Tirza - Arnon Grunberg (2006)
Nederlands
Psychologisch
430 pagina's
Eerste druk: Nijgh & Van Ditmar,
Amsterdam (Nederland)
Jörgen Hofmeester is vader van twee dochters, werkzaam voor een gerenommeerd bedrijf. Dankzij een uitgekiend financieel beleid woont hij op stand. De vrijheid is hem te bandeloos: bandeloosheid leidt tot rampen. Stilstand is voor Hofmeester de voorwaarde voor liefde en geluk. Loom houdt hij van zijn dochters. Dat zijn echtgenote hem ingeruild heeft voor een jeugdliefde op een woonboot en dat een gedeelte van zijn vermogen is verdwenen door malversaties van merkwaardige groeperingen die de wereldeconomie beheersen, het deert hem niet. Zolang hij maar van zijn kinderen mag houden. Maar op een avond staat zijn echtgenote weer voor de deur. En dan doet een man zijn intrede in het leven van Jörgen Hofmeester, een man die als twee druppels water lijkt op Mohammed Atta.
Vind er ook niet veel aan ... Het verhaal komt heeel traag op gang, en eigenlijk gebeurt er in de tegenwoordige tijd nauwelijks iets. Veel verhaallijnen zijn flashbacks, en ik vind dit het tempo van het verhaal drukken. Ook lijkt het soms alsof Grunberg zomaar wat erbij haalt ... 'Over wat zullen we nu 20 pagina's vullen? Ah, over een Hedge fond.' Dan is het weer over de sushi, en dan weer over andere ditjes en datjes. Ik begrijp dat dit als karakterschets van Jörgen dient, maar ik vind het wel vervelend. Dit boek ging ik misschien beter appreciëren als het 200 pagina's korter was want Grunberg heeft wel heel veel pagina's nodig om weinig te vertellen. En z'n schrijfstijl vind ik overigens ook niets speciaals.
Ik kan me hier wel redelijk in vinden. Het ging allemaal wel heel erg traag, maar wel een prachtige karakterschets. Hoewel Grunberg niet heel erg in herhaling viel had ik af en toe het idee van 'ja, nu weet ik het wel hoor.' Het verhaal met 100-200 woorden inkorten had best gemogen. Verder vind ik er wel degelijk goede stukken inzitten, met name naar het einde toe - toen ik het eigenlijk niet meer verwachtte - werd het steeds sterker. Het gedeelte met Kaisa was prachtig. En de dubbele moord had ik helemaal niet verwacht.
Maar goed, de reden waar ik Cortex quote is deze: Ik kan me wel in je reactie vinden, maar absoluut niet in je score, is die niet wat overdreven laag?
Tirza (2010) - imdb.com
Tirza - De verfilming
(En ik dacht dat Grunberg met John Malkovic om de tafel zat om een verfilming te bespreken!?)
Geniaal interview over de verfilming van Tirza (en van De Geschiedenis van mijn Kaalheid).
Uw werk is nog niet eerder verfilmd. Kort geleden werd bekend dat John Malkovich De geschiedenis van mijn Kaalheid gaat verfilmen en nu komt Tirza daarbij. Is dat toeval, of heeft u er zelf achteraan gezeten?
„Denkt u nu echt dat ik achter John Malkovich aan ga zitten? Hoe stelt u zich dat voor? Principieel zit ik nooit achter mensen aan, zij moeten achter mij aan zitten. En als ze daar geen zin in hebben dan doet de eeuwige stilte haar intrede.”
Ik vind het weinig geniaal, des te meer arrogant. Irritant zelfs. Is dit zijn humor? Dan snap ik het wel, maar grappig vind ik het niet. Bovendien heb ik het gevoel dat Grunberg doodserieus is. En die laatste zin... leuk hoor, maar beter bewaart hij de poezie en diepzinnigheid voor zijn romans.
Ik moet zeggen dat het boek me boeide maar dat het voor mij niet een boek zal zijn dat ik eenieder zal aanraden te lezen. Het karakter van Jorgen is interessant en goed uitgewerkt! Geniaal hoe de schrijver mij een gevoel van beklemming weet te geven door het hele boek heen!
Hoe kan iemand zo onnozel zijn om die vreselijke vrouw van hem weer in huis te nemen! Hoe krijg je het voor elkaar om je zorgvuldig gespaarde vermogen in een hedge fund te stoppen omdat het kippetje van de bank je zo gemakkelijk weet te overtuigen! Wel briljant hoe hij het vriendje van Tirza tot een Mohammed Atta in zijn hoofd weet te vervormen. Maar wie neemt er nu weer een afrikaans kindje mee zijn hotelkamer in???
Kortom ik heb me lekker druk kunnen maken waarvoor dank aan Grunberg. Daarentegen had ik zulke hoge verwachtingen door iedereen om me heen dat het toch een tikkie tegenviel.
Men zegt dat ik nu aan de Joodse Messias moet... hmm nog maar even mee wachten vrees ik!
Wat dit verhaal zo sterk voor mij maakt is dat de verandering die het hoofdpersonage ondergaat heel voelbaar is. Je voelt hem veranderen, je leest het niet alleen.
