Das Glasperlenspiel - Hermann Hesse (1943)

Dit boek wordt terecht als het Magnus Opus gezien van Hesse. Een ongeloofelijk mooi, intrigerend en beklijvend verhaal. Het is een lijvig boek, maar hierdoor nog beter omdat het toch blijft boeien.

Het karakter en de gemoedswendingen van Jozef Knecht doen me denken aan Aljosja... (De Gebroeders Karamazov, Dostojevski)

Dit boek doet me ook aan De Gebroeders Karamazov denken, alleen dan in verband met de populariteit hier op Boekmeter. Een ander prachtboek van Hesse, Narciss en Goldmund, staat op nummer 13 in de top 250 van Boekmeter en heeft bijna 7 keer zoveel stemmen als dit Kralenspel. Het is alsof je uitzinnig van Misdaad en Straf hebt genoten en vervolgens niet doorpakt met De Gebroeders Karamazov. Terwijl dit wat mij betreft beter is dan Narciss en Goldmund. Het is in ieder geval een boek voor de literatuur liefhebber, heeft een originele insteek met het Kralenspel, een zeer verrassend einde, en misschien niet geheel onbelangrijk voor velen: de spiritualiteit waar Hesse om bekend staat is aanwezig, maar veel meer tussen de regels ten opzichte van zijn andere boeken. Ga dit lezen!

Het verhaal is heel origineel en ingenieus uitgedacht. Het is onder meer een ode aan alles wat met de geest, kennis, wetenschap, de muziek en de universele samenhang tussen dit alles, te maken heeft, en hoe het leven voor deze waarden een (utopisch) alternatief kan zijn voor het leven in de buitenwereld waarin ongeluk, onrecht en (zelf)destructie een grotere rol spelen.
We volgen het leven van Josef Knecht binnen deze alternatieve utopische wereld.

De zogenaamde biografische vorm vind ik een wat minder geslaagde keuze. Vaak moet daardoor een beetje gekunsteld duidelijk gemaakt worden hoe zogenaamd aan bepaalde informatie gekomen is. Het zorgt voor wat afstandelijkheid.

De vergelijking die in een voorgaand bericht wordt gemaakt tussen de hoofdpersoon van de gebroeders Karamazov en die van het Kralenspel, kan ik goed begrijpen. Beide karakters lijken geen of nauwelijks negatieve eigenschappen te hebben. Daardoor zijn ze voor mij ook juist een beetje oninteressant.

Als we dan toch aspecten van beide boeken vergelijken, wil ik daar nog aan toevoegen dat de Gebroeders Karamazov naar een (nog) hoger niveau wordt getrokken dankzij de verhalen buiten het hoofdverhaal, zoals “de grootinquisiteur”.
Dat is hij het Kralenspel ook het geval. De hoogtepunten van het boek zijn naar mijn mening de toegevoegde verhalen die zogenaamd door Josef Knecht zijn geschreven. Die drie verhalen zou je trouwens ook los van elkaar en van het hoofdverhaal kunnen lezen. Vooral “de Regenmaker” en “de Indiase biografie” vind ik geweldig!