menu

Ik Heb Altijd Gelijk - Willem Frederik Hermans (1951)

mijn stem
3,74 (66)
66 stemmen

Nederlands
Politiek

258 pagina's
Eerste druk: G.A. van Oorschot, Amsterdam (Nederland)

Lodewijk Stegman komt terug naar Nederland nadat hij in Indonesië als militair heeft gediend tegen Soekarno's nationalisten. Hij was er bestuursambtenaar, maar nu Nederland zijn kolonie was kwijtgeraakt heeft hij nog weinig aan zijn niet afgemaakte studie Indologie. Omdat hij in Nederland geen plek heeft om te overnachten en niet terug wil naar zijn ouders, trekt hij in bij de kleinbehuisde Gertie Riemers, die hij ontmoette op de boot naar Nederland.

zoeken in:
avatar van thomzi50
3,5
Hermans blijft me boeien. Ook dit boek is weer sterk, zeker bovengemiddeld en herkenbaar geschreven. Kan niets anders doen dan meegaan met het gemiddelde. 4*

avatar van DvonGeem
4,5
Zeer goede titel. Slaat ook erg op de auteur zelf. Lees zijn polemieken.

avatar van -JB-
4,0
Ik heb altijd gelijk is niet alleen het verhaal van een militair die na al zijn ervaringen niet meer past in het korset van de 'gewone' maatschappij, maar tevens een manifest tegen de katholieken, de communisten en de nationalisten, het is een beeld van de zoekende samenleving van de jaren 50, het is de botsing tussen idealen en de werkelijkheid en het is vooral het verhaal van een man die denkt dat hij altijd gelijk heeft en merkt dat anderen ook altijd gelijk denken te hebben, gaandeweg blijkt de waarheid in het midden te liggen.

Het is dus een rijk boek dat op vele manieren gelezen kan worden. De hoofdpersoon, Lodewijk, is een man met een geschiedenis, die pas gedurende het verhaal helemaal bekend wordt. Een boeiend verhaal!

avatar van Marcel
4,5
Jammer dat dit boek zo in de schaduw staat van Hermans' bekendste werken.

avatar van stefan dias
2,5
Marcel schreef:
Jammer dat dit boek zo in de schaduw staat van Hermans' bekendste werken.


Bij mij is het erg lang gelden dat ik 'm gelezen heb (30 jaar), maar het verbaasde mij achteraf wel dat dit boek zelden of nooit ter sprake komt als het over Hermans' werk gaat.
Het is nu onderhand ook wel tijd om het eens te herlezen. Die 5 staat er nu als een soort verbloemde herinnering aan een onvergetelijke eerste zomerliefde. Benieuwd of mijn (min of meer) volwassen versie er nog zo ondersteboven door kan zijn.

avatar van Marcel
4,5
Dit boek is trouwens behoorlijk autobiografisch.

Hermans werd geboren in het Diaconessenhuis aan de Overtoom in Amsterdam. Hij groeide op in een Amsterdams onderwijzersgezin. Zijn oudere zus werd hem altijd tot voorbeeld gesteld, vooral door zijn vader, maar Hermans bleef in haar schaduw staan. Zijn vader zei hem dat hij niets kon, dat hij meer op zijn zus Corry zou moeten lijken. Hij haatte haar. Zijn zus zou echter slechts 21 jaar oud worden. Toen de Duitsers in mei 1940 Nederland binnenvielen, pleegden zij en haar neef Piet Blind, met wie ze een geheime relatie had, zelfmoord. Deze gebeurtenis veranderde Hermans' leven in meerdere opzichten. Hij was 18 toen zijn zuster stierf en op dat moment eindigde zijn jeugd. De dood van zijn zus markeerde ook een ander punt: de oorlog. Op het moment dat Nederland capituleerde pleegde zij zelfmoord. Het zou goed kunnen dat dit voor de jonge Hermans aanvoelde als verraad. Toen het erop aankwam, gaf zij op. De oorlogsjaren en de zelfmoord van zijn zus versterkten het beeld dat hij van de wereld had: dat de wereld chaotisch is.

Zijn gevoel van achterstelling, miskend zijn en de traumatische ervaring van de zelfmoord van zijn zus zijn waarschijnlijk van grote invloed geweest op de ontwikkeling van zijn schrijverschap. Het is in ieder geval een veelvuldig terugkerend thema in zijn werk. Verwijzingen naar de zelfmoord van zijn zus komen in twee romans duidelijk voor: in Ik heb altijd gelijk (1951) en in Herinneringen van een Engelbewaarder (1970).

dhgveldhuizen
Een goed, overtuigend boek. Het is echter geen makkelijk te lezen roman. Het viel mij zwaarder dan de WFH-toppers "Nooit Meer Slapen" en "De Donkere Kamer van Damokles". Het tijdsbeeld dat wordt geschetst is echter uniek en veelzeggend, en ook de ontwikkeling van de hoofdpersoon, de ex-militair Lodewijk Stegman, is de moeite van het lezen waard.

3,5
Sterk boek, heerlijk zo'n passief personage dat het allemaal maar een beetje laat gebeuren.

avatar van stefan dias
2,5
stefan dias schreef:
(quote)


Bij mij is het erg lang gelden dat ik 'm gelezen heb (30 jaar), maar het verbaasde mij achteraf wel dat dit boek zelden of nooit ter sprake komt als het over Hermans' werk gaat.
Het is nu onderhand ook wel tijd om het eens te herlezen. Die 5 staat er nu als een soort verbloemde herinnering aan een onvergetelijke eerste zomerliefde. Benieuwd of mijn (min of meer) volwassen versie er nog zo ondersteboven door kan zijn.