Langs de andere kant is dit boek soms te duidelijk in de typering van het hoofdpersonage, zoals ik hier al gelezen heb heb je wel eens het gevoel "ben je daar nu weer, dat weten we ondertussen al".
En eigenlijk, is het sterkste de verklaring voor wat gebeurt is in de plot. Al die verschillende situaties in het boek hebben allemaal bijgedragen tot wat er op het einde gebeurt is (hedge fonds, mohammed atta maar ook zijn ervaringen met zijn andere dochter, het verliezen van zijn werk , het binnenhalen van zijn vrouw, est(h)er.. . Grenzen werden alsmaar verlegd.
Sterk dus voor de liefhebber
Je mag sowieso niet afwijken van de vaste boekenprijs, ook niet vanwege een jubileum.
Je mag sowieso niet afwijken van de vaste boekenprijs, ook niet vanwege een jubileum.
Dat kan wel.
Hier een deel uit de Wet van 9 november 2004, houdende regels omtrent de vaste boekenprijs (Wet op de vaste boekenprijs)
Artikel 7
• 1.De uitgever en de importeur kunnen de vaste prijs opheffen met ingang van een daarbij te bepalen tijdstip, doch niet eerder dan met ingang van één jaar na het tijdstip, bedoeld in artikel 4, tweede lid.
Ik neem aan dat dat dan gebeurd is. Tirza is sowieso oud genoeg.
Dat kan wel.
Nee, dat kan niet. Op dat moment is er geen sprake meer van een vaste boekenprijs, dus valt er ook niet van af te wijken.
Ik denk dat het zo zit: de uitgever mag na ieder half jaar de prijs weer aanpassen, dus is Tirza het komende half jaar vijf euro. Zulk soort bestsellers worden vrijwel nooit vrijgegeven.
Nee, dat kan niet. Op dat moment is er geen sprake meer van een vaste boekenprijs, dus valt er ook niet van af te wijken.
Technisch gezien niet nee, ik bedoelde echter dat er van die regeling gebruik gemaakt had kunnen zijn.
Ik denk dat het zo zit: de uitgever mag na ieder half jaar de prijs weer aanpassen, dus is Tirza het komende half jaar vijf euro. Zulk soort bestsellers worden vrijwel nooit vrijgegeven.
Overigens zijn er meer mogelijkheden, een éénmalige promotieprijs kan ook, voor gedurende drie maanden.
Hij ligt inmiddels ook bij Waanders in Zwolle voor 5 euro, dus bij deze bevestigd dat het niet aan het 25 jarig jubileum in Apeldoorn gekoppeld is.
Ik hoorde zelfs al een radio commerical dat bij alle Libris winkels het boek 4,95 zou zijn.
De reden waarom werd niet vermeld.
Het boek heet Tirza, maar gaat over haar vader, een man die werkelijk alles kwijt is, en langzaam steeds dieper wegzakt in zijn emoties. De verwijzingen naar de hoofdpersoon uit Dostojevski’s Aantekeningen uit het Ondergrondse zijn al gemaakt door Grunberg zelf, en zijn volledig van toepassing. Alleen weet Hofmeester zelf nog niet half dat hij vergelijkbaar daarmee is.
Het boek is in twee delen te verdelen: voor en tijdens het feest, en de reis naar Afrika., met constant flash backs. Hierin komt de lezer het hele leven van Hofmeester op een mooie en goede manier te weten. Het taalgebruik is niet heel bijzonder, maar soms zitten er mooie zinnen, metaforen en passages in. Genoeg om het niet als gewoontjes af te doen.
Ook briljant is het deel in Afrika, om een klein meisje, dat nauwelijks met Hofmeester kan communiceren, ten tonele te voeren. Zo heeft Hofmeester een uitlaatklep, en kan Grunberg via hem aan haar vertellen wat hij nog graag kwijt wilde. Alles wat zo ongeveer mis is dit decennium, en zo kom je ook te weten dat het niet goed is gegaan met Hofmeester. Tirza zelf waarschuwt haar vader nog vlak voor haar reis, en vraagt of hij zich wel redt. Nee dus, en zij zag dat.
Verder is er genoeg spanning, zowel inhoudelijk van wat er komen gaat als meer psychologische spanning. Geweldige dialogen tussen Hofmeester en de naamloze moeder, die elkaar werkelijk volledig proberen kapot te maken. Dat lijkt op de grandeur van Hollwood zoals die tot de jaren 50 er was, die geweldige dialogen (Casablanca, Sunset Blvd.., All about Eve, His Girl Friday). Ook soms veel humor -situatie met Ester zonder h- en bij vlagen erg emotioneel en vol van nostalgie.
4.5*
Neerslachtigheid, financiële crises, bubbles, xenofobie en moslimterrorisme en een meer nihilistische inslag dan de jaren 90 van overvloed.
Vind de jaren '00 juist veel hoopvoller en idealistischer dan de jaren '90. Het "Entertain us" van Nirvana is omgeslagen in het "Yes we can!" van Obama. Zo bezien hoort Tirza (en ook de rest van 's mans oeuvre) juist meer in het vorige millenium thuis. Als boeken al gelijke pas houden met de tijdsgeest.
