Vurt - Jeff Noon (1993)

Noon's boeken lezen als een koortdroom. Niet al te makkelijk om snel even doorheen te lezen, maar als ervaring ongeëvenaard.

Geen schrijver die zo mooi een alternatieve wereld weet te scheppen. Vooral de logisch klinkende geëvolueerde en praktisch toegespitste taal is verbluffend. Mijn favoriet boek, bar none.

Ik vind het eigenlijk een heel vlot boek, ik had het toch behoorlijk snel uit, en meestal, wanneer ik er eenmaal mij terug aanzette, las ik toch 100 pagina's, maar ik vond het eigenlijk gewoon niet zo geweldig. Ik vond de wereld die hij schiep eigenlijk helemaal niet zo boeiend. Maarja, ieder zijn eigen smaak.

Heb al eens wat woorden over dit boek neergezet op MovieMeter en ik dacht niet mezelf dit nog ooit eens te zien typen maar ben het voor de volle 100% met Onderhond eens Absoluut een van mij favoriete boeken (zeker top 3).

De wereld die Noon in Vurt ontvouwt staat in mijn onderbewuste gekerft alsof hij echt zou bestaan, ik heb zelfs een paar keer over dit boek gedroomt. Het is een grauwe regenachtige toekomst waarin grens tussen de werkelijke wereld en de droomwereld met een tegen de lichtsnelheid aangrenzende vaart steeds meer vervaagt en chaotischer wordt. De wereld van Noon is gevaarlijk en verleidelijk tegelijk, vervreemdend maar met een eigen logica. Een eigen realiteit van mensen, honden, dromen, schaduwen andere werkelijkheden waarbij alles daar tussen in mogelijk lijkt te zijn.

Daarnaast is dit boek ook nog eens een zoektocht naar de perfecte liefde, een hopeloze en verloren liefde. Een levensgevaarlijke reis naar de afgronden van het menselijk verlangen is wat de zoektocht kenmerkt. Want ook de liefde is in de wereld van de Vurt net zo gevaarlijk en vreemd...

Prachtig, fantasierijk boek op een curieuze wijze neergepent door een opmerkelijk schrijver.

Het was al erg lang geleden, maar heb het boek nog een keer herlezen. Het blijft in ieder geval mijn lievelingsboek.

Moeilijk aan te duiden wat Vurt nu net allemaal zo geniaal maakt. Opvallend is de verhaalstructuur. Je krijgt geen halve bladzijde om in het verhaal te boteren, maar wordt er vanaf de eerste letter tussengegooid. Vanaf daar raast de film als een bezetene naar het einde. Veel tijd om de Vurt wereld te beschrijven wordt er niet genomen, maar Noon weet via talloze hints en vaak ook woordkeuzes de wereld perfect vorm te geven doorheen het verhaal zelf.

Zoals Madecineman hierboven al zegt, Vurt schept een wereld die echt zou kunnen bestaan. Misschien niet "echt zou kunnen bestaan", maar echt aanvoelt. Wat vreemd is wat uiteindelijk is dit een stukje ongebreidelde urban fantasy die maar weinig grenzen kent. Misschien is het omdat Noon één van de weinigen is de wanneer het gaat over toekomstwerelden zich niet al te veel richt op politieke situaties maar op geëvolueerde cultuur en onderlinge spanningen. De manier waarop hij de muziek van de toekomst omschrijft is grandioos. Alsof de muziek zelf zou kunnen bestaan, maar toch steeds abstract genoeg om te verhullen dat je de muziek uit de toekomst nooit zal kunnen beschrijven.

Een hele hoop relevante (huidige) issues komen terug in z'n boeken. Kennen we nu rassenhaat, kennen ze dat in Vurt ook. Daar gaat het dan tussen mensen, zombies, robos, shadows en vurts, maar het idee is hetzelfde, de spanningen en geëvolueerde spanningen (we zitten namelijk in een toekomst) klinken aannemelijk. Wie enkele axiomas als waar beschouwt (het hele Vurt idee) komt in een wereld terecht die aanvoelt als een mogelijke toekomst. Uiterst zeldzaam.

Ander sterk punt die het vorige enkel versterkt is het taalgebruik van Noon. Hij weet zichzelf een Vurtslang te ontwikkelen en consequent door heel z'n boek te gebruiken. Hierdoor krijg je alleen maar meer het gevoel dat je met een echte cultuur te maken hebt, minder met een paar toekomstideeën verpakt in de huidige menselijke cultuur.

Vurt is in niks écht realistisch. Het voelt alleen vreemd vertrouwd aan terwijl het enorm ver van je af staat. Prachtig boek, geweldige schrijver ook.

5* blijven dik staan.

Tja wat te zeggen, dat dit absoluut geweldig is mag toch wel duidelijk zijn.

Het verhaal is vrij complex, verschillende personen met hun eigen achtergrond en natuurlijk de hele vurt wereld. De vurt feathers zijn een soort kruising tussen drugs en spellen. Het is een geweldige ervaring en bij veel feathers moet je een level uitspelen. Als het te moeilijk wordt kan je resetten behalve in curious yellow. Curious yellow is een uiters zeldzame feather die je niet kan kopen maar enkel kan "krijgen". Scribble en z'n zus Desdemona krijgen en proberen zo'n feather, het gaat enkel gruwlijk verkeerd en Desdemona blijft achter in de curious yellow. Ze is omgewisseld met een soort kwal die "the thing from outer space" wordt genoemd. Vanaf dan gaat Scribble en z'n bende the stash riders opzoek naar nog een curious yellow.

