menu

The Age of Innocence - Edith Wharton (1920)

Alternatieve titel: De Jaren van Onschuld

mijn stem
4,06 (8)
8 stemmen

Engels
Historisch / Romantiek

360 pagina's
Eerste druk: D. Appleton and Co., New York (Verenigde Staten)

New York, eind negentiende eeuw. Na een jarenlang verblijf in Europa keert gravin Olenska terug naar haar geboorteplaats in de Nieuwe Wereld. Al snel wordt duidelijk dat zij niet meer vertrouwd is met de strikte omgangsvormen die het leven van de New Yorkse upperclass bepalen. Als Newland Archer gravin Olenska ontmoet, heeft hij zich juist verloofd met May Welland, ''het schrikwekkende product van het maatschappelijk systeem waartoe hij behoorde en waar hij in geloofde: het jonge meisje dat niets wist en alles verwachtte.'' De welopgevoede Archer raakt onder de indruk van het ongebruikelijke, impulsieve optreden van Olenska.

zoeken in:
avatar van Raskolnikov
4,0
Edith Wharton groeide op in oude New Yorkse aristocratie, maar was te eigenwijs om zich de rigide mores van de elite op te laten leggen. Liever bereisde ze Europa, verdiepte zich in geschiedenis en cultuur, en ging op latere leeftijd schrijven. Henry James wees haar de richting naar bekend terrein: de New Yorkse elite van eind 19e, begin 20e eeuw. Kenmerkend zijn haar ironische blik, en het scherpe oog voor details van de insider.

Whartons eigen liefdesleven was verre van gelukkig, ze trof telkens sukkels van mannen, waarbij ze uiteindelijk onder druk van familiaire conventies een (naar zou blijken) ongelukkig huwelijk met Edward Wharton sloot. Dergelijke mislukte verhoudingen komen regelmatig voorbij in haar verhalen en romans, waarbij je in de mannelijke hoofdpersoon van The Age of Innocence meer dan een vleugje Edith Wharton vermoedt.

Newland Archer staat op het punt te trouwen met de brave, conventionele May Welland. Een huwelijk zoals ‘het heurt’, waarbij de met kennis en kundigheid behepte man zich als een meester ontfermt over de vrouw die vooral erg tegen hem opkijkt. Enter Ellen Olenska, een nicht van May, die staat voor vrijheid, zelfstandigheid en lak aan conventies. Zijn sluimerende afkeer tegen het benauwende elitaire milieu krijgt door haar verdere impuls, en daar blijft het natuurlijk niet bij.

The Age of Innocence heeft die wat bitterzoete smaak van een romance die nooit realiteit kan worden, nooit meer zal worden dan enkele mooie herinneringen en een spijtig gevoel van wat had kunnen zijn. Vervulling van verlangen is onmogelijk, want de glans van Ellen zal onherroepelijk verdwijnen als zij ingekapseld raakt in Newlands milieu, terwijl Newland niet in staat is dat de rug toe te keren. Wharton graaft misschien niet zo diep in de psychologie van haar personages als haar voorbeeld Henry James, maar is des te sterker in het weergeven van hoe keuzes en gedrag nooit echt onafhankelijk van codes uit een samenleving tot stand komen. Zo zet ze in zo maar een ironische observatie de interessante spanning tussen de wat doortrapte Newland en de engelachtige May treffend neer:

“Whatever happened, he knew, she would always be loyal, gallant and unresentful; and that pledged him to the practise of the same virtues.”

avatar van Halley23
Halley23 (moderator)
In 1921 won Wharton met dit boek als eerste vrouw de Pulitzer Prize. De toekenning was nogal controversieel omdat de prijs eigenlijk naar 'Main Street' van Sinclair Lewis had moeten gaan. De jury van de Pulitzer prijs verwierp echter de beslissing. Edith Wharton schreef daarop aan Lewis: "When I discovered that I was being rewarded for uplifting American morals, I confess I did despair. Subsequently, when I found the prize should really have been yours, but was withdrawn because your book (I quote from memory) had ‘offended a number of prominent persons in the Middle West,’ disgust was added to despair.”

avatar van misterfool
4,0
“Het lijkt wel of ik nooit eerder had ingezien hoe de meest verfijnde verrukkingen vaak betaald worden met wat hard en minderwaardig en laag is”

Edith Warthon beschrijft de New Yorkse bovenklasse rond 1870. Een wereld waarbinnen een strikte sociale code heerst en aanzien uitermate belangrijk is. In deze wereld arriveert gravin Ellen Olenska. Ze is gevlucht voor haar overheersende echtgenoot. Haar gedrag wijkt af van de gangbare mores: ze gaat om met figuren die de bovenklasse wil mijden en ze wil bovendien scheiden. Dit bedreigt het gekoesterde aanzien van de gegoede families. Hoofdpersonage Newland Archer is verloofd met het toonbeeld van deze bovenklasse: May Welland. Welhaast als proeve van loyaliteit krijgt Newland de taak om graaf Olenska uit haar scheiding te praten. Er ontwaken echter vlinders in zijn buik.

Zo’n driehoekverhouding vormt een klassieke intrige. Wharton heeft gelukkig een subtiele, ironische schrijfstijl die het boek behoedt van clichématigheid. Toch duurt het even voordat het verhaal op gang komt. De saaie beschrijvingen van bloedeloze feestjes en bruiloftsperikelen vervelen. Alleen de interacties tussen Newland en Olenska bevatten spanning. Het taalgebruik tussen Newland en May is daarentegen welhaast gecalculeerd; alsof ze onderhandelen, maar niet echt praten. Het voelt hol aan.

Deze luchtledigheid wordt echter ronduit luguber. Met name het lot van Newland Archer is tragisch. Aanvankelijk beschrijft hij zichzelf als een intelligent en vooruitstrevend jurist die ietwat verheven is boven de naïeve, zelfgerichte bovenklasse. Hij ergert zich aan kortzichtige tradities; zoals een (te) lange verlovingsperiode. Vanuit die eigendunk spelt hij zijn 'naïve' vrouw van alles op de mauw. Zij had echter de voortschrijdende romance met Olenska reeds ruimschoots in de gaten. Met medewerking van haar familie (en aanvankelijk met zijn eigen toestemming) wordt Archer vastgezet binnen het huwelijk. Al helemaal nu May zwanger blijkt te zijn. Sociale controle verzekert vervolgens dat liefde alleen kan worden nagejaagd indien hij zichzelf en zijn familie ruïneert.

Het is makkelijk om May Welland als schurk weg te zetten, maar daar is het verhaal te subtiel voor. Haar handelingen worden gevormd door de samenleving waarbinnen ze is opgegroeid. Ze is enkel iemand die haar huwelijk probeert te redden van de ontrouw van haar echtgenoot.
Het punt van het boek is dan ook eerder dat eenieder door de omgeving gevormd en beperkt wordt. Veelal worden passies geparkeerd omwille van sociale acceptatie. Het is een conclusie die nog even nazindert en die onderstreept dat dit leesjaar met een uitstekend boek is begonnen.

“…en het dodelijke besef dat onuitgesproken suggestie en analogie verre superieur waren aan directe handelingen, en stilte machtiger was dan overhaaste woorden”

Gast
geplaatst: vandaag om 02:51 uur

geplaatst: vandaag om 02:51 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.