menu

Der Process - Franz Kafka (1925)

Alternatieve titels: Het Proces | Der Prozess | Der Prozeß | Der Proceß

mijn stem
4,23 (364)
364 stemmen

Duits
Psychologisch

411 pagina's
Eerste druk: Die Schmiede, Berlijn (Duitsland)

Op een morgen wordt Josef K, klaarblijkelijk zonder enige reden, gearresteerd. Dat is het begin van een vreemde, ellendige procesgang waar zelfs een gedisciplineerd en evenwichtig procuratiehouder als Josef K. aan ten onder moet gaan. K. wordt ondergedompeld in een vreemde wereld: armoedige griffieburelen in afgelegen buitenwijken, grote, onverlichte ruimten waarin plotseling advocaten, rechters van instructie, aalmoezeniers en hoeren opduiken, brutale ranselaars in gewelven, in keurige bewoordingen gevatte chicanes.

zoeken in:
5,0
Het beste van Kafka.

Ik ben bijna klaar met het verzameld werk van Kafka en ik moet zeggen dat ik dit toch wel het allerbeste vind. Het is niets minder dan briljant zoals K. bezig is met zijn proces. Het hele psychologische spectrum wordt doorlopen.

Daarnaast is dit Kafka op zijn best wat betreft bizarriteit. Het feit dat hij gearresteerd is. Gewoon gearresteerd en er vervolgens de rest van het boek niet eens achterkomt waarvoor hij gearresteerd is. Echt prachtig

5* en een toekomstig plekje in mijn top10

avatar van eRCee
5,0
Bizar goed, dit boek. De legendarische beginzin, de hartbrekende slotzin en alles wat daartussen zit, gewoonweg geniaal.

Bijna was Het Proces verloren gegaan. Kafka was uitermate kritisch en liet zijn vriend beloven het document te verbranden na zijn dood. Deze schondt echter zijn belofte en zodoende kon dit boek uitgroeien tot een van de belangrijkste werken in de wereldliteratuur.

Mijn favoriete hoofdstuk uit Het Proces is het een na laatste, in de kathedraal. De beklemmende sfeer waar de hele roman van is doordrenkt komt hier tot een hoogtepunt. De donderstem vanaf de kansel dringt door tot merg en been. Subliem.

Enige minpuntje aan de roman is dat het de nodige moeite kost er doorheen te komen. Het is alsof het noodlottige web dat wordt gespannen om Jozef K. ook jou als lezer in de greep probeert te nemen. Stoppen met lezen is een soort laatste stuiptrekking, een wanhopige poging de ban te verbreken. Baten zal het niet, dit boek is in zijn taaiheid onweerstaanbaar. 5*

5,0
Werkelijk een meesterwerk dit boek.

Kafka weet als geen ander een vervreemdende en beklemmende sfeer te creëren. Ook voèl je gewoon de machteloosheid en vermoeidheid van Josef K. Vol frustratie volg je zijn uitputtende weg naar het onvermijdelijke einde.

Ook Kafka's schrijfstijl, hoewel niet de meest gemakkelijke, bevalt me goed. Geen vlotte zinnen, maar lange uitgesponnen draden. Op een of andere manier past het bij zijn type boeken.

Voor degenen die nog nooit wat van Kafka hebben gelezen en/of erover zitten te denken dit boek te gaan lezen, hier een van mijn favoriete passages die ik persoonlijk typerend vind voor de sfeer en thematiek van het hele boek (onderstaande vertaling vind ik overigens niet de meest fraaie). In het boek wordt dit verhaal door de priester aan hoofdpersoon K. verteld. Ook is het stuk als los verhaal gepubliceerd voor Kafka's dood:

Voor de wet

Voor de wet staat een deurwachter. Een man van het platteland komt naar deze deurwachter en vraagt om tot de wet te worden binnengelaten. Maar de deurwachter zegt, dat hij hem nu niet kan toestaan naar binnen te gaan.

De man denkt er over na en vraagt dan, of hij later zal mogen binnengaan. "Dat is mogelijk", zegt de deurwachter, "maar nu niet." Omdat de deur tot de wet zoals altijd openstaat en de deurwachter opzij stapt, bukt de man zich om door de deur naar binnen te kijken. De deurwachter merkt het, lacht en zegt: "Als het je zo trekt, waarom probeer je dan niet toch naar binnen te gaan, ondanks mijn verbod. Maar vergeet niet: Ik ben machtig. En ik ben alleen nog maar de laagste deurwachter. Er staan echter van zaal tot zaal deurwachters, de een nog machtiger dan de ander. De aanblik van de derde kan ik zelfs niet meer verdragen."

Zulke moeilijkheden had de man van het platteland niet verwacht; de wet zou toch voor iedereen en altijd toegankelijk moeten zijn, denkt hij, maar als hij de deurwachter met zijn pelsjas beter bekijkt, zijn grote, spitse neus, de lange, dunne, zwarte, tataarse baard, besluit hij toch maar liever te wachten tot hij toestemming krijgt om naar binnen te gaan.

De deurwachter geeft hem een krukje en laat hem naast de deur zitten. Daar zit hij dagen en jaren. Hij probeert vaak binnengelaten te worden, en vermoeit de deurwachter met zijn gevraag. De deurwachter verhoort hem vaak een beetje, ondervraagt hem over zijn thuis en over allerlei andere dingen, maar het zijn ongeïnteresseerde vragen zoals deftige heren ze stellen, en tot slot zegt hij telkens weer, dat hij hem nu nog niet kan binnenlaten.

De man, die van alles had meegenomen voor de reis, gebruikt alles, hoe duur het ook is, om de deurwachter om te kopen. Deze neemt welliswaar alles aan, maar zegt erbij: "Ik neem het alleen maar aan om je niet het gevoel te geven dat je iets hebt nagelaten".

In al die jaren bekijkt de man de deurwachter bijna constant. Hij vergeet de andere deurwachters, en deze eerste lijkt hem het enige obstakel om de wet binnen te kunnen gaan. Hij vervloekt het ongelukkige toeval in de eerste jaren luid en lomp, later, als hij oud wordt, bromt hij alleen nog maar wat. Hij word kinds, en omdat hij in de jarenlange studie van de deurwachter ook de vlooien in zijn pelskraag heeft leren kennen, vraagt hij ook de vlooien om hem te helpen de deurwachter van gedachten te doen veranderen.

Tenslotte verzwakt het licht in zijn ogen, en weet hij niet meer, of het om hem heen nu werkelijk donkerder wordt, of dat zijn ogen hem bedriegen. Wel onderscheidt hij nu in het donker een glans, die onhoudbaar uit de deur van de wet stroomt. Hij heeft nu niet lang meer te leven. Voordat hij dood gaat verzamelen alle ervaringen van de hele tijd zich in zijn hoofd tot een vraag, die hij tot nu toe nog niet aan de deurwachter gesteld heeft. Hij wenkt hem, want hij kan zijn verstijvend lichaam niet meer oprichten. De deurwachter moet zich diep bukken, want het grootteverschil is zeer ten ongunste van de man veranderd. "Wat wil je dan nu nog weten?" vraagt de deurwachter, "je bent onverzadigbaar." "Iedereen streeft toch naar de wet", zegt de man,"hoe komt het dan dat in al die jaren niemand behalve ik heeft gevraagd om naar binnen te mogen gaan?"

De deurwachter ziet wel dat de man bijna dood is, en om zijn wegebbend gehoor nog te kunnen bereiken schreeuwt hij: "Niemand anders kon hier naar binnen gaan, want deze ingang was alleen voor jou bestemd. Ik ga nu weg, en sluit hem."

5* en rotsvast op nummer 1 in mijn persoonlijke top 10.

avatar van mjk87
4,5
Even was daar de verrassing, dat K niet gevangen zat, wat ik wel verwachtte . Maar eenmaal die verwachting te hebben laten varen, ontvouwde zich een waar meesterwerk met alles dat literatuur moet geven: diepe psychologie, spanning, romantiek, goed geschreven zinnen en bovenal sfeer en gevoel. Wel een zeer naargeestige sfeer, en een zeer ongemakkelijk gevoel, maar die twee belangrijke eigenschappen zijn aanwezig. Daarnaast verveelde ik mij werkelijk geen bladzijde en wil je zo snel mogelijk doorlezen. En een beetje Kafka kennende weet je dat het einde niet optimistisch zal zijn, maar toch blijf je hopen. Dat er toch zo een vervreemdend en naar einde komt, ligt dan in de lijn der verwachting. Gelukkig weet Kafka er wel een bijzondere draai aan te geven, door zonder ook maar een veroordeling K te laten executeren.
Natuurlijk is dit werk Kafka's aanklacht tegen bureaucratie in het algemeen en totalitaire regimes in het bijzonder. Maar nergens meldt hij dit expliciet. Neen, hij doet dit door middel van het verhaal, door het een zeer vreemd verhaal te maken, met rare personages, donkere nauwe ruimtes en een aanklacht waarvan je nooit weet wat het inhoudt . Sommige schrijvers zouden de personages dit laten aankaarten, ze erover te laten praten. Kafka doet dit niet. K laat alles bijna gelaten over zich heenkomen, maar Kafka geeft hem wel de nodige psychologische uitdieping mee, en de angsten en hulpeloosheid daarbij. Kafka observeert, laat het verhaal gaan, maar geeft nergens kritiek. Die is echter overduidelijk tussen de regels door te lezen. Erg sterk zo gedaan. Zo wordt het verhaal nergens prekerig, eerder een sprookje (of nachtmerrie, zo men wil).
Ik heb een paar bladzijden in het Duits gelezen, maar verder in het Nederlands. De Duitste versie komt ooit wel eens, maar ik vond het begrijpen van de inhoud belangrijker dan de taal zelf. Die taal vond ik ook niet heel bijzonder. Wel is het in prettige en leesbare zinnen geschreven, die in vertaling ook prima kunnen. Kafka lees je vooral om het verhaal, niet de stilistische pracht. Maar die inhoud is zo ijzersterk, dat Der Prozess met gemak met 5* kan worden gewaardeerd.

4,0
Wolkenvanger schreef:
Is er één verhaal dat de lotgevallen van de individuele mens tegen hogere (collectieve) machten met onzichtbare krachten beter verbeeld dan Het Poces?

Na de dood, 1925, van Franz Kafka is dit verhaal dat drijft op briljante overdrijving door de menselijke geschiedenis ingehaald....het is een understatement gebleken.

Deze twee interessante uitspraken wil ik als uitgangspunt nemen voor mijn persoonlijke reactie.
Je kunt Het proces (zeker achteraf bekeken) inderdaad zien als een verhaal van de strijd van het individu tegen onzichtbare hogere machten. Maar die machten "collectief" noemen vind ik nogal dubbelzinnig. De idee van "anti-totalitarisme" is volgens mij namelijk gewoon te kort door de bocht, en anachronistisch. Hoe verleidelijk die interpretatie vandaag de dag ook moge zijn, Het proces richtte zich volgens mij in de jaren '20 van de vorige eeuw niet alleen niet tegen het totalitarisme zoals wij dat woord nu begrijpen, maar zelfs niet tegen de "moderne" bureaucratie! Taal, stijl en sfeer behoorden namelijk tot die waarin Kafka was opgeleid, en vinden we terug in al zijn werken, ook die met een heel andere thematiek!
Nee, de strijd waar Kafka het volgens mij in de eerste plaats over heeft, is die van het individu met zichzelf! Die onzichtbare hogere machten zijn daar slechts de projectie van! Ik denk dus in de eerste plaats aan een filosofisch-moreel-religieuze strijd, waarin de schuld-vraag centraal staat!
Dat Het proces door de geschiedenis is ingehaald, heeft daarom volgens mij ook in de strikt artistiek-literaire zin iets tragisch. Het is een lot dat trouwens nog andere grote werken van vóór de oorlog is ten deel gevallen, bijvoorbeeld Caligula van Albert Camus. De geschiedenis van de 20ste eeuw heeft er namelijk voor gezorgd dat deze werken hun in de eerste plaats filosofische en diepmenselijke kracht werd "overruled" door een anachronistische realistisch-maatschappelijk-politieke interpretatie...

avatar van Co Jackso
3,0
Met Der Prozess van Franz Kafka start ik mijn reis door de wereldliteratuur. Uiteraard heb ik in het verleden genoeg andere boeken gelezen, al dan niet verplicht, maar die tel ik in dit geval niet mee.

