menu

A Distant Mirror: The Calamitous 14th Century - Barbara Tuchman (1980)

Alternatieve titel: De Waanzinnige Veertiende Eeuw

mijn stem
4,21 (17)
17 stemmen

Engels
Historisch

683 pagina's
Eerste druk: Alfred A. Knopf, New York (Verenigde Staten)

Het einde der tijden lijkt nabij: viermaal wordt het werelddeel getroffen door de Zwarte Dood. De koningen van Engeland en Frankrijk bestrijden elkaar in een wrede en langdurige strijd, de Honderdjarige Oorlog en roversbenden terroriseren de boerenbevolking. Maar de veertiende eeuw is ook een periode van vitaliteit en culturele bloei waarin schrijvers als Bocaccio en Petrarca de grondslag leggen voor een grote literaire traditie. Met het leven van de Franse ridder Enguerrand VII van Coucy als concentratiepunt voert Tuchman de lezer door dit kleurrijke tijdperk.

zoeken in:
avatar van Martin Van K
5,0
Subliem meesterwerk van Barbara Tuchman. Zoals op de achterkant van het boek ook te lezen valt: "Na de twintigste eeuw moet de veertiende zowat de gekste geweest zijn uit de geschiedenis van de mensheid". Het is literaire geschiedschrijving van de beste soort. Het vertelt wát er gebeurde en het verklaart, op basis van uitvoerige studies, waaróm het gebeurde. Een 'must' voor de geïnteresseerde leek, de student en de vakman, die allen getroffen zullen worden door de onmiskenbare overeenkomsten met onze eigen tijd.

avatar van Grovonion2
4,5
Dit is inderdaad een geniaal meesterwerk. Het heeft me een aantal weken gekost om te lezen maar ik heb van elke minuut genoten. Dit is het soort literatuur waar ik naar snak. Geschiedenis dankzij uitgebreid onderzoek en feitenkennis op een gedetailleerde manier met liefde voor het verhaal neergeschreven. Dit zou er van elke eeuw of periode moeten zijn. Het enige minpuntje is dat er ondanks de 683 pagina's nog steeds te rap door een aantal geschiedkundige periode's wordt heen gelopen. Het aantal personen en feiten wordt in razend tempo om de oren geslingerd en het is soms moeilijk om de karakters uit elkaar te houden.

4,5
Grovonion2 schreef:
Dit is het soort literatuur waar ik naar snak. Geschiedenis dankzij uitgebreid onderzoek en feitenkennis op een gedetailleerde manier met liefde voor het verhaal neergeschreven.


hmm. Emmanuel Le Roy Ladurie ook eens proberen zou ik zeggen (indien je zijn werk nog niet gelezen hebt).

Zijn; 'Montaillou' en 'De eeuw van de familie Platter' hebben een prominente plaats in mijn 'bibliotheekje'.

Voor mij zijn geschiedenis en literatuur onmiskenbaar met elkaar verbonden.
Dit zijn het soort boeken waar ook ik altijd naar op zoek ben

of: 'Tirant Lo Blanc', een 15e eeuwse Catalaanse roman geschreven door 2 ridders, toen de eerste doodging heeft een 2e het voltooid, geloof ik.
IK heb het boek (in nederlandse vertaling), maar heb het even niet bij de hand

avatar van Grovonion2
4,5
Bedankt voor de tips, Loesje. Bestaan er Nederlandse vertalingen van de boeken die je noemde?

Larsje
Helaas is 'ie niet verkrijgbaar in het Engels, in de bibliotheek. Een Nederlandse vertaling zal ook wel voldoen bij een informatief boek, denk ik zo.

avatar van LimeLou
4,5
Ik ben van plan om binnenkort over dit bijzondere boek een recensie te schrijven. Dit is barokke geschiedschrijving: groots, imponerend en met oog voor detail en schoonheid.

avatar van LimeLou
4,5
'A Distant Mirror' is een populair-historisch werk dat mij vooral opvalt door de wijze hoe knap en natuurlijk de schrijfster, Barbara Tuchmann, wisselt tussen enerzijds het bijzonder gedetaileerde en anderzijds het panoramische beeld dat de lezer voorgeschoteld krijgt van de West-Europese (en met name de Franse) 14e eeuw.

Het ene moment toont Tuchmann ons aan hoe de dalende inkomsten van een specifiek landgoed van een zekere edelman toonaangevend is voor het economische vacuüm dat ontstond, nadat een regionale uitbraak van de builenpest een groot deel van de beroepsbevolking wegvaagde. Het andere moment laat Tuchmann zien hoe rijk geschakeerd en verscheiden religieuze en sociale bewegingen in middeleeuws Europa waren, dit met bloemrijk taalgebruik dat veel zinspeelt op de toenemende decadentie en pronkzucht van de adel.

