Wat een geweldig boek.
Little Bee is een boek dat je datgene vertelt wat je weet maar ook niet weet. Het is een boek dat je wakker schudt. Een boek met zinnen als "[...] narigheid is als de oceaan. Het beslaat twee derde van de wereld" en "[...] als je de mooie dingen niet kunt lezen die in iemands leven zijn gebeurd, waarom zou hun verdriet je dan iets kunnen schelen?". Kortom, een noodzakelijk boek.
Cleave schreef een ongelofelijk verhaal over een Nigeriaans meisje dat vlucht voor oliegerelateerd geweld en terecht komt in een Brits asielzoekerscentrum. Tegelijk is het het verhaal van de gewone, engelse vrouw Sarah die dit meisje al eerder ontmoette, in Nigeria.
Deze twee perspectieven betrekken de lezer enorm bij het verhaal, dat volgens mij in strikte zin niet eens 'waargebeurd' is, hoewel het in grote lijnen waarschijnlijk al vele duizenden keren is gebeurd.
De verdienste van Chris Cleave is dat het boek, ondanks de intrieste gebeurtenissen, eerder inspirerend is dan deprimerend. De thematiek lijkt op die van What is the what van Dave Eggers, maar Little Bee is aan de ene kant lichter (minder massief) en aan de andere kant scherper. Het is een boek met humor, dat tevens emotioneert met het grootste gemak.
Natuurlijk zijn er als je wilt wel enkele kleine haken en ogen aan het literaire gedeelte van Little Bee te ontdekken. Het personage Lawrence lijkt me niet compleet geloofwaardig, Kleine Bij zelf is een beetje te geweldig en de ontwikkelingen zijn soms wat toevallig. Doet allemaal niet zo ter zake voor de leeservaring. De basisvoorwaarden zijn ruim aanwezig: Cleave is een goeie schrijver, met een prettige stijl, die mooie dingen kan zeggen en sterke verhaalssituaties weet te bedenken. Daarbij heeft hij prima research gedaan. Maar bovenaan staat een geweldig inlevingsvermogen, waardoor Kleine Bij, het meisje uit Nigeria, sprankelend tot leven komt.
Het boek laat zien dat vluchtelingen niet alleen een probleem zijn, maar evengoed een kans, en andersom; dat wij niet alleen een kans zijn, maar ook een probleem.
Voor mij waarschijnlijk de ontdekking van het jaar, en dat op 4 januari, in de trein naar Hengelo en terug.
Lees dit boek. Echt. Lees het.