Het is moeilijk te zeggen in hoeverre mij deze klassieker is bevallen. Natuurlijk is het een taai boek, mede doordat Kafka lang ingaat over schijnbaar niet relevante details. Verder vind ik niet ieder personage even interessant en had ik af en toe last van het verouderde taalgebruik. Daarnaast was ik verrast doordat de beschreven situaties in het boek nogal bizar en extreem zijn. Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat dit boek plaats zou vinden in een wereld die ik eerder zag in de film Brazil van Terry Gilliam. Ook moest ik denken aan Metropolis van Fritz Lang.

Maar er zijn dus ook genoeg positieve punten op te noemen. Het hoofdkarakter Josef K. is niet direct het meest sympathieke personage, maar desondanks vind ik zijn manier van redeneren en zijn soms haastige omgang met andere personen bijzonder intrigerend en soms nogal komisch. Daarnaast is er de nogal nerveuze en beklemmende sfeer en de constante stroom vragen waarmee je als lezer opgezadeld wordt. Dit komt met name tot uiting in het superieure negende hoofdstuk, waarbij het verhaal van de priester het hoogtepunt vormt van het boek.

avatar van RoyDeSmet
4,5
Heel sterk boek. Behoorlijk surrealistisch, wat inderdaad vervreemdend kan werken, maar toch kon het boek mij zeer zeker ook 'pakken'. Vooral de manier van schrijven vond ik erg sterk, dat me aan Gabriel García Márquez (Honderd Jaar Eenzaamheid) deed denken, maar dan grimmiger: uitgebreide beschrijvingen van situaties, omgevingen en (kleine) handelingen; in combinatie met de surrealistische sfeer - die me overigens vaak aan de nachtmerries uit Gerard Reve's "De Avonden" deed denken.

Door zijn manier van schrijven zet Kafka een heel treffende wereld neer waarin het verloren gevoel en de boosheid van protagonist 'K.' goed voelbaar is.

avatar van metalfist
2,5
We schrijven ergens begin juni 2010 en een bijna 10 jaar jongere Metalfist kocht in de Kringloopwinkel een boxset met 5 boeken van Franz Kafka. Een koopje, want de box had de spotprijs van 2.5 euro dus uiteraard meteen meegenomen. Ik had echter altijd schrik om aan deze klassieker te beginnen en het was pas dit jaar dat ik besloot om eindelijk eens werk te maken van een aantal grote titels die ik in huis had liggen. Lord of the Flies en The Silmarillion bevielen me goed, nu eens kijken wat Kafka me ging brengen.

Een teleurstelling, dat is de samenvatting. Hetgeen me het meeste tegensteekt is de schrijfstijl van Kafka. Geen idee of dit aan de vertaling van mijn versie ligt, maar het gebruik van komma's en ellenlange zinnen irriteerde me namelijk vanaf de eerste seconde. Een irritatie die op den duur wel eens sporadisch verdween omdat Kafka een aantal erg leuke stukken schrijft (de deurwachter en de wet!) maar verder is dit een boek dat maar wat voortkabbelt zonder echt naar een einde te gaan. Sowieso voelt dit enorm fragmentarisch aan doordat hij een aantal personages introduceert waar verder niets meer mee gedaan wordt en het is uiteindelijk enkel en alleen het idee an sich dat de film zijn klassiekerstatus nog rechtvaardigt. Je mag namelijk zeggen wat je wilt over dit boek, het is wel duidelijk dat Kafka iets neerschreef dat zijn tijd vooruit was. De manier waarop hij de draak steekt met bureaucratie.. Het is bij vlagen erg herkenbare materie. Dat neemt echter niet weg dat dit een toch bijzonder taai boek is geworden waarbij je je de ene keer moet voortsleuren van pagina naar pagina en vijf minuten later het boek amper kunt wegleggen.

Toegegeven, Kafka beloont je wel wanneer je naar het einde bent gesparteld. Het laatste hoofdstuk is misschien wel het beste in heel het boek en de manier waarop K. evolueert van een krachtige man naar een mak lammetje is interessant om te zien. Een mooie afsluiter waarmee ik misschien (nog meer) tegen de schenen stamp: de film van Orson Welles is beter.

2.5*

Gast
geplaatst: vandaag om 14:43 uur

geplaatst: vandaag om 14:43 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.