menu

Mertvyje Doesji - Nikolaj Gogol (1842)

Alternatieve titels: Dode Zielen | Мертвые Души

mijn stem
3,98 (141)
141 stemmen

Russisch
Humoristisch

372 pagina's
Eerste druk: Prokopovichu, St.Petersburg (Rusland)

Een verarmde edelman koopt bij Russische landeigenaren gestorven lijfeigenen op om met dit fictieve kapitaal als onderpand een grote lening af te sluiten bij de staatsbank. Het plan van deze Tsjitsjikov voert hem langs een parade van schilderachtige figuren, onder wie een dagdromer die hem de 'dode zielen' gratis geeft en een man die hem een hoge prijs probeert te laten betalen omdat zijn dode zielen zulke uitstekende vaklui waren.

zoeken in:
avatar van Arkadi
5,0
Mijn nummer 1 aller tijden. De beste schelmenroman uit de literatuur. Hoe je het boek ook interpreteert het blijft 1 van de humoristische/realistische boeken ooit geschreven.
Het zit vol met overdrijvingen en de stijl van schrijven is gevarieerd en gecompliceerd.
Ook al vind je het boek niets lees alsjeblieft de laatste 2 pagina's van het boek. Nog nooit werd Rusland vanuit een personage zo geweldig beschreven!

5*

avatar van eRCee
4,0
Over Gogol heeft Dostojewski gezegd dat alle grote russische schrijvers onder zijn rokken vandaan zijn gekropen. Dode Zielen is toch wel zijn meesterwerk. Het boek begint op topniveau. Luchtig, humoristisch, fantasievol. Tegen het eind zakt het verhaal mijns inziens echter wat in. Ik meen dat Gogol enkele later geschreven delen later weer heeft vernietigd. Misschien had hij nog wat meer bladzijden in zijn openhaard moeten werpen. Wel een goede 4*.

Sander2
Wast een ongelooflijk saai boek. Ik ben niet verder dan bladzijde 85 gekomen. Er gebeurt werkelijk niks!

4,0
Het beste boek ooit!

4,0
Het is anderhalf deel eigenlijk van een trilogie, ik meen me te herinneren dat het een alternatieve versie van Dante`s inferno moest worden. Het eerste boek moet de hel voorstellen met als achtergrond een naargeestig stadje vol bekrompen en roddelzieke burgers, het tweede boek het vage vuur. Het derde boek en delen van het tweede boek heeft hij inderdaad vernietigd.
De dode zielen is gewoon weg geniaal te noemen. absurdistisch, satirisch, pessimistisch en tegelijkertijd zeer realistisch. Zijn tijd een halve eeuw vooruit en passages als de gierige ouwe man in dat verwaarloosde landhuis, de laatste pagina`s van het eerste deel en de natuurbeschrijvingen van het tweede deel staan nog in mijn geheugen gegrift alsof ik het daadwerkelijk gezien heb.
Gogol is niet voor niets de vader van de russische roman en staat voor mij zelfs net een stapje hoger dan Dostojevski.

avatar van Dexter
4,5
Wat Dode Zielen, en ook vele andere werken van Gogol, zo goed maakt is de humor die Gogol overal tussendoor brengt:
Ten eerste heb je de vertelstijl: het is een alwetende verteller, maar toch heb je het gevoel dat de verteller steeds twee meter achter Tsjitsjikov aan liep. Hij richt zich ook vaak tot de lezer zelf, maar blijft wel in de derde persoon schrijven. Bijvoorbeeld:
..hierover komt de lezer langzamerhand en te zijner tijd meer te weten als hij tenminste het geduld heeft om dit verhaal, dat zeer lang is en zich steeds wijder en breder vertakt naarmate het dichter komt bij het einde dat de kroon op het werk zal zijn, verder te lezen.
Gogol zelf had dat geduld niet, wat dit stuk achteraf nog ironischer maakt.

Ten tweede worden alle standen van toen met inktzwarte humor beschreven; als Tsjitsjikov net aangekomen in het provinciestadje en al de notabelen ontmoet, heeft hij in eerste instantie een hoge dunk van ze. Maar deze reputaties worden door de hereboer Sobakevitsj één voor één de grond in geboord.
De president van het gerechtshof is volgens Tsjitsjikov een voortreffelijk mens, waarop Sobakevitsj reageerde:
Dat lijkt maar zo: hij is vrijmetselaar, dat is alles, en de wereld heeft nog nooit zo'n idioot als hem voortgebracht En zo gaat hij alle notabelen af, en komt tot de conclusie: Ik ken ze allemaal: het zijn allemaal oplichters, de hele stad is zo: een slangekuil vol oplichters. Allemaal Judassen.

Eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik dit boek nog niet helemaal uit heb, maar het maakt zo'n indruk op mij dat ik dit toch even kwijt wil.
Ik durf te voorspellen dat het gemiddelde van dit boek niet veel gaat leiden onder mijn stem (...integendeel)

FlyingPenguin
Dit is toch echt wel een meesterwerk. Ik ben nu aan pagina 169 en het is gewoon genieten! Nadat ik Dostojewski en Tolstoj heb zitten lezen amuseert me dit op een of andere manier wél (bijna een jaar geleden heb ik al eens getracht dit boek te lezen, maar heb het toen weggelegd). Leuk is inderdaad wanneer één voor één de notabelen worden afgekraakt, hilarisch. Hij spot ook met het frans dat de adel hanteerde om zich te kunnen onderscheiden van de gewone bevolking. Hij doet dit op meerdere manieren, zo schrijft hij op een moment "een historie sekonapelj istoar". Pas toen ik de voetnoot las had ik door dat het gewoon frans is!
Ik heb nog niet gestemd (logisch, het boek is nog niet uit), maar ik denk dat ik zeker niet onder het momentele gemiddelde zal blijven!

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
FlyingPenguin schreef:
het is gewoon genieten!

hilarisch


Momenteel lees ik deze roman ook. Van meet af aan weet je als lezer dat Tsjitsjikow een boef is en de notabelen er met open ogen in trappen. De boevenstreken maken me aan het lachen.
Ik vind hiernaast de stijl bijzonder verrassend. Zeer gevarieerd, luchtig, met prima gedoseerde ironie.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Niet dat ik al zover ben maar ik vraag me af: Dode Zielen bevat na het eerste en tweede deel, ook varianten eerste en tweede deel met daarna de bijlagen: opmerkingen en overpeizingen van de auteur en vier brieven naar aanleiding van Dode Zielen.

Zijn met name de varianten ook de moeite waard of zijn het een soort schrijfoefeningen van Gogol?

FlyingPenguin
psyche schreef:
Niet dat ik al zover ben maar ik vraag me af: Dode Zielen bevat na het eerste en tweede deel, ook varianten eerste en tweede deel met daarna de bijlagen: opmerkingen en overpeizingen van de auteur en vier brieven naar aanleiding van Dode Zielen.

Zijn met name de varianten ook de moeite waard of zijn het een soort schrijfoefeningen van Gogol?

Ik snap niet helemaal wat je bedoelt, mijn (redelijk oude) editie bevat geen brieven van Gogol en geen overpeizingen in de vorm van bijlagen. Wel is er op het einde bijna 20 pagina's toegevoegd waarin men een beeld probeerde te schetsen van hoe de roman verder zou gelopen zijn als Gogol zijn psychotische bui niet had gehad.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
FlyingPenguin schreef:
[Ik snap niet helemaal wat je bedoelt, mijn (redelijk oude) editie bevat geen brieven van Gogol en geen overpeizingen in de vorm van bijlagen. Wel is er op het einde bijna 20 pagina's toegevoegd waarin men een beeld probeerde te schetsen van hoe de roman verder zou gelopen zijn als Gogol zijn psychotische bui niet had gehad.


Ik heb een (Rainbow) editie. Deel 1 en 2 eindigen op pagina 445, ik begrijp dat het manuscript eindigt... dan nòg 70 pagina's met van alles zoals in mijn eerdere bericht. Waarvan de 'varianten' van deel 1 en 2, 38 pagina's beslaan.
Ik begrijp uit jouw bericht dat er een eins is gekomen aan het manuscirp omdat Gogol psychotisch was geworden? Ga even een kijkje nemen op Wikipedia...

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Ik ben er inmiddels achter dat Nabokov een biografie over Gogol heeft geschreven en die o.a. over Dode Zielen (ontroerende) informatie verschaft. Wie heeft de biografie gelezen? (wist niet precies waar ik deze vraag neer moest leggen)

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Ik zou bij Dode Zielen een verschil willen maken tussen deel 1 en 2.

