Manifest der Kommunistischen Partei - Karl Marx en Friedrich Engels (1848)

Voor de liefhebbers Nooit geweten trouwens dat het maar 23 pagina's lang was. Het moest blijkbaar snel gaan.

Nogal logisch dat het zo kort is, de arbeidende massa had geen tijd voor een dikke filosofisch-historische pil. Het is een manifest, een korte en heldere oproep tot revolutie. De proletariërs hebben daarbij niets te verliezen dan hun ketenen. Zij hebben een wereld te winnen. Niet voor niets luidt de laatste zin: "Proletariers aller landen, verenigt u!"

Heb hem vorige week gereserveerd in de bibliotheek en ik was verbaasd dat deze nog niet op de site stond.
De gereserveerde versie was 155 pagina's, maar ik vond op een site dat de originele versie maar 23 pagina's was

Het mannifest is dan ook meer een samenvatting. Een soort van foldertje eigenlijk over de standpunten van de communisten. Een grotere uiteenzetting is dan weer DAS KAPITAL. In 950 pagina's wordt daar het communistisch gedachtengoed met betrekking tot de economie uitgelegd.

Mooi geschreven pamflet, waarin alleen het gedeelte over de verscheidene communistische literatuur (hst 3) mij oninteressant overkwam.
In een wat opzwepend taalgebruik, soms met pathos geschreven. In heldere zinnen, opbouwend goed, duidelijke structuur.
Inhoudelijk ook sterk, met constateringen, filosofie en dat beide geplaatst in een historisch perspectief. Heel kort samengevat wat het communisme is, waar het voor staat, waartegen het strijdt.
Leuk eens gelezen te hebben, interessant genoeg het vaker te lezen.

Een spook waart door Europa...

Na Volume I van Tolstoj's Anna Karenina gelezen te hebben had ik even behoefte aan wat afwisseling. Ondertusen waren de (filosofische) boekjes - die ik voor een paar euri op rommemartken e.d. enthousiast had gevonden - flink opgestapeld. Epicurus, Plato, Marcuse, Sartre en Karl Marx. Ik noem Het Communistisch Manifes altijd van Marx, omdat ik Friedrich Engels verder niet ken. Maar ik zal ze vanaf nu beiden proberen te noemen.

Na de beroemde openingzin kwam het enige briljante fragment na het andere. Gefascineerd en aandachtig las ik het boekje achter elkaar (dit is dan ook niet het dikste boek). Ook is het meteen duidelijk waar 1984 zijn ideeën vandaan heeft. Natuurlijk is 1984 het (min of meer) communistisch doemscenario, maar 'the book' lijkt hier verdacht veel op. Om even in de 1984 sfeer te blijven; 'de beste boeken zijn de boeken die je vertellen wat je al weet.' Dit boek bewijst het maar weer. Heerlijk is het om mijn kritiek op het kapitalisme en onze maatschappij in de woorden van Marx en Engels te lezen, ook nog eens in historisch context. Het is zowel een geschiedenisles als een 19e eeuws tijdsdocument.

De maatschappelijke kritiek was prachtig verwoord; wat er gebeurd met het volledige systeem en met de arbeider (die niets meer dan een handelswaar wordt). Ik zou dolgraag lappen tekst willen quoten, maar ik zal het beperken tot één zin; 'In één woord, zij (de bourgeoisie) schept zich een wereld naar haar eigen beeld.' Het blijven zoeken naar afzetgebieden, andere plaatsen om uit te buiten, de contradicite van het kapitalisme ('het trekt de nationale bodem waarop zij stond onder de voeten weg'), ga zo maar door. Het probleem is de oplossing. De manier waarop hij de verwijten behandeld is enigzins vreemd maar briljant; ze ontmaskeren dat het kapitalisme dezelfde fout maakt, maar vervolgens blijven hun net zo gevaarlijke visie over. Het is alsof ze het kapitalisme een enorme spiegel voorhouden terwijl ze achter die spiegel zelf verschrikkelijke dingen uitvoeren. Maar het communisme is niet alleen maar kommer en kwel, want er zitten hele mooie idealen tussen, maar helaas werkt dit gewoon niet.

Woedend ben ik over de manier van lesgeven op school. Bij geschiedenis leren we enkel hoe slecht het communisme wel niet is en de (kapitalistische) Amerikanen worden als de ridder op het witte paard die Oost-Europa ervan kwam redden. De winnaar schrijft de geschiedenis, dus het geschiedde; communisme staat voor al het kwaad en kapitalisme is vanzelfsprekend. Niemand staat erbij stil en in de economieles krijgen we niets anders. Nergens wordt een maatschappelijke of morele vraag gesteld, we moeten gewoon braaf met het systeem leren te werken. We lijken bang te zijn voor zelfreflectie. Ik zeg, maak van Het Communistische Manifest verplicht leesvoer voor leerlingen (met geschiedenis en/of economie), zo leren we zelf na te denken over de stelsels zonder alles zomaar in het hokje 'goed' of 'slecht' te stoppen en komen we misschien wel tot de conclusie dat het kapitalisme niet zo geweldig is als gedacht...

Prachtig gezegd, Ruben, ik ben het compleet met je eens. Ik heb nu ook heel veel zin gekregen om dit te lezen maar ik vraag me af of je het in de gewone boekenwinkel kunt vinden.

Het is dan niet echt een gewone boekhandel, maar hier is-ie wel gemakkelijk verkrijgbaar: http://www.rooierat.nl/ (What's in a name...)

Bedankt! Zelf had ik het geluk om een exemplaar voor 20 cent(!!) in de kringloop te vinden. Op bol.com is ie ook te vinden. Aangezien Marx weer een kleine boost heeft gekregen in populariteit, is ie misschien ook wel in een boekenhandel gewoon te vinden...

Inmiddels is in 2018 een nieuwe Engelstalige editie verschenen bij de uitgeverij Vintage te Londen (onderdeel van Penguin), 85 wat kleinere pagina's, met als gebruikelijke titel: 'The Communist Manifesto'. Interessante toevoeging daarbij is het aparte voorwoord van 29 extra pagina's van de hand van Yanis Varoufakis. Varoufakis begint met een poëtische beschouwing over waaraan een manifest moet voldoen, maar stapt al snel over op de geschiedenis van het manifest, de historische toepassing ervan, de raakvlakken met het heden en de toepassing voor het heden en zijn eigen positie ten opzichte van het marxisme.

Door de omvang van zijn betoog, is het een apart 'manifestje' geworden. Voor wie geïnteresseerd is in het oorspronkelijke Communistisch Manifest en in het werk en de gedachten van Yanis Varoufakis, misschien een gelegenheid om van beiden tegelijk kennis te nemen.

Zie ook de eigen pagina van Varoufakis hier: Yanis Varoufakis

Ook verschenen als longread bij The Guardian, ik vond het zeer de moeite; Marx predicted our present crisis.

Het zou volgens The Guardian 'an adaption' moeten zijn, maar dat valt mee.
Je mist een paar voetnoten, maar zo te zien heb je het grootste deel van de tekst te pakken.
De nieuwe editie van Vintage is overigens voor zes à zeven Euro te koop, dus dat is geen groot bedrag.

Voor wie wel benieuwd is naar het Communistisch Manifest en bereid is hem op Ebook/PDF te lezen, hij is hier ook in zijn volledigheid te lezen:

Karl Marx en Friedrich Engels (1848): Het Communistisch Manifest - marxists.org