Imarat Ya’qubian - Alaa al Aswani (2002)

In mijn verkenning van de Arabische literatuur ben ik op het pad gekomen van deze internationale hit. Het boek schijnt in het Midden Oosten nogal wat teweeg te hebben gebracht als controversiele bestseller. De thema's zijn dan ook niet mals: religieuze hypocrisie, homofilie, seksuele losbandigheid. Maar is het echt een goed boek? Ik vond zelf dat het een beetje leed onder een immense hoeveelheid aan karakters. Het zijn er zoveel dat geen van de verhaallijnen erg veel diepgang meekrijgen. De schrijver Alaa al-Aswany heeft met dit boek bewezen dat hij een confrontatie met misstanden in zijn Egypte aankan, maar het is bij lange na nog geen Nagieb Mahfouz. Ik hoop dat hij in zijn schrijversschap leert doseren met het aantal verhaallijnen.

Het Yacoubian is een imposant gebouw in Caïro dat in de jaren 1930 opgetrokken werd in art-decostijl. Na de revolutie van 1952 betrokken rijkelui er een appartement of een kantoor, terwijl arme sloebers in een hokje op het dak gingen wonen.

Deze roman volgt zes fictieve bewoners van het gebouw in de vroege jaren 1990. Hun verhaallijnen ontmoeten elkaar en kennen zijvertakkingen. Een verwesterde vrijgezel heeft een zwak voor vrouwelijk schoon. De zoon van de conciërge wordt geweigerd op de politieschool en sluit zich aan bij een groep jihadisten. Een arme, Koptische kleermaker opent een winkeltje op het dak. Een winkelassistente heeft een handtastelijke werkgever. Een homoseksuele journalist heeft een geheime relatie met een getrouwde moslim. Een corrupte zakenman en bigamist stelt zich verkiesbaar voor het parlement.

Het gebouw is een spiegel van de Egyptische samenleving, met alle tegenstellingen op vlak van politiek, religie, economie en seksualiteit. Ten tijde van de Golfoorlog groeide de kloof tussen democraten en islamisten. In een theocentrische maatschappij werd rampspoed vaak uitgelegd als een straf van God. Rijke zakenlui en arme sjoemelaars maakten deel uit van hetzelfde corrupte systeem. Alaa al Aswani verbrak seksuele taboes. Zijn boek werd een internationaal succes, maar in eigen land leverde het hem venijnige reacties op.