Daisy Miller: A Study - Henry James (1878)

*****

NRC recensie

Na het loodzware en levenloze The Ambassadors heb ik nooit meer goed aan Henry James durven beginnen. Daisy Miller komt door zijn bondigheid, en de nog frisse pen van een jonge James echter veel meer tot leven. Typerend in dat opzicht zijn de voorbeelden die in de introductie worden aangehaald van wijzigingen die James op late leeftijd aanbracht: zinnen vol geplamuurd met uitweidingen en nuances, precies wat me bijstond van The Ambassadors. Niets van dat al in de originele versie, die juist sprankelt door zijn bondigheid en een zekere spontaniteit.

In Zwitserland loopt de stijve Amerikaan Winterbourne het flirterige titelpersonage tegen het lijf. Hij is aangetrokken door de schoonheid van zijn landgenote, maar weet niet goed hoe overweg te gaan met haar onconventionele gedrag. Hij komt nooit helemaal los van de rigide gedragsregels die zijn milieu voorschrijft, wat erin resulteert dat hij heen en weer geslingerd wordt tussen fascinatie en afschuw voor Daisy. Een rake observatie is de ontdekking dat het zogenaamd scandaleuze van Daisy’s gedrag, de criticasters uiteindelijk niet werkelijk interesseert. Alsof ook dat kritiseren maar een conventie is. Dat mondt dan ook uit in een stil pleidooi voor een naar eigen inzicht geleefd leven, iets waar het Winterbourne aan tekortschiet. Het einde is naar mijn smaak wat te dramatisch, te 19e eeuws, maar verder een haast perfecte novelle die mijn vrees voor Henry James danig heeft getemperd.

Een jonge vrouw die volgens de normen van vandaag volstrekt normaal gedrag vertoont, dat is eigenlijk in een notendop het verhaal van Daisy Miller. De spanning zit hem in de verschillende gradaties van bekrompenheid uit haar sociale omgeving, iets waar de hoofdpersoon zich niet aan kan onttrekken. Zeker de moeite om een keer te lezen.