Een punt waarop Tuchmann veel op werd bekritiseerd, was haar veronachtzaming van andere landen dan Frankrijk in haar narratief en in mindere mate de nadruk die zij legde op de adel. In deze kritiek kan ik me goed vinden. Echter, al vanaf het begin gaf Tuchmann aan dat ze in 'A Distant Mirror' zich zou toeleggen op de 14e eeuw vanuit de ogen van Enguerrand de Coucy, een edelman. Daarnaast was Frankrijk de vuurhaard voor de grootste en spannendste veranderingen die zich voltrokken in West-Europa. Denk maar aan de Honderdjarige Oorlog, een schizofrene koning, familietwisten en de grootste botsingen tussen de hooghartige adel en de steeds zelfbewuster wordende burgerij.

En laten we eerlijk zijn: dit is een boek geschreven voor leken. Geïnteresseerde leken welteverstaan. En om een succesvol en aangrijpend boek te kunnen scheppen, had Tuchmann gebruik gemaakt van een welbekend toneel, in plaats van de gemiddelde lezer te vervelen met de schaduwachtige uithoeken van wat de weinig overgeleverde bronnen zeggen over wat, indertijd, tamelijk oninteressante randgebieden waren.

Niettegenstaande, dat als deze randgebieden bijzondere ontwikkelingen ervoeren die van grote invloed zouden zijn in Europa, Tuchmann niet schroomde dit uitgebreid te vermelden, met name in het einde van haar boek. Zo verhaalde Tuchmann over de opkomt van de kiemende zaden van het protestantisme, waaronder de Moderne Devotie, Johannes Hus en Wycliffe, die elk hun oorsprong kenden in wat velen zagen als de verre uithoeken van de Latijns-christelijke beschaving.

Met het in- en uitzoomen tussen het lokale en het internationale en het schakelen tussen de sociale, politieke en religieuze verstandhoudingen weet Tuchmann een veelzijdig en geleerd beeld te scheppen van de 14e eeuw. Wat ook bijzonder knap is, is hoe Tuchmann een veelheid aan bronnen weet om te toveren tot een duidelijk samenhangend geheel dat, ondanks alle namen en plaatsen die je om de oren vliegen, niet binnenkomt als een academisch relaas, maar als het bezichtigen van een eeuwenoud schilderij, waarnaar je urenlang kan kijken, en waarbij je bij elke kijkbeurt je verwondert over al het moois dat je ziet.

Grovonion2 schreef:
Dit zou er van elke eeuw of periode moeten zijn.


Ik ben op dit boek beland na een hersenspinsel of er een 'samenvatting' zou zijn van de geschiedenis, met de belangrijkste gebeurtenissen per eeuw beschreven. Dat heb ik niet kunnen vinden, maar laat ik beginnen met dit boek over de 14e

Mochten mensen tips hebben over soortgelijke uiteenzettingen van andere tijdsperiodes, laat het me vooral weten!

JoeCabot
Tuchman pent een indrukwekkend verslag neer van de ontwikkelingen (of het schrijnend gebrek eraan) in de 14de eeuw. Wie net als ik weinig kennis heeft over de middeleeuwen en zich graag wat wil verdiepen in deze periode, maar tegelijk geen zin heeft in een droog Wikipedia-verslag, zal dankzij dit boek heel wat opsteken.

Er gaat veel aandacht naar geopolitiek. Toegegeven, misschien iets te veel. Veldslagen worden tot in de kleinste details beschreven, hoewel je deze qua spektakelwaarde (sorry dat ik nogal bloeddorstig overkom) toch echt niet kan vergelijken met de oorlogen uit de 20ste eeuw. Veel interessanter vond ik de anekdotes over het dagelijkse leven in de middeleeuwen: het bijgeloof, de kleine kantjes van de mensen, de mode, de volkswoede, … Je krijgt een helder beeld hoe we als maatschappij geëvolueerd zijn sinds toen, maar evenzeer hoe we op bepaalde domeinen nog steeds even hopeloos zijn.

De taal is vrij archaïsch. Dat past natuurlijk bij het thema en soms zorgt het voor een droogkomisch effect. De keerzijde van de medaille is evenwel dat het boek niet altijd even toegankelijk is. Er passeren ook gigantisch veel namen de revue - echt een spervuur - waardoor je steeds geconcentreerd moet blijven om mee te zijn.

3,5*

P.S. Een kleine troost voor wie niet graag veel leest: de laatste 100 pagina’s bestaan volledig uit bronvermeldingen en kun je dus gewoon skippen.

Gast
geplaatst: vandaag om 15:12 uur

geplaatst: vandaag om 15:12 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.