Dit is het hoofdverhaal en dan heb ik het nog niet eens over alle zijverhalen, interessante en coole characters en de vele feathers. Met het verhaal an sich zit het dus wel snor.

Waar het boek echter z'n grootste kracht uithaalt is zijn schrijfstijl. Noon creeert beelden, werelden, gevoelens. Ik had constant psychische visuele ondersteuning toen ik het boek las. Prachtig hoe door woordspelingen een wereld zich openbaart. Dit boek heeft sfeer en lees je niet maar beleef je. Noon heeft daarbij een paar geweldige characters tot leven gebracht. Scribble, Desdemona, The Beetle, Game cat, Dingo tush and so on. Stuk voor stuk heerlijke en soms mysterieuze personen.

Zoals reeds hierboven al geschreven zijn ook veel hedendaagse problemen doorgezet in de toekomst. Racisme tussen verschillende rassen als mensen, honden en shadows. Armoede en probleemjongeren en natuurlijk drugs (mis)bruik. Het boek is van begin tot eind sterk en ik kon gewoon niet ophouden met lezen. Ga nu ook snel achter het andere werk van Noon aan. Automated Alice, Nymphomation en Pollen gaan alle verder in de vurt wereld. Iniedergeval is dit verreweg het beste boek dat ik ooit heb gelezen.

5*

En lees in godsnaam het boek in het engels. Die Nederlandse vertaling is een ramp, prikkelend geel.

Leuke site voor de liefhebbers:

http://www.vurt-feather.co.uk/

Het eerste boek dat ik las dankzij intrigerendeberichtgeving hier op boekmeter (thanks onderhond & scribble) en het is mij niet in het verkeerde keelgat geschoten. Een heuse aanrader voor mensen zoals ik die nostalgisch verlangen naar lsd trips van weleer maar wijselijk besluiten er voortaan af te blijven maar soelaas vinden in trippy meesterwerkjes als deze. Ook voor liefhebbers van Philip K. Dick, W.S. Burroughs & Will Self. Nu nog de muziek vinden die Noon samen met Toop maakte en de trip is compleet.
Dikke pluim!

Ik heb die CD (Needle in the Groove) maar veel is er niet aan. Erg mager qua muziek, Noon die voorleest is dan weer wel leuk. Het bedrag waarvoor hij vaak word aangeboden is echter veels te hoog, probeer hem gewoon op het net te vinden zou ik zeggen.

Goed, maar de genialiteit zie ik er vooralsnog niet van in.

Vurt is erg vlot geschreven, met korte zinnen en alinea's, en daardoor leest het als een trein. De Vurtwereld, en het daarmee samenhangende spel tussen droom en realiteit, is bovendien boeiend en het taalgebruik sluit goed bij die wereld aan. Maar verder heeft het boek mijns inziens niet zoveel te bieden. De "normale" wereld vond ik namelijk een stuk minder interessant: mensen, robo's, shadows, honden, politie - ik vond het allemaal niet zo bijzonder. Ja, de sociale problemen van nu zijn zichtbaar, maar ik kan niet zeggen dat Noon er veel mee doet. Ook de personages zijn - met enkele uitzonderingen, zoals Game Cat - weinig memorabel (weinig diepgang, weinig inventiviteit), en het plotverloop is weinig opzienbarend. Een stel semi-criminele tieners die maffe, surrealistische avonturen beleven: veel meer dan dat is het niet.

Maar laat mijn kritiek je niet misleiden: Vurt is een erg leuk boek. Het leest erg fijn weg, de stijl is sterk en hoewel het Vurtconcept (met de veren) nogal vreemd is wordt het best goed uitgewerkt. Intense ervaringen vol sterke beelden en emoties heeft het boek bij mij echter niet kunnen voortbrengen. 3.5* dik.

Cyberpunk vind ik een heerlijk genre, maar ik kan me niet herinneren dat ik ooit een boek in het genre heb gelezen. Wel heb ik een heel aantal cyberpunk films gezien en vooral de Japanners kunnen er heel erg goed mee uit de voeten. Ik houd van de koortsdromen die de verhalen zijn, de gejaagdheid en opgefoktheid die erg meeslepend werken. In films is dat een sfeer die je makkelijker kunt bewerkstelligen dan in literatuur (de snelheid en actie binnen het verhaal werken makkelijker met een visueel medium), maar Jeff Noon lukt het met Vurt.

Als ik cyberpunk zou moeten omschrijven, dan zou ik zeggen dat het gaat om verhalen die in de toekomst afspelen waarbij de sociale orde volledig overhoop gegooid is en anarchisme de boventoon voert. In veel gevallen speelt technologie ook nog een grote rol, al is dat in Vurt wat minder aanwezig. De verhalen zitten vaak boordevol actie en snelheid en taboes worden zeker niet geschuwd. Je moet er niet iedere dag mee geconfronteerd worden want dat is doodvermoeiend, maar zo af en toe kan ik mijn portie cyberpunk erg goed smaken.

Lees verder