Ik heb deel 1 met veel plezier gelezen en was verrast door Gogols stijl, de variaties, de vindingrijkheid. Dode Zielen is met recht een schelmenroman met humor te noemen en wat mij betreft had de roman bij deel 1 mogen eindigen. Het slot was een mooi afgerond geheel.
Prachtig zijn hierbij de volgende zinnen: En welke Rus zou niet van zo'n snelle rit houden? Zou zijn ziel die er altijd op uit is in een roes te geraken en zich op een wervelstorm te laten meevoeren met af en toe de woorden: "naar de duivel met alles!" op de lippen - zou zijn ziel daar soms niet van houden? Hoe zou zo'n rit, waar immers altijd iets wonderbaarlijk meeslepends van uit gaat, hem niet in verrukking brengen?
Deel 1 krijgt 4,5*

Wat betreft Deel 2: men zegt wel eens de stijl is de schrijver. Ik heb begrepen dat Gogol tijdens het schrijven van dit deel vlagen van overdreven vroomheid had en worstelde met zichzelf. Dat is te merken, ik had hier en daar echt moeite door het verhaal heen te komen. Daarbij ontbreken een flink aantal woorden, passages en hoofdstukken. Deel 2 eindigt abrupt omdat de rest van het manuscript ontbreekt. Telkens wanneer ik net weer geboeid was werd mijn plezier hierdoor bedorven. Helaas 2,5* voor dit deel. Ik zal met een gemiddelde van beide delen stemmen.

Tot slot ben ik wèl geïntrigeerd geraakt door de schrijver van Dode Zielen en heb 'Gogol' van Nabokov bij de bilbiotheek besteld. Ik wil meer over Gogol weten en de grootse plannen die hij had met deze roman.

avatar van eRCee
4,0
psyche schreef:
Ik zou bij Dode Zielen een verschil willen maken tussen deel 1 en 2.

Mee eens, hoewel bij mij de waardering niet zover uiteen ligt als bij jou. Het boek wordt inderdaad wat minder na deel een.

Arkadi .
Mijn nummer 1 aller tijden. De beste schelmenroman uit de literatuur. Hoe je het boek ook interpreteert het blijft 1 van de humoristische/realistische boeken ooit geschreven.
Het zit vol met overdrijvingen en de stijl van schrijven is gevarieerd en gecompliceerd.
Ook al vind je het boek niets lees alsjeblieft de laatste 2 pagina's van het boek. Nog nooit werd Rusland vanuit een personage zo geweldig beschreven!

5*

FlyingPenguin
Welke laatste pagina's?

Arkadi .
Pagina's van 'Oo Rusland......'. Laatste anderhalve/twee pagina's van deel 1.

avatar van Grovonion2
4,5
Arkadi . schreef:
Mijn nummer 1 aller tijden. De beste schelmenroman uit de literatuur. Hoe je het boek ook interpreteert het blijft 1 van de humoristische/realistische boeken ooit geschreven.
Het zit vol met overdrijvingen en de stijl van schrijven is gevarieerd en gecompliceerd.
Ook al vind je het boek niets lees alsjeblieft de laatste 2 pagina's van het boek. Nog nooit werd Rusland vanuit een personage zo geweldig beschreven!

5*
Alweer? Geen nieuwe inspiratie gevonden in de tussentijd? Over je lievelingsboek moet je toch zeker wat meer kunnen vertellen dan twee maal dezelfde tekst?

avatar van Arkadi
5,0
Ja grov dit was in mijn tijd dat alles mis ging in mijn opnieuw inschrijven. Maar wil wel keer een essay voor je schrijven over Gogol.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Arkadi schreef:
Ja grov dit was in mijn tijd dat alles mis ging in mijn opnieuw inschrijven. Maar wil wel keer een essay voor je schrijven over Gogol.


Ja daar houden we je aan

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
wouter schreef:
Het is anderhalf deel eigenlijk van een trilogie, ik meen me te herinneren dat het een alternatieve versie van Dante`s inferno moest worden. Het eerste boek moet de hel voorstellen met als achtergrond een naargeestig stadje vol bekrompen en roddelzieke burgers, het tweede boek het vage vuur. Het derde boek en delen van het tweede boek heeft hij inderdaad vernietigd.


Ik had een discussietje met iemand over Dode zielen. Hij zei me dat deel 1 volledig is en dat ik derhalve alleen dat deel als Dode Zielen moet zien...N.a.v. hiervan heb ik de volgende vraag.
Klopt dit? Ofwel: bij het beoordelen van Dode Zielen, moet ik alleen deel 1 aanhouden, of deel 1 en wat overgebleven is van deel 2 samen?
In mijn uitgave zijn ze namelijk samengebundeld.
Ik heb nu beide delen beoordeeld en gemiddeld...

FlyingPenguin
Idd. Ik had, zeker na de recente herlezing, moeite om het boek nu echt te kunnen evalueren. Het lijkt mij dat we enkel het eerste gedeelte echt kunnen evalueren. Er blijven van het tweede deel enkel kris-kras wat fragmenten over die op geen enkel moment een coherent geheel weten te vormen. Het lijkt mij dus niet verstandig om het als een ware roman te gaan bezien en te beoordelen. Ik denk dat een boek in volle ontwikkelingsfase trouwens nooit klaar is om voor de leeuwen gegooitd te worden.
Wat de overblijfselen wél vreselijk interessant maakt is dat het ons een kans geeft om een blik te werpen op hoe Gogol het tweede deel van zijn drieluik zou willen inrichten, maar ik kan begrijpen dat dit als 'genietend' lezer als een afknapper kan gezien worden.