Vind de jaren '00 juist veel hoopvoller en idealistischer dan de jaren '90. Het "Entertain us" van Nirvana is omgeslagen in het "Yes we can!" van Obama. Zo bezien hoort Tirza (en ook de rest van 's mans oeuvre) juist meer in het vorige millenium thuis. Als boeken al gelijke pas houden met de tijdsgeest.
Yes We Can is pas sinds 2008, daarvoor hadden we 8 jaar Bush. En het had maar zo iets anders kunnen uitpakken, dan had daar nu éne McCain gezeten. En daarnaast denk ik aan doemscenario's in financiële wereld, milieu etc dat we voorgeschoteld.
In de jaren 90 leek de Sky the limit. De muur was net gevallen, de wereld raakte uit de crises van de jaren 80, echt moslimterrorisme kende men nog niet, de beurzen stegen gigantisch, Nederland had naar ik meen in 1998 het enige overschot van meer dan 2% in 30 jaar. De maatschappij vercommercialiseerde en werd wel meer onhumaan. Maar ik zie de jaren 90 vooral als meer hoop, meer positiviteit en meer groei dan de jaren 00.
Maar als jij de jaren 00 veel positiever ervaart, is dat alleen maar mooi. Als iedereen dat eens krijgt, dan worden de jaren 10 een stuk beter. En ik moet ook wel zeggen dat er zeker gebieden waren waar het minder ging in de nineties (voormalig Joegoslavië), maar in het algemeen, vind ik dat het toen beter was.
Als boeken al gelijke pas houden met de tijdsgeest.
Vast niet allemaal, en vast niet elke volledig. Maar bij deze vond ik het weel zeer goede typering.
Yes We Can is pas sinds 2008, daarvoor hadden we 8 jaar Bush. En het had maar zo iets anders kunnen uitpakken, dan had daar nu éne McCain gezeten.
Het typeert dus onze tijdgeest dat het zo heeft uitgepakt, en niet anders.
De "millenials" bijvoorbeeld (zo noemt men de generatie na '82) hebben een forse bijdrage geleverd aan de campagne van Obama.
Cijfermatig heb je misschien gelijk, maar het is natuurlijk de vraag of economische voorspoed gelijk staat aan maatschappelijk optimisme. Vind de jaren '90 uitermate nihilistisch en postmodern, en dat is nu duidelijk op z'n retour.
In de popmuziek zie je dat denk ik trouwens nog wat beter weerspiegeld dan in de literatuur.
(Vergelijk Nirvana, de hele grunge, Radiohead en dergelijke maar eens met The Killers, Kings of Leon en wat heb je allemaal nog meer aan vrolijke rockers vandaag de dag.)
Cijfermatig heb je misschien gelijk, maar het is natuurlijk de vraag of economische voorspoed gelijk staat aan maatschappelijk optimisme. Vind de jaren '90 uitermate nihilistisch en postmodern, en dat is nu duidelijk op z'n retour.
In de popmuziek zie je dat denk ik trouwens nog wat beter weerspiegeld dan in de literatuur.
(Vergelijk Nirvana, de hele grunge, Radiohead en dergelijke maar eens met The Killers, Kings of Leon en wat heb je allemaal nog meer aan vrolijke rockers vandaag de dag.)
Ja, en dat punt zie ik ook. Maar ik vraag me daar altijd af: is dat een samenvatting van de maatschappij, of een reactie. Goed op slecht, optimisme op negativisme. Maarten het Hart schreef Verlovingstijd, een vrolijk boek, in een tijd dat hij zich verveelde, tegen de depressieve kant aanzat. Zo zei hij een paar maand terug zelf in een radioprogramma op radio 1. Welke dat is weet ik niet meer.
Want uiteraard ging Fight Club (die ik noemde) ook over alle vooruitgang economisch, maar ook de negatieve kanten daarbij. (Als iemand die filmt nog niet heeft gezien, een aanrader) En op OK Computer, vooral in het nummer Let Down. En idd, een band als The Strokes, Killers, en allerlei garage rock, zou je niet zien in de jaren 80.
En dat was vooral wat ik zag in de tijdgeest. Jaren 90 was overal vooral optimisme, maar dan mogelijk in de mensen zelf wat minder. (daar kan kunst ook een uitvloeisel op zijn). De jaren 00 zijn vooral slechte tijden, met pas de laatste anderhalf jaar mensen die praten over hoop. Maar daar tegenover staan nog steeds vele conflictgebieden, ontevredenheid (waarom doen Wilders en d66 het zo goed, niet enkel omdat de regering het echt heel slecht doet), angst voor de nabije en verre toekomst.
Maar het is uiteraard wachten tot over enkele jaren, als je veel beter kan terugkijken op deze tijd. Ook nu pas kan men oordelen of Paars werkelijk geslaagd is, of dat het heeft gefaald.
Enorm meeslepend drama met een bizar plot.
Heel erg mooi boek. Hierdoor wil ik meer gaan lezen van Grunberg.
Ik was toen ook geschrokken wanneer Tirza werd vermoord