The End of the Affair - Graham Greene (1951)

Dit is een heel mooi boek.
Reeds twee maal verfilmd, weet mij nog altijd te boeien!

Wat vond je er zo mesterlijk aan? Ik vond het ook een sterk boek, het ik-perspectief is goed uitgewerkt en de gedachtes zijn bij vlagen uiterst herkenbaar. Toch vond ik het naarmate de religie er meer in kwam iets voorspelbaarder en (daardoor) minder boeiend worden. Ook had ik me van het einde al met al iets meer voorgesteld. Een heel sterk begin en een verder alleraardigst boek. 3,5*

Nadat ik op de middelbare school voor mijn engelse lijst The Quit American las, een boek waarvan ik me slechts de zweterige sfeer herinner, stuitte ik van de zomer bij toeval op het kostelijke Monsigneur Don Quixotte van Graham Greene. Dat hij aardig kan schrijven was me daarna wel duidelijk geworden maar met The End of the Affair las ik eigenlijk voor het eerst echt een echte roman van Greene. En ik ben nu ook echt onder de indruk geraakt.

The End of the Affair is een schitterend, gelaagd boek. Een schrijver wordt opgevoerd als verteller en Greene werkt dit zeer vakkundig uit. Hij slaagt er bijvoorbeeld in soms schrijverscommentaar te geven zonder uit het verhaal te stappen; de opening van de roman is direct een goed voorbeeld van dit principe. Een ander sterk punt aan het begin is dat het ergens halverwege is gesitueerd, waarna het verhaal zich zowel in het verleden als in de toekomst ontwikkeld. Wat tenslotte nog opvalt aan de vorm van het boek zijn de dagboekfragmenten van de vrouwelijke protagonist, zoals die vanaf halfweg ineens opduiken. Qua stijl zijn deze passages weinig geloofwaardig maar ze geven een prachtig tweede perspectief en inhoudelijk behoren ze tot de meest indrukwekkende van de roman.
In tegenstelling tot thomzi50 vind ik namelijk het religieuze thema de onderscheidende factor van dit boek ten opzichte van de welhaast talloze literaire avontuurtjes waarin haat, liefde en jaloezie de toon bepalen. Het idee van een relatie die stukloopt door een God waarin beide betrokkenen niet (maar toch ook wel) geloven, waar ze mee strijden en uiteindelijk aan kapot gaan, is zeer krachtig. Wat bijvoorbeeld te denken van dit stukje:

"Maar wat geeft het, Maurice? Ik geloof dat er een God bestaat - ik geloof de hele santenkraam, er is niets dat ik niet geloof, ze mogen de Drieeenheid in tienen delen en ik zou nóg geloven. Ze mogen documenten opgraven waaruit blijkt dat Pilatus Christus heeft verzonnen om promotie te maken en ik zou blijven geloven. Ik heb het geloof opgelopen als een ziekte."

Ik wil absoluut meer lezen van alleskunner Greene. Voor The End of the Affair kom ik uiteindelijk (nog) net niet aan vier sterren.

In dat geval zul je nog veel lol beleven aan de rest van Greene's oeuvre. Hoewel God niet overdreven vaak opduikt in zijn werk, gaat het wel vaak over religieuze thema's als opoffering en verlossing. Voor zover ik me kan herinneren gaan onder meer The Power and the Glory, The Heart of the Matter, The Comedians, The Honorary Consul en A Burnt out Case hierover. De interesse in deze thematiek zal ongetwijfeld voortkomen uit Greene's bekering tot het Katholicisme.

Overigens raad ik je aan om The Quiet American (zweterig?) nog eens te lezen. Geen religieus thema, maar wel een ethisch dilemma van Bijbelse proporties

Ben ik zeker van plan. Vooralsnog associeer ik die titel inderdaad vooral met bezwete vrouwenhuid en de geur van napalm.

Ook de volgende boeken van Graham Greene zijn zo boeiend dat je ze in één ruk uitleest: "Heerschappij van de Angst", "Stamboel Express", "Dr. Fischer van Genève of het Knalfeest", "Kogels à Contant", "Revolver te koop", "De Verliezer wint", "Genezen verklaard", .

Dit werk opgepakt door dit fantastische nummer met gelijknamige titel - een duidelijke verwijzing naar het boek van Greene. Vond The End of The Affair een betoverend boek: prachtige overpeinzingen, intense emoties en morele afwegingen. Het einde, waar Henry en Bendrix samenwonen was in mijn ogen minder overtuigend, maar dit smaakt niettemin naar meer.

Graham Greene noemde zichzelf een agnostische katholiek. In 1926 bekeerde hij zich om met Vivien Dayrell-Browning te kunnen trouwen. Ook deze roman gaat over een overtuigd katholieke vrouw en een twijfelende man. Het is een nostalgische terugblik op een driehoeksverhouding, en een bespiegeling over twee soorten liefde: de vleselijke en de spirituele variant.

De kracht zit vooral in de stijl en de vorm. Greene schrijft met nuchtere afstandelijkheid over een passionele relatie. In 1946 verdenkt Henry Miles z’n vrouw Sarah ten onrechte van overspel. Ironisch genoeg verdacht hij haar niet toen ze hem tijdens de oorlog bedroog met Maurice Bendrix. Aan deze affaire kwam een eind na een V1-bombardement op Londen in 1944. Bendrix, een auteur die op Greene lijkt en niet vies is van een glaasje, giet het in een romanvorm in 1949. In de tweede helft zitten dagboekfragmenten verwerkt, zodat we de ervaring en beweegredenen van Sarah leren kennen. Een interessant personage is Smythe, een rationalist die sceptisch staat tegenover religie. Voor de komische noot zorgen de detective en vooral zijn assistent en diens zoontje. Greene combineert een vlot leesbare stijl met diepzinnige ideeën.