Die Blechtrommel - Günter Grass (1959)

Ik snap eigenlijk niet wat hier zo goed aan is. Ik vond het allemaal maar saai en sloom. Bovendien vond ik het idee van een hoofdpersoon die niet groter groeit erg gauw oud worden.

Ik heb de film wel gezien, maar het boek nooit gelezen. Katz Und Maus heb ik wel gelezen, dat vond ik een aardig, maar raar boek. Hier kom ik nog wel 'ns aan toe, ik weet alleen niet of ik voor de Duitse of Nederlandse versie moet gaan.

Een groot boek! Een boek met meerdere lagen en onvergetelijke scenes.
Oscar is de duitse ziel, Jan Bronski de Poolse vader, Matzerath de duitse vader die Oscars moeder doodt met palingen, slangen uit de Oostzee Oscars stem die al het glas en kristal kapot zingt.

Dit boek stond al een tijdje op mijn leeslijst maar ik zat er nogal tegenaan te hikken. Ik verwachtte een zwaar oorlogsverhaal, vol historische gebeurtenissen en morele schuldgevoelens.

Dat bleek op z'n zachtst gezegd niet helemaal te kloppen. Die Blechtrommel is een prachtig stuk literatuur vol lichtzinnige ironie en fijne humor. WO II is slechts een klein stukje van het decor, voortdurend verplaatsen de gebeurtenissen zich naar andere situaties, met andere personages. 'Grote' constante is eigenlijk slechts Oscar. De verhalen zijn vaak heel goed bedacht (dat begin met die rokken is bijvoorbeeld letterlijk fantastisch) en fenomenaal beschreven.

De stijl van Grass, daar druipt dus de klasse van af. Meteen proef je het verschil tussen deze gekende grootheid en hedendaagse auteurs als McEwan of Banville. De laatsten zijn schoolstilisten, die goedlopende zinnen produceren en treffende woorden weten te vinden. Grass is daarentegen een schrijver van nature. Dat voel je. De opzet van bepaalde passages en de compositie van de roman als geheel zijn bijvoorbeeld buitengewoon knap. Soms wordt gewerkt met bevreemdende structuren van herhaling, veel wordt gebruik gemaakt van beeldspraak en suggestie, met allerlei verbanden binnen het boek zelf, maar bovenal is er een grote rijkdom aan (visuele) details. Dit maakt van Die Blechtrommel geen stroperige kost, het boek leest heerlijk.

Eén grote lofzang dus. Helaas bleef het iets teveel op afstand voor een echt hoge score. Wel ben ik razend benieuwd naar de overige delen van de Danzig-trilogie. 4*

Nou, nou, eRCee, nu maak je me wel heel nieuwsgierig met deze (voor jou) redelijk hoge waardering 4*
Ik heb ooit een poging gewaagd de film te zien maar werd enigszins gek van 'het verschrikkelijke getrommel van Oskarchen'. Afgezet. Jammer want het thema sprak me wel aan.
Misschien is het beter de roman te lezen: dan kan ik zelf mijn beelden vormen. Je schrijft immers dat het boek rijk is aan visuele details.

Dat is misschien wel het belangrijkste facet van Grass' schrijfstijl.

Het is moeilijk om een fragment als voorbeeld te kiezen, hier dan maar een klein deel uit het eerste hoofdstuk:

"Er bewoog iets tussen de telegraafpalen. Mijn grootmoeder deed haar mond dicht, trok de lippen iets naar binnen, kneep haar ogen tot spleten en kauwde langzaam en voorzichtig op de aardappel. Er bewoog iets tussen de telegraafpalen. Daar sprong iets rond. Drie mannen sprongen tussen de telegraafpalen rond, alle drie op de schoorsteeen toe, daarna eromheen naar voren en één liep terug, nam opnieuw een aanloop, leek klein en breed te zijn, slaagde in zijn sprong, over de steenfabriek heen, de twee anderen, meer lang en spichtig, op het nippertje maar toch over de steenfabriek heen, al weer tussen de palen, maar die klein en breed was maakte zijsprongen, klein en breed had meer haast dan lang en spichtig, de andere springers, die weer terug naar de schoorsteen moesten, zodat de ene er reeds overheen rolde terwijl de anderen, twee kaboutersprongetjes verwijderd, nog een aanloop namen en plotseling verdwenen waren, er geen zin meer in hadden, zo leek het, en ook de kleine viel midden in zijn sprong van de schoorsteen achter de horizon."

Het vervolg van deze passage moet je zelf maar lezen, geweldig.

Nou vooruit, dit stukje nog:

"Hij haalde de holle weg en was nauwelijke klein en breed daarin verdwenen of daar klommen ook reeds lang en spichtig de twee anderen, die misschien ondertussen een bezoek aan de steenfabriek hadden gebracht, over de horizon en stapten zo lang en spichtig, maar toch niet werkelijk mager, haastig over de leemgrond, dat mijn grootmoeder opnieuw haar aardappel miste."

Dankjewel voor de fragmenten .
Ik kan inderdaad beter het boek lezen.

Ik ben ook wel eens benieuwd naar dit boek, is de Nederlandse vertaling een beetje goed?

