The Other Boleyn Girl - Philippa Gregory (2001)

Ik moest even op gang komen maar het verhaal trekt je wel mee. Bij mij in ieder geval.
De motivatie van de personages is goed uitgewerkt. Er zit spanning in het verhaal. Je krijgt het gevoel dat je de personages kent en je begrijpt hierdoor ook hun (soms wat vreemde) keuzes. Het verhaal is goed uitgewerkt en het leest gewoon lekker.

Zojuist voor de tweede keer gelezen, nu in het Engels. Hij was iets anders dan ik me herinnerde, en vooral in het begin vond ik dat erg jammer. Het is overigens ook wel best een dik boek, maar het leest heel gemakkelijk weg. In de eerste helft van het verhaal is het allemaal nog aardig opgewekt; er zijn alom intriges en het is altijd spannend, maar het lijkt allemaal nog een beetje op een spel, waarbij de koning de prijs is en de zusjes Boleyn pionnen.

Vooral in het begin vond ik Anne Boleyn echt een serpent, monsterlijk ambitieus en volstrekt onverschillig tegenover de gevoelens van anderen. Als de aandacht van de koning trekken een spel is, dan speelt Anne vals. Mary, de ik-persoon, lijkt te winnen omdat ze jarenlang Henry's minnares is. Toch voelt ze zich schuldig tegenover haar man en de koningin, Katherine. Mary wordt snel genoeg aan de kant gezet door Anne Boleyn, die een geboren flirt is. Anne is echter niet van plan om genoegen te nemen met de positie van minnares en wil Katherine van de troon stoten. Persoonlijk sta ik aan de kant van Katherine, die door haar man schandalig behandeld wordt terwijl zij hem altijd de hand boven het hoofd houdt, en die desondanks haar kalmte en waardigheid behoudt.

Iedereen die bekend is met de geschiedenis (ik weet niet hoe bekend het is in Nederland, eigenlijk) zal weten dat Katherine het onderspit delft en Anne haar opvolgt als koningin. Hiermee is het boek echter nog lang niet ten einde. Henry VIII is een machtige koning, maar ook wispelturig en verwend als een kind. Anne Boleyn was degene die hem leerde om zijn eigen verlangens boven alles te stellen, en daar moet zij de vruchten van plukken. Vanaf het moment dat haar ster weer dalende is, wordt ze een stuk sympathieker. Ze blijft een bitch en ze maakt inderdaad vreemde keuzes, maar toch leef je met haar mee. Mary zegt het zelf ook op het einde: ze zou Anne nooit kunnen vergeven wat ze de hele familie had aangedaan, maar tegelijkertijd begrijpt ze het volkomen. Sowieso denk ik dat het moeilijk is om geen sympathie te voelen voor iemand die haar leven op het schavot moet eindigen. Tegen die tijd is Anne door alles en iedereen verlaten, ze heeft te hoog gegrepen en is heel diep gevallen.

Ik vind het knap van Gregory dat ze personages sympathiek weet te maken terwijl ze zich absoluut niet zo gedragen. Persoonlijk heb ik nogal een zwak voor George Boleyn, de broer waarmee Anne en Mary een hechte drie-eenheid vormen. Hij is een schurk en gaat net als Anne over lijken voor de ambitie van de familie. Toch heeft hij iets aandoenlijks, helemaal als het einde nadert. De familie keert Anne, George en Mary de rug toe en zij moeten alleen hun ondergang onder ogen zien. Vooral Anne en George hebben een bijzondere band (of ze nou wel of niet echt incest gepleegd hebben, bijzonder was het sowieso) en klampen zich aan elkaar vast tot aan het einde. Philippa Gregory heeft die band mooi beschreven.

Het einde is droevig. Anne en George worden geëxecuteerd. Net zoals Mary weet je dat ze waarschijnlijk niet onschuldig zijn, maar toch vind je het vreselijk.Mary zelf ontspringt de dans, maar moet wel verder leven zonder haar geliefde boer en haar eeuwige rivaal: Anne. Ik werd er triest van.