Ik denk dus dat we enkel het eerste deel kunnen lezen als een echte roman (/meesterwerk) en de overige fragmenten geven, bij mij alleszinds, niet het idee nog maar in de buurt te komen van de hoogtes van het eerste deel.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
FlyingPenguin schreef:
Ik denk dat een boek in volle ontwikkelingsfase trouwens nooit klaar is om voor de leeuwen gegooid te worden.


Dit vind ik dus een doorslaggevend argument om mijn stem te herzien en alleen deel 1 te beoordelen

avatar van Arkadi
5,0
Helemaal mee eens
Denk echt dat je deel 1 als één afgerond boek moet beschouwen ongeacht dat Gogol er andere bedoelingen mee had.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Arkadi schreef:
Helemaal mee eens

Túúrlijk wanneer je een 5 stemt

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Arkadi schreef:
Helemaal mee eens
Denk echt dat je deel 1 als één afgerond boek moet beschouwen ongeacht dat Gogol er andere bedoelingen mee had.


Ja, ik heb eerst in mijn achterhoofd gehouden dat het een trilogie had moeten worden, en dat ik deel 1 en een gedeeltelijk deel 2 gebundeld in handen had.
Aangezien Gogol om het grof te zeggen er zelf de vlam in heeft gezet was het voor hèm niet de bedoeling dat dit zo uitgegeven werd.
Schrijven is: schrijven, schrappen, herschrijven, strepen, herschrijven, helemaal opnieuw dus de fik erin...
Voor òns interessant om te lezen welke richting Gogol heen gedacht heeft maar het was niet klaar, niet af, niet naar tevredenheid.

avatar van Grovonion2
4,5
Ben dit nu aan het lezen in een vertaling van Arthur Langeveld. Weeral valt me op hoe gemakkelijk en onderhoudend zich een Rus leest. Ben ook eens benieuwd wat er zo 'slecht' is aan het tweede deel. In de vertaling die ik lees wordt er gewag gemaakt van 2 onafgewerkte versies, waarbij ze de tweede versie gebruiken die toch wel zou verschillen van de eerste. Over welke hebben jullie het hier beneden (niet dat het veel moet uitmaken)?

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Grovonion2 schreef:
Ben dit nu aan het lezen in een vertaling van Arthur Langeveld. Weeral valt me op hoe gemakkelijk ... zich een Rus leest.

Deze Rus dan Dat viel me van het eerste deel van Gogols Dode Zieloen ook op, het zou zo maar een 'lekker lezende' tijdgenoot kunnen zijn. Wat ik ongeveer wel een voorwaarde vind voor 'literatuur': tijdloos.

Ben ook eens benieuwd wat er zo 'slecht' is aan het tweede deel. In de vertaling die ik lees wordt er gewag gemaakt van 2 onafgewerkte versies, waarbij ze de tweede versie gebruiken die toch wel zou verschillen van de eerste. Over welke hebben jullie het hier beneden (niet dat het veel moet uitmaken)?


We hebben het volgens mij over wat nà deel 1 komt. Ik sluit me volkomen bij FlyingPenguin aan, beter kan ik het niet verwoorden.

avatar van Grovonion2
4,5
psyche schreef:
We hebben het volgens mij over wat nà deel 1 komt. Ik sluit me volkomen bij FlyingPenguin aan, beter kan ik het niet verwoorden.
Ja, daar heb ik het ook over, ben er nog niet maar heb al een noot van de vertaler gelezen in die hij beweert dat er meerdere onafgewerkte versies (manuscripten) bestaan van het tweede deel.

avatar van Grovonion2
4,5
Met de snelheid zoals de geestesgesteldheid van Gogol aan het aftakelen was tijdens het schrijven van het tweede deel nam het ongemak dat ik tijdens het lezen van dat deel voelde evenredig toe. Een erg spijtige zaak om het verhaal dat zo geniaal begon in deel 1 na een erg sterke start zo te zien afbrokkelen in deel twee. Het feit dat een onaf verhaal meer dan 150 jaar na verschijnen nog tot een klassieker behoort geeft aan hoe goed dat eerste deel toch wel is. Ik heb het dan ook erg moeilijk met het beoordelen ervan en heb zoals een aantal anderen hier beneden een 50/50 verdeelsleutel teoegepast. 4,5* voor deel 1 en 3,5* voor wat deel 2 had kunnen worden.

Gast
geplaatst: vandaag om 07:13 uur

geplaatst: vandaag om 07:13 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.