La Musique d'une Vie - Andreï Makine (2001)

Wauw, een verpletterende indruk maakt deze roman. Michael Zeeman, de onlangs overleden recensent/schrijver van De Volkskrant was erg fan van hem, zo ben ik hierop gekomen. Makine is een Rus die tegenwoordig in Frankrijk woont en schrijft, en daar al diverse grote prijzen heeft gewonnen.

Mede door zijn natuurlijke schrijfstijl is La musique d’une vie is een intens verhaal, kort, maar zeer overrompelend. Het verhaal dat wordt verteld lijkt een gewone beschrijving van oorlogservaringen, maar is intenser en met veel meer diepgang dan verwacht, erg knap. La musique bevat veel scenes die me bij zullen blijven, en veel treffende passages, bijvoorbeeld over de ervaring van een ‘publieke verdachte’ onder Stalins zuiveringen, alsof de mensen om hem heen als met maskers met haakneuzen die in steden werden gedragen waar de pest heerste, hem vermijden aan te kijken. De identiteit van de hoofdpersoon wordt erdoor aangetast.

Opvallend vond ik verder Makine’s aandacht voor het ogenschijnlijke gemak waarmee mensen in extreem arme en benauwde situaties zich aanpassen en overleven.

Ik ben erg benieuwd naar de wat grotere werken van Makine, dit belooft veel.

Dankjewel dat je dit boek hebt toegevoegd, Arnie. Ik heb het meteen uit de bieb gehaald na het lezen van jouw mening erover.
Wat kan Makine met weinig woorden veel zeggen. En mooi.
Er gebeurt van alles met de hoofdpersoon en daar achter, onder en tussen wordt een verhaal van de Sovjet Unie verteld. (Ik vond de homo sovieticus heel mooi gevonden. Zou er een homo nederlandicus bestaan?)

Een boeiend verhaal met stof tot nadenken en geen woord teveel. Mijn ideale boek.

Wat gaaf dat je em direct gelezen hebt! En natuurlijk bestaat er een homo neerlandicus, de mens die zo graag zichzelf en zijn medelanders verwerpt, rationalistisch en moralistisch tegelijk. Om maar eens een schot te wagen
Nee maar het is natuurlijk best hip om een type mens, en dan vooral die uit het vroegere Oostblok, te proberen te duiden. Ik vond eigenlijk dat Makine zijn term hier nog wel wat meer had mogen uitwerken, maar eerlijk gezegd denk ik dat hij dit wel doet in andere boeken van hem, zoals Requiem pour l'est.

Zijn andere werken staan inmiddels in de wachtrij voor toevoegingen.

Fijn! De bieb heeft nog een heel rijtje staan en ik heb vandaag bij De Slegte 'Bekentenis van een afvallige vaandeldrager' ('Confession d'un porte-drapeau déchu') gekocht.

Ik zie nu wel opeens overal de homo neerlandicus lopen

Inderdaad een mooie novelle van deze, voor mij, onbekende schrijver. Makine ruimt relatief veel tijd in om de sfeer te beschrijven en doet dat met fraai taalgebruik. Het eerder genoemde beeld van de pestmaskers (een weggedraaid hoofd in half-profiel lijkt een langere neus te hebben) is inderdaad sterk. Het verhaal zelf blijkt nogal klassiek maar weet wel te ontroeren, met name op het moment dat de hoofdpersoon zich niet kan bedwingen en piano begint te spelen, zichzelf zo verradend als een vijand van het volk te midden van een huis vol officieren. Het einde vond ik dan weer een beetje teleurstellend. Sowieso heb ik er vaak moeite mee echt in zo'n korte roman te komen. Blijf dus steken op 3,5 maar ga wel meer van Makine opzoeken.