menu

Contrapunt - Anna Enquist (2008)

mijn stem
3,71 (19)
19 stemmen

Nederlands
Psychologisch

205 pagina's
Eerste druk: De Arbeiderspers, Amsterdam (Nederland)

Hangend over een grote tafel en bevangen door een grimmige eenzaamheid bestudeert een vrouw de Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach. Ze doet dat met de rug naar de toekomst, de blik gericht op wat geweest is. Soms staat ze op om plaats te nemen aan de vleugel en een variatie te gaan spelen. Maar de pianostudie lijkt voor de vrouw allereerst een verdovend middel. Langzaam maar zeker, variatie voor variatie, ontvouwt zich het landschap van haar verleden zoals zij dat voor zich ziet. Dat levert een allerminst chronologisch beeld op. Op de voorgrond treedt echter voortdurend een gezin: een vrouw (die zij zelf is), een man, een dochter en een zoon – in verschillende levensstadia. Momenten van geluk en pijn, van vrolijkheid en razernij, van onbekommerdheid en zorg wisselen elkaar in snel tempo af. Zo is het leven. Maar onder al dat onvermijdelijke existeren resoneert van meet af aan iets; aanvankelijk ternauwernood waarneembaar maar gaandeweg dringt een verontrustende ondertoon zich in toenemende mate aan ons op. Een onstuitbare melodie als een aanzwellend noodlot dat alles overstemt en essentieel is.

zoeken in:
avatar van psyche
4,0
psyche (crew)
Ik heb dit boek kortgeleden gekocht. In een uitgebreid interview in Opzij van 10 oktober heeft Enquist aangekondigd dat dit haar laatste roman is.
Iemand al aan begonnen?

3,0
Ik ben erin begonnen en het valt wat tegen. Misschien wordt het wel beter.

3,0
je moet het boek zeker lezen met de Goldbergvariaties op de achtergrond, en dan nog liefst gespeeld door Glenn Gould.
Enquist getuigt van een goede muzikale kennis maar toch heeft het boek mij niet echt geraakt.

avatar van psyche
4,0
psyche (crew)
‘Het slotakkoord van Anna Enquist’ staat boven een interview in het oktobernummer 2008 van Opzij. Contrapunt zal haar laatste roman zijn, nadat ze in de loop der jaren beurtelings meer of minder musiceerde en gedichten of proza schreef.

Bij het lezen van Contrapunt van Anna Enquist luisterde ik af en toe naar Bachs Goldbergvariaties, uitgevoerd door Glenn Gould. De Goldberg variaties worden in Contrapunt verweven met het verhaal over een moeder en dochter.
Terwijl ik het hoofdstuk bij variatie 12 las, hoorde ik de opening Aria en was prompt ontroerd. Ik wist waarheen het verhaal me zou voeren. Deze wetenschap heeft me sinds oktober 2008 ook tegengehouden te beginnen aan Contrapunt: geen lichte kost.
Tegen wil en dank liet ik mijn afstandelijke lezen varen, de roman ging leven. De stijl speelde hierbij een grote rol. Beheerst en doelgericht, wars van overbodige versiersels, schrijft Enquist van Aria naar de laatste letter van het boek, naar het Fine van Aria da Capo. Ik begreep meer en meer waarom dit haar laatste roman zal zijn, waarom ze voor de Goldberg variaties koos en in genoemd interview aangaf: ‘Ik zou werkelijk niet weten waarover ik nu nog zou willen schrijven.’

Contrapunt vertelt over de diepe kwetsbaarheid en kracht die liefde heeft en geeft.
Muziek en literatuur komen samen:

Achter de ramen zindert de zomer. Binnen is het donker en koel. Ze knipt de pianolamp aan.
‘Kom eens,’ zegt ze tegen haar dochter. ‘Ik ga iets voor je spelen. Ik heb er heel hard op gestudeerd. Luister maar.’

4,0
Het boek kwam me in het begin erg geknutseld over en ook wat afstandelijk. Elk hoofdstuk een variatie van de Goldbergvariaties, met bij elk een herinnering aan de dochter.

Maar langzaamaan werd ik er toch wel door meegesleept en raakte het verhaal me. De dochter wordt naar mijn idee nogal verheerlijkt, maar misschien doet elke moeder dat wel. De gevoelens van de moeder komen toch wel heel werkelijk en indringend naar voren.

avatar van eRCee
3,0
Het laatste boek van Anna Enquist, maar niet het magnum opus waar je dan op hoopt. Het bijzondere aan Contrapunt is dat de 30 Goldbergvariaties van Bach worden gevolgd bij het vertellen van een verhaal over moeder en dochter. Dit is knap gedaan, maar levert ook een nogal stijve structuur op. De uitstapjes naar het leven en de gedachten van Bach zijn echter interessant en origineel. Dat kan niet gezegd worden van de narratie en de thematiek van het hoofdverhaal. Enquist weet niets toe te voegen aan wat al gezegd is over zowel de relatie tussen een moeder en een dochter als het verliezen van een kind (de manier waarop dit laatste wordt weergegeven was trouwens erg matig, de stijlbreuk nergens voor nodig). Contrapunt is dus best knap vormgegeven, hoewel dit ook meteen een zwakheid is, maar biedt inhoudelijk veel te weinig. Daardoor komt het boek helaas terecht op de toch al forse stapel huis-tuin-en-keuken literatuur die de Nederlandse letteren rijk is.

4,0
Hoewel ik als niet-pianospeler niet veel begreep van de gedeeltes over de Goldberