Mr Toppit - Charles Elton (2009)
Alternatieve titel: Mr. Toppit
Engels
Sociaal
352 pagina's
Eerste druk: Viking,
Londen (Verenigd Koninkrijk)
Als The Hayseed Chronicles – een tot dan toe onbekende serie kinderboeken – in één klap wereldberoemd wordt, ontstaat onder miljoenen lezers grote ophef over de betekenis van die raadselachtige laatste zin en het mysterieuze personage Mr Toppit. De auteur Arthur Hayman wordt in Soho door een betonwagen overreden en plukt helaas nooit de vruchten van zijn succes. De erfenis gaat naar zijn weduwe Martha en haar kinderen – de mentaal fragiele Rachel en Luke, tegen zijn zin in als hoofdpersoon vereeuwigd in de boeken van zijn vader. Maar er zijn meer kapers op de kust. Laurie – de onbekende dikke vrouw uit Californië – heeft het ongeluk van Arthur zien gebeuren en krijgt toevalligerwijs een deel van The Hayseed Chronicles in handen. Zij zorgt voor het succes in Amerika door de boeken op de lokale ziekenhuiszender voor te gaan lezen aan patiënten. Ze blijkt haar eigen motieven te hebben, motieven die de levens van alle anderen zullen veranderen. Want in de boeken liggen geheimen verborgen, geheimen die dreigen te worden onthuld als de familie bezwijkt onder de zware last van hun erfenis.
Mr Toppitt is een roman met aantrekkelijke verhaalelementen. Een doodgewone Engelse familie die plotseling te maken krijgt met de uitwassen van posthume roem. Een Amerikaanse (die verdacht veel lijkt op Ricky Lake) die beroemd wordt over de rug van de nabestaanden. Een jongen die model staat voor een dapper personage uit zijn vaders boeken en later steeds te horen krijgt dat hij in het echt best tegenvalt. Zijn arme zusje dat blijkbaar niet goed genoeg is om voor wie of wat dan ook model te staan.
Het levert een boek op dat vooral in het eerste deel niet wil loskomen. De personages zijn redelijk interessant, maar het zijn er veel te veel. Komt bij dat debutant Charles Elton alle personages en alle gebeurtenissen evenveel gewicht geeft. Hierdoor blijft alles op hetzelfde niveau hangen en weet je als lezer nooit waar je aan toe bent. Elton is als een schilder die strak omlijnde figuren weet te schilderen maar zich geen raad weet met perspectief.
Gek genoeg verdwijnen de meeste obstakels in het tweede deel. Nog steeds zijn er veel personages, maar omdat er maar een paar worden overgeheveld uit het eerste deel, weet je nu op wie je je moet richten. Perspectief wordt aangebracht, zaken worden uitgediept en nu begint het verhaal te lopen, wordt de humor echt grappig en het drama echt schrijnend. En bij die laatste paar bladzijden is het lastig om niet een traantje weg te pinken.
Ook qua stijl overheerst na afloop iets ambivalents. Elton is een ambachtelijk schrijver, alleen heb je steeds het gevoel dat hij weigert iets eigens aan het ambacht toe te voegen. Veel zinnen en constructies komen bekend voor, zeker als je van Britse literatuur houdt. Voorbeeldje (over een meisje dat van eilanden houdt):
You don’t have to be Dr Freud to see the attraction of islands: contained, womb-like, elemental, safer somehow. Maybe she felt that, on an island, the access points to threats or danger might be more clearly identifiable. Or maybe she just liked the sea.
Goed geschreven, grappige constructie, maar zo ontzettend niet origineel.
Dit zijn nog maar de plus- en minpunten van de hoofdlijnen. Over de details valt ook onnoemelijk veel goeds en slechts te melden. Kortom, lastig, lastig, lastig. Geen aanrader, geen afrader, ergens daar tussenin dan maar.