De Grote Zaal - Jacoba van Velde (1953)

Dit boek staat centraal tijdens de campagne Nederland Leest van 2010.

Persbericht 12-01-2010

Weergaloze roman over het sterven van een oude vrouw en de liefdevolle relatie tussen haar en haar dochter.

Dit vind ik zo'n beetje het mooiste wat er in het nederlands is geschreven.

Puur toeval dat ik deze las, maar het past uitstekend bij dat thema van de Boekenweek 2019 'De Moeder De Vrouw' waar nu discussie over is. Dit is een boek van een vrouw, over vrouwen en met als centraal thema onder meer moederschap. Zowel beschreven vanuit de moeder als vanuit de dochter. Geen idee waarom men vindt dat een vrouw het essay komend jaar zou moeten schrijven dit jaar, want het boek door een vrouw over moederschap is al geschreven. En het is ook gewoon een uitstekend werk.

Het boek volgt zowel de moeder als af en toe de dochter (verhouding 80/20) en dit gebeurt steeds vanuit een innerlijke monoloog. Het is niet het laatste hoofdstuk van Joyce' Ulysses, er is immers nog wel interpunctie hoewel ook zeer beperkt. Qua inhoud vind ik dit echter bijna net zo sterk en mooi. Enorm inlevend hoe Van Velde vooral de wereld vanuit de moeder beschrijft, de hulpeloosheid, ellende en ontmenselijking in een rusthuis wachtend op de dood. Dit boek is meer dan 60 jaar oud, maar nog steeds actueel. Ook de stijl voelt nergens verouderd. Het enige dat gedateerd is, is dat Van Velde niet een of ander vaag ziekbeeld neerzet (zoals men tegenwoordig vaak tracht te doen) maar gewoon een normaal persoon in een normale nieuwe omgeving en van daaruit de psyche induikt. Maar dat is alleen maar gunstig en zoveel indrukwekkender.

Wel dwaalt Van Velde af en toe wat af en komt een ander thema, leven in de katholieke wereld, ook naar voren. Ongetwijfeld voor haar een belangrijk thema, maar het lijkt niet bij de rest te passen en is gewoonweg een pak minder interessant. De rest 4,0*.