Bovenstaande fragmenten komen uit de editie van Meulenhoff, 1997. Heel goed, wat mij betreft. De zinsbouw van Grass is vrij gecompliceerd dus ik zou een poging in het Duits niet direct aanraden.

Oke, bedankt voor je reactie. Ik zal binnenkort maar eens het boek uit de bieb lenen.
Zijn er trouwens nog meer aanraders van Grass? Ik heb namelijk ook hier nog de Rattin liggen, is die een beetje goed?

[quote="Ik heb namelijk ook hier nog de Rattin liggen, is die een beetje goed?[/quote]

Net zo'n grote flauwekul.

Ik zit er toch over te denken om dit boek te lezen, maar Nederlandse vertalingen vallen me vaak erg tegen. Als ik het eerder aangehaalde fragment lees, leest het voor mijn gevoel wat stroef. Het kan natuurlijk dat dit gewoon de stijl van de schrijver is, maar ik vroeg me af of iemand de Engelse vertaling heeft gelezen en zo ja, hoe die beviel?

'Ik geef toe: ik ben een patiënt in een psychiatrische inrichting;'


Zo begint Günter Grass' Blikkentrommel en daarmee begint Grass met een waarschuwing aan de lezer. Let op! U hebt te maken met een onbetrouwbare verteller, het verhaal van een hoofdpersoon die misschien wel niet helemaal de waarheid vertelt.
En dat zal de lezer weten. Het vervolg bestaat uit ruim 500 pagina's verhalen over het leven van Oskar Matzerath, een jongen die op zijn derde besloot te stoppen met groeien en sindsdien op zijn blikken trommel speelt. Het geheel speelt zich af in Danzig met als historische achtergrond de tweede wereldoorlog.
Het boek laat zich lezen als een verhalenbundel, al zijn alle verhalen dan met dezelfde hoofdpersoon, grotendeels zijn ze toch los van elkaar te zien. Ieder verhaal heeft zijn eigen ironie, bijzonderheid en invloed op de kleine Oskar. Voor mij betekende dit dat ik het ene verhaal meer waardeerde dan het ander.
Grass' schrijfstijl is zeer uitgebreid en gedetaileerd en doordat een spanningsboog vaak afwezig is (het boek is meer een opeenstapeling van gebeurtenissen), leest het boek vrij sloom. Het was dan ook vaak de ironie van het beschrevene die me op de been hield.

Voor mij geen grote lofzang dus, maar een leeservaring die bij vlagen geweldig was en soms dodelijk vermoeiend.

Schitterende stijl waarin Grass de diepgaande familiegeschiedenis ontrafelt. Geweldig fantasierijk boek, waarbij verschillende situaties zo scherp en helder zijn beschreven, dat het complete verhaal bijna als waarheid opgevat kan worden. Oscar laat alles met elkaar rijmen, alles krijgt zijn betekenis, hoe absurd 't ook mag zijn. Heerlijk boek.

Ik ben er al 2 keer aan begonnen en ondanks dat ik het een heel erg goed boek vind, ben ik toch elke keer op de helft afgehaakt.
Waarschijnlijk probeer ik het ooit nog wel een 3e keer...

Dat was voor mij ook een afknapper: te intellectueel naar mijn zin en ook te langdradig. Ik heb het gevoel dat Grass met een korter boek ook zijn punt had kunnen maken, alhoewel ik niet met 100% zekerheid zou durven beweren dat ik weet wat dat punt nu precies was... Naar mijn gevoel ging het over de afkeer deel uit te maken van de volwassen wereld, maar het onvermogen kind te blijven. Maar ook dat de zogenaamde kinderlijke onschuld niet bestaat. Het zijn dan ook Oskars frustraties over zijn onvermogen kinderlijk te blijven en de schuldcomplexen over zijn egocentrische reacties die voortdurend terugkeren in het verhaal, dus dat was voor mij wat te veel van hetzelfde.
't Is origineel, 't is uniek, maar het heeft me niet bijzonder geraakt.

Het schrijven van een review over een boek dat me in de smaak viel vind ik heel wat eenvoudiger dan over een die niet beviel. Van een goed boek is het duidelijk waar het geslaagd in is. Die persoonlijke klik, die zal toch zeker universeel geldend zijn, objectief verdedigbaar? Het tegengestelde is aan de hand met een tegenvallend boek, wat ik al snel betrek op mijn eigen (afwijkende) voorkeuren of, nog erger, onvermogen de bedoelingen van de schrijver voldoende te begrijpen. Ligt een matig boek dus niet vooral aan mezelf?

Absurdisme in literatuur bijvoorbeeld, het werkt voor mij maar zelden. Een episodische structuur, ik ben er niet dol op. Allerhande symbolen die de stand van het land verbeelden, het hoeft voor mij niet zo. En dus was De Blikken Trom weer zo’n boek waarvan ik de klassiekerstatus best kan begrijpen, maar dat mij geen enkele invalshoek bood om er van te kunnen genieten. Ligt dat aan het boek? Mijzelf? Vooruit, ik ontzie Grass en geef mijn eigen leesprestatie tweeëneenhalve ster!