2011 verschijnt. Hopelijk ben ik tegen die tijd niet al te veel vergeten van hoe het verhaal in de eerste twee boeken in elkaar stak.

Heb hier minder van genoten dan van deel I. De herhalingen volgen elkaar in dit boek in een nog wat hoger tempo op. Het kattenverhaal gebeuren vind ik ook niet zo boeiend.
Wat overblijft is de onmiskenbare Murakami stijl die ik waardeer en een verhaal dat nog alle kanten uit kan gaan. Ik verheug me dan ook op de Engelse vertaling en Boek III.

Gelukkig, hier komt er wat meer leven in het verhaal na het slepende eerste deel. Het ontvouwt zich op een manier die ik gewend ben van Murakami, maar ook hier weer met veranderingen: ontboezemingen, wendingen in het verhaal worden echt letterlijk gepresenteerd in plaats van dat ze zomaar verschijnen en je zelf je conclusies kunt trekken. Er wordt weinig aan de verbeelding overgelaten.

Murakami lijkt in 1q84 minder gericht op het openlaten van vragen, het aan de lezer overlaten van het invullen van het verhaal. Zelf vertelde hij ooit intuïtief te schrijven: met een outline aan een boek beginnen, en dat zichzelf laten schrijven, kijken waar het heengaat. Met 1q84 lijkt hij een strak schema van subplots te hebben bekokstoofd en daar heen en omheen te gaan schrijven. Het vloeit allemaal minder spontaan en voelt als meer gekunsteld aan.
Daarbij zijn vele verhaalelementen, -structuren en - wendingen zo herkenbaar uit al zijn eerdere boeken dat er weinig verrassends aan is.

Murakami lijkt welbewust een magnum opus te hebben wilen schrijven die een groot publiek kan behagen. Een nóg groter publiek. Het gaat ten koste van de authenticiteit van de creatieve uiting en het boek voegt weinig toe aan zijn hele oeuvre. Maar hoe zou het ook nog mogelijk zijn om iets origineels aan al dat eerdere werk toe te voegen? Het is enkel mogelijk binnen het gecreëerde universum een nieuw verhaal te vertellen. Een verhaal met eigen elementen, eigen hoofdpersonen maar wat aansluit bij al het eerdere. Dus eigenlijk moet ik ook niet zeuren, want het is een typische Murakami, die lekker wegleest en kenmerkend karakteristieke verhaalelementen en karakters bezit.

Nog even dit (weer): Murakami-meisjes worden niet 'besekst'! Tuurlijk hebben wel meer Murakami-meisjes erotische escapades gehad, maar dat gebeurde altijd omzweemd met mysterie, romantiek... In dit boek gebeurt het zo onomstotelijk duidelijk óm er maar een seksscene in te hebben! Ronduit banaal! Murakami kan er zelf tot nu toe ook geen enkele reden voor aandragen waarom het moet gebeuren. Er blijft me echt het beeld bij van een vies oud mannetje, geobsedeerd met borsten en seks. En dan ook seks met een minderjarig meisje zonder schaamhaar... waarbij hij ook nog eens in de meest platvloerse clichees ('met dauw bespikkelde zomerbloemen' kom op zeg...) vervalt. Hevig verontwaardigd ben ik erover!

Maar goed, we wachten lekker deel 3 af, en bovenal de Engelse vertaling. Want wat voor mij is telkens weer bewezen dat de Engelse vertalingen de sfeer en Murakami's stijl beter benaderen dan de Nederlandse. Misschien dat mijn (lage) waardering dan nog wat opgeschroefd kan worden...

Heb hier duidelijk meer van genoten dan van deel I. Er is meer systeem gekomen in het surrealisme, waardoor het makkelijker en boeiender is om met het verhaal mee te denken. Als deze opgaande lijn zich voortzet, zou deel 3 weleens heel leuk kunnen zijn. Het boek is niet zo ambitieus als bijvoorbeeld Kafka op het strand, maar dat mag de pret wat mij betreft niet drukken.

Ben deze nu aan het lezen.
Op een gegeven moment is Tengo een boek aan het lezen in de trein over een stad vol katten. Ik wil eigenlijk wel weten welk boek dit is maar dat staat niet in het boek wel dat het van een Duits auteur is.

Weet iemand welk boek dat is?

Goed vervolg.

