Ispug - Vladimir Makanin (2006)

Nu maar hopen dat ook dit hier weer van toepassing is: ''Zelden werd een wereld waarin iedereen straalbezopen rondloopt zo mooi beschreven.''

Meer een verhalenbundel in romanvorm dan dat het een consistente verhaalstructuur heeft. In twaalf enigszins afzonderlijke hoofdstukken wordt het verhaal verteld van een oude man die de toegang heeft tot de vakantiewoningen van mensen en die op deze manier weet binnen te dringen in de levens van de jonge vrouwen. Een ander terugkerend thema is een terroristische aanslag van communisten oude stijl die door het leger in de kiem wordt gesmoord en een groepje oude mannen dat daar naar staat te kijken. Oftewel, de geschiedenis is definitief veranderd en de oude generatie is daar de getuige van.

Het hoofdpersonage is ergens een aandoenlijk karakter omdat hij meestal zijn zin krijgt en toch seks heeft met die jonge dames (ook al moet hij daarvoor soms opgesloten worden in een psychiatrische inrichting). Totaal ongeloofwaardig, maar als een soort schelmenroman leest het lekker weg. Het hele principe van de satermannen is leuk gevonden: oude mannen die pathologisch seksuele gevoelens hebben naar jonge vrouwen. Dit fictieve Freudiaanse ziektebeeld wordt zo overtuigend beschreven dat het echt onderdeel zou kunnen zijn van de psychoanalyse.

Vladimir Makanin is een schrijver van de oude stempel die de maatschappij duidt met rake metaforen, maatschappijkritische ironie en intellectualistische theorieën. Bij mij trad er echter een zekere verveling op wanneer er weer een nieuw object van verlangen wordt geïntroduceerd en het hoofdpersonage verzucht dat hij een oude man is. Interessante bijrollen - zoals de neef met een oorlogstrauma - komen nauwelijks uit de verf en verdwijnen net zo snel van het toneel als dat ze gekomen zijn. Het levert een bij vlagen geniale roman op, maar die niet de volle 432 bladzijdes lang weet te overtuigen. Jammer, want ik denk dat Vladimir Makanin een van de betere moderne Russische schrijvers is wiens vertalingen hier in omloop zijn.