Vooral aan het begin van het boek had ik er veel op aan te merken. Het taalgebruik is soms een beetje clichématig, dat is wel jammer. De romance tussen Mary en William Stafford is leuk, maar als ze eenmaal getrouwd zijn is het net een beetje teveel rozengeur en maneschijn. Zo zijn er nog wel meer dingen, maar vooral de laatste honderd bladzijden maken dat helemaal goed.

Gregory sleurt je moeiteloos mee naar het hof van de Tudors. Intriges en drama alom, geschreven in een makkelijk leesbare stijl. Het meeste ervan is nog waar ook, hoewel sommige dingen natuurlijk ter discussie staan. Ik denk dat dit precies zo'n historische roman is die prima gelezen kan worden door mensen die niets hebben met het genre.

Zojuist het boek, in Nederlandse versie, uitgelezen. Voor ik er aan begon had ik twijfels of een boek van bijna 1.000 pagina’s mij wel zou kunnen blijven boeien, maar het boek is zo prachtig en mooi opbouwend geschreven, het boeide me vanaf de eerste tot de laatste pagina. Wat een leven die koningshuizen vroeger, het waren zeker geen sprookjes. Ik heb me dikwijls geërgerd aan het gedrag van Anna Boleyn, maar het was wel vooral zij die er de spanning in bracht, en kan je haar gedrag kwalijk nemen met zulke op geld- en machtsbeluste ouders ? in ieder geval was de straf die zij, haar broer en vrienden, kregen, zeer onrechtvaardig. De band tussen de 2 zussen en broer had wel iets speciaals, maar ze waren er wel voor elkaar, vooral Maria en George. En wat betreft Hendrik VIII, wat een vreselijke narcistische vent, sorry.....koning. In ieder geval een heerlijk boek en weer spijt dat ik net de laatste pagina omgeslagen heb.

De titel van deze historische roman is dubbelzinnig. In het begin geniet Maria Boleyn, de ik-verteller, een status als maitresse van de koning, en is Anna de andere Boleyndochter. Tegen halverwege zijn die rollen echter omgekeerd. Dan is Anna de rijzende ster, en Maria the other Boleyn girl.

Voor een vrouw in de zestiende eeuw was het hoogst bereikbare met een rijke man trouwen en hem een zoon schenken. De uitwendige macht lag bij mannen. Philippa Gregory suggereert echter dat er vrouwen waren die toch hun wil door wisten te drijven door machtige mannen om hun vinger te winden. Via manipulatie werkt Anna zich op van hofdame tot koningin, maar uiteindelijk wordt het haar ondergang. Maria daarentegen vindt het geluk door zich met haar tweede echtgenoot, William Stafford, terug te trekken op het platteland, ver weg van de intriges aan het hof. Haar eerste echtgenoot, William Carey, was gestorven aan de zeer besmettelijke zweetziekte.

Koning Hendrik houdt van jagen, letterlijk en figuurlijk. Er zitten enkele jachtscènes in, maar hij laat zich vooral gelden als rokkenjager. Anna houdt z'n interesse levend door hem niet te veel ineens te geven. Hij neemt ook deel aan steekspelen, met een lans als symbool voor z'n trotse mannelijkheid.

De historische locaties zijn mooi beschreven: kastelen, paleizen en het platteland van Kent. Kleding en juwelen komen overeen met de bewaarde portretten uit die tijd. Anna droeg een parelsnoer met een gouden letter B, en een maanvormig kapje in Franse stijl - in tegenstelling tot het Spaanse, driehoekige kapje van Catharina van Aragon. Maria was inderdaad blond, en Anna donkerharig, wat past bij hun contrasterende karakter.

De schrijfster heeft de periode grondig bestudeerd, maar ze vermengt historische feiten met fictie. Twijfelachtig is de leeftijd van Maria. In de roman is ze de jongste zus, maar in werkelijkheid was ze wellicht de oudste, waardoor het aannemelijker wordt dat ze als eerste trouwde. Voor seksuele details, zoals de biseksualiteit van George Boleyn, bestaat weinig onderbouwing, al weten we natuurlijk niet wat zich in slaapkamers en achter gesloten deuren afspeelde. Een en ander moet je met een korreltje zout nemen, maar in elk geval slaagt Gregory erin de Tudorperiode in felle kleuren tot leven te brengen.