Murakami blijft het boeiend houden met minieme verwijzingen naar de gebeurtenissen.
Tengo en Aomame blijven interessante personages die op een toffe manier verbonden zijn met elkaar. Hoe goed ze echt met elkaar verbonden zijn word pas duidelijk in het derde boek.
In dit deel komt ook de vader van Tengo aan bod wat meer een soort van zij verhaal is aan het verhaal maar vervelend word het nergens.
Het boek verloopt goed verder en blijft onvoorspelbaar en strak geschreven.
Het surrealisme is nog steeds van hoog niveau en het einde weer een echte cliffhanger.
Net als na het eerste deel kan ik niet wachten om het laatste deel te lezen.

4

Ik begon vol goede moed aan dit deel na het eerste met veel plezier gelezen te hebben, maar ik ben het helemaal eens met Cortez: het verhaal zakt behoorlijk in. Zeker de laatste 100 blz is de vaart er helemaal uit. Het lijkt wel alsof Murakami heel graag een trilogie wil schrijven terwijl ik denk dat ik het best in 2 delen had gekund.
En het was best even slikken toen er ineens "little people" uit een keel gekropen kwamen. Daar zat ik niet echt op te wachten, maar ja, bij Murakami kun je altijd iets surrealistisch verwachten.

De grote thema's van het boek worden zo geleidelijk wel duidelijk. Wat is identiteit? Wat is de tijd? Bestaat er iets anders dan wat we zo zien? Heeft het allemaal wel zin? Dat wordt vaak heel intelligent geformuleerd, maar vaak bekruipt mij het gevoel "wat heb ik hieraan? wat heb ik hiermee te maken?" De uiterst realistische beschrijvingen (bv. het koken, de kamers...) versterken nog het geheimzinnige. Ik heb het weer ademloos uitgelezen, dat zeker, maar ik ga nu maar even wachten om aan deel 3 te beginnen. Een beetje verzadigd voorlopig.

Voor mij gaat het toch vooral over de scheppende kracht van literatuur en hoe de wereld bestaat uit allerlei soorten verhalen. Verhalen over wie wij zelf zijn, over waar wij vandaan komen en over wat de betekenis van dit alles is. Herinneringen zijn het verhalend maken van je eigen ik en die zo rangschikken dat zij de chaos van het leven van een bepaalde betekenis kunnen voorzien.

Wat ik jammer vind is dat er enerzijds schitterende beeldende passages zijn die het boek naar een hoger plan tillen, maar dat er anderzijds weer veel teveel tijd wordt gespendeerd aan uitleg. Ik heb al een behoorlijke tijd geen boek van Murakami meer gelezen, maar ik meen mij te herinneren dat hij normaal een heleboel aan de verbeelding van de lezer overhoudt. Het is alsof hij hier er wel voor kiest om zijn conceptuele wereld van IQ84 zo uitgebreid mogelijk uit te werken. Het laat allemaal weinig aan de verbeelding over en levert daarnaast enkele tergende passages waarin het uitwerken van begrippen (perceiver, receiver, dohta, air chrystalis, etc) niet op lijkt te houden. Heel zonde, want de roman is op zijn sterkst als het de vreemde gewaarwordingen van zijn personages simpelweg beschrijft.

beter dan deel 1 , maar wederom langdradig

Nooit langdradig maar wel verlangend naar bepaalde personen, terwijl weer een andere situatie wordt 'besproken'
Maar dat is juist de kracht van de schrijver.
Zo gedetailleerd, waardoor je soort van gaat-geloven-in het absurde.
Geniaal!
Dus kan niet wachten op deel 3

Ik ben zoals altijd weer enorm laat op het feestje, maar mocht je er nog interesse in hebben: ik heb net even snel gegoogled en op Reddit zegt iemand dat het verhaal deel uitmaakt van de verhalenbundel The weird: a compendium of strange and dark stories van Hagiwara Sakutaro.

Schreef ik bij het eerste deel al dat er na 400 pagina's weinig was gebeurd, ergens is dat in dit tweede deel nog minder. Aomame geeft een massage, Tengo bezoekt zijn vader en heeft seks en we krijgen eindelijk (een samenvatting van) de inhoud van Een Pop van Lucht. Er gebeuren nog wel allerlei kleine dingetjes maar op de grote lijnen gebeurt eigenlijk heel weinig. Des te knapper dat Murakami wel boeiend genoeg blijft, hoewel er ook veel ballast in zit; lang niet elke passage is even interessant. Voorts kent dit boek het probleem van een middendeel te zijn zonder echt begin of einde. 3,5*.