Sembazuru - Yasunari Kawabata (1952)
Alternatieve titel: Duizend Kraanvogels
mijn stem
20 stemmen
Japans
Psychologisch
168 pagina's
Eerste druk: Chikuma,
Tokio (Japan)
Als de jonge Kijuji, de hoofdfiguur in het boek, een familiegeheim ontraadselt, kan hij het onheil niet meer afwenden. Met de zijden doek van een onschuldig meisje vliegen de duizend kraanvogels van het geluk over de tragische ontwikkeling heen.
1
geplaatst: 11 oktober 2022, 08:00 uur
De heersende mening wil dat Japanse kunst subtiel is. Recensenten gebruiken woorden als 'verfijning' en 'miniatuur'. Mijn ervaring met Japanse films en boeken is omgekeerd. Heel vaak is het sentimenteel en zwart-wit, schreeuwerig soms. Hoewel ik de Japanse filmkunst vaak best kan waarderen.
Duizend kraanvogels van Kawabata valt ook in de categorie van zwart-wit en sentimenteel. Het boek kent een potsierlijke intrige, handelend over een handvol vrouwen die allemaal eerst op een vader azen en daarna op diens zoon. Het theeservies fungeert als symbool voor bepaalde karakters, wat letterlijk voor de lezer wordt uitgespeld. De duizend kraanvogels staan voor zuiverheid, de schrijver gebruikt dit telkens als een rode lap om te signaleren hoe een bepaald vrouwspersoon gezien moet worden.
De tekening van het drama en de personages voelt als een Griekse mythe, niet als een roman. Maar voor een mytheverhaal duurt het weer veel te lang. De reden dat toch woorden als 'verfijning' en 'miniatuur' vallen, komt waarschijnlijk door het aanbrengen van regeleindes na praktisch elke zin. Dit lijkt een soort van poëtisch qua bladspiegel maar wat er geschreven staat blijft even banaal.
Nu is het argument wat je tegen mijn betoog in kan brengen natuurlijk dat ik de cultuur niet goed begrijp. Toegegeven, dit is waar. Ik zie het echter niet zitten om Japanner te worden in de hoop dit boek dan meer te kunnen waarderen. Ieder oordele daarom voor zich over onderstaande passages:
Dankbaarheid voor de liefde die hij van mevrouw Ota ondervonden had, mengde zich met zijn schuldgevoelens jegens haar en scheen ze te verzachten.
Werd mevrouw Ota door schuld achtervolgd en was ze gestorven omdat het voor haar onmogelijk was eraan te ontsnappen? Of was het de liefde die niet afliet en die ze niet had kunnen onderdrukken?
Werd ze door liefde of door schuld gedood? Met die vraag had Kikuji een week lang rondgelopen.
en
'Gelukkig maar.'
'Vindt u dat werkelijk?'
Het gesprek friste Kikuji op. Het leek of hij vanbinnen werd schoongewassen. Kon men ook door de telefoon dat gevoel krijgen?
'Die Shino-waterpot. Iedere keer als ik hem bekijk verlang ik er naar om u terug te zien.'
Wie bij dit simplisme niet de neiging krijgt om een theeservies aan diggelen te smijten, die moet Kawabata vooral een kans geven.
Duizend kraanvogels van Kawabata valt ook in de categorie van zwart-wit en sentimenteel. Het boek kent een potsierlijke intrige, handelend over een handvol vrouwen die allemaal eerst op een vader azen en daarna op diens zoon. Het theeservies fungeert als symbool voor bepaalde karakters, wat letterlijk voor de lezer wordt uitgespeld. De duizend kraanvogels staan voor zuiverheid, de schrijver gebruikt dit telkens als een rode lap om te signaleren hoe een bepaald vrouwspersoon gezien moet worden.
De tekening van het drama en de personages voelt als een Griekse mythe, niet als een roman. Maar voor een mytheverhaal duurt het weer veel te lang. De reden dat toch woorden als 'verfijning' en 'miniatuur' vallen, komt waarschijnlijk door het aanbrengen van regeleindes na praktisch elke zin. Dit lijkt een soort van poëtisch qua bladspiegel maar wat er geschreven staat blijft even banaal.
Nu is het argument wat je tegen mijn betoog in kan brengen natuurlijk dat ik de cultuur niet goed begrijp. Toegegeven, dit is waar. Ik zie het echter niet zitten om Japanner te worden in de hoop dit boek dan meer te kunnen waarderen. Ieder oordele daarom voor zich over onderstaande passages:
Dankbaarheid voor de liefde die hij van mevrouw Ota ondervonden had, mengde zich met zijn schuldgevoelens jegens haar en scheen ze te verzachten.
Werd mevrouw Ota door schuld achtervolgd en was ze gestorven omdat het voor haar onmogelijk was eraan te ontsnappen? Of was het de liefde die niet afliet en die ze niet had kunnen onderdrukken?
Werd ze door liefde of door schuld gedood? Met die vraag had Kikuji een week lang rondgelopen.
en
'Gelukkig maar.'
'Vindt u dat werkelijk?'
Het gesprek friste Kikuji op. Het leek of hij vanbinnen werd schoongewassen. Kon men ook door de telefoon dat gevoel krijgen?
'Die Shino-waterpot. Iedere keer als ik hem bekijk verlang ik er naar om u terug te zien.'
Wie bij dit simplisme niet de neiging krijgt om een theeservies aan diggelen te smijten, die moet Kawabata vooral een kans geven.
1
geplaatst: 18 december 2023, 18:51 uur
Japanse tradities als de theeceremonie spelen een grote rol in dit subtiel geweven verhaal. Kawabata betreurde de teloorgang van de oude cultuur. Het borduurwerk met duizend kraanvogels symboliseert een lang leven, want volgens een zegswijze worden deze duizend jaar oud. Een geërfd stuk keramiek met een lippenstiftvlek is een ander symbolisch element. Liefde, dood en de echo's van de vorige generatie zijn centrale thema's. Omgangsvormen zijn vaak overdreven formeel en beleefd, bijvoorbeeld wanneer iemand zich uitgebreid komt verontschuldigen terwijl die eigenlijk niks verkeerd gedaan heeft. Spectaculair wordt het nergens, maar wel geraffineerd.
* denotes required fields.
* denotes required fields.