Nee dus. Ik vind het allemaal behoorlijk saai. Hij wel een beetje de Celine-achtige toer op gaan in het begin, maar mist toch de kracht van die Celine.
Naar het einde toe komt er wat meer vaart in het verhaal, maar echt meeslepend vond ik het nu allemaal niet meer. Ik heb er mij echt bijna door moeten slepen. Ondertussen begrijp ik dus beter waarom dit werk niet bij de topwerken van WFH gerekend wordt. Want aan 'Nooit meer slapen' beleefde ik gelukkig veel meer plezier.

3,5
Een op narratief vlak ietwat onevenwichtige WFH, deze. Ook wat repetitief in zijn stijlmiddelen. Qua thematiek doet het wat denken aan De Avonden van Reve - over een defaitistisch persoon die in een voortdurend conflict met zijn omgeving staat en het gaandeweg steeds minder weet- maar mede door dat repetitieve gehalte minder indrukwekkend. De thematiek wordt ook te nadrukkelijk man en paard genoemd, terwijl Reve zich onderscheidt door onderhuids de misère te laten voelen, in plaats van vooralmelden zoals Hermans dat in dit werk doet. Het slotakkoord mag er dan absoluut wel weer wezen en haalt het gemiddelde niveau zienderogen op, en de slotzin is bij uitstek Hermansiaans met een dubbele hoofdletter.

avatar van mjk87
3,0
Ik moest ook denken aan De Avonden, over een periode na de oorlog, geschreven in die periode en met een wat negatief beeld over het Nederland van toen. Maar waar De Avonden vrij strak was en je het gevoel kreeg dat de hoofdpersoon voor een volledige generatie staat, waarmee dat boek echt iets zinnigs zei, is dit boek van Reve veel minder sterk. Aan het eind dacht ik: wat wilde hij nu precies zeggen. Staat hij voor de gemiddelde teruggekeerde soldaat of zijn het persoonlijke demonen die hij wegschreef. Na onderzoek bleek het tweede en dat maakt het boek beter verklaarbaar, maar nog niet beter als boek. Uiteindelijk worden alle thema's en nare ervaringen uit eigen leven vermengd in een nogal matig verhaal dat nergens heen lijkt te gaan en vooral als kapstok moet dienen, maar die thema's zelf passen ook gewoonweg niet heel goed bij elkaar, behalve dan het gevoel dat ze op de psyche van de hoofdpersoon hebben. Maar in een boek zouden daar betere opties voor zijn. Hermans zegt wel wat interessante dingen over de plek van Nederland in de wereld, maar ik had ook graag een mooi tijdsbeeld erbij gehad. 3,0*.

avatar van Raskolnikov
3,5
Veel gemopper op van alles en nog wat, vooral op Nederland en haar inwoners, maar onder het cynische pantser van Lodewijk sluimert de verwerking van een vroeg overlijden van diens zus. Naar verluidt een van de meest autobiografische romans van Hermans. Toch voelt het nergens overmatig particulier. Dat komt mede door het boeiende tijdsbeeld dat Hermans schetst, vanuit het perspectief van een teruggekeerde Indiëganger. De roman is ook op grotere schaal één groot verwerken van verlies; van de (koloniale) positie van Nederland in de wereld, van de Tweede Wereldoorlog, eigenlijk van elk houvast. Politiek populisme speelt daar op in, absurdistisch uitgewerkt door Hermans. De menselijkheid in Lodewijk sijpelt af en toe door, met name in de overdenkingen van zijn relaties tot vader en zus. Verwacht bij Hermans echter geen uitgebeende karakterstudies; zijn hoofdpersonages zijn van roman tot roman vergelijkbare ‘types’, die na een aantal boeken niet heel veel nieuws meer brengen.

avatar van manonvandebron
4,0
geplaatst:
De meeste mensen vergissen zich wel eens, maar in de loop der geschiedenis zijn er toch enkele figuren geweest die altijd gelijk hadden: Jezus Christus, Benito Mussolini, W.F. Hermans, Maarten van Rossem... "Mussolini ha sempre ragione" is een citaat van journalist Leo Longanesi. De titel van dit zwartgallige boek kan daarop een parafrase zijn.

De cynische antiheld Lodewijk is een nietsnut, een profiteur en een oplichter. In de waan van z'n grote gelijk verwoordt hij z'n duistere gedachten in dialogen en inwendige monologen. Na de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog voelt Nederland voor hem klein en onbeduidend aan. Er is overbevolking en woningnood. De schuld daarvoor geeft hij aan de katholieken. Z'n uitspraak dat zij "zich voortplanten als konijnen" leidde tot controverse. Tussen 1900 en 1960 steeg het aandeel katholieken in de Nederlandse bevolking van 35% naar 40%, terwijl het aandeel protestanten daalde van 60% naar 40%. Een oorzaak daarvan was dat voorbehoedsmiddelen verboden waren door de paus - die onfeilbaar is en dus altijd gelijk heeft.

Verschillende plotlijnen zijn met elkaar verweven. In het heden zijn er enkele kwesties rond geld, smokkelwaar en een dode douanebeambte. De retoriek rond het oprichten van een politieke partij overstijgt nooit het niveau van de cafépraat - het gekanker der ontevredenen. Een onverwerkt stuk verleden is de zelfmoord van Lodewijks oudere zus op 14 mei 1940, niet toevallig de dag van de Nederlandse capitulatie. Hermans verwerkte een aantal persoonlijke herinneringen en frustraties in een fictief verhaal. Er is echt een zoetighedenwijk met een Caramelstraat, maar die ligt in Nieuw-Amsterdam, Paramaribo. Wie beweert dat deze roman het lezen waard is, heeft overschot van gelijk.

Gast
geplaatst: vandaag om 17:46 uur

geplaatst: vandaag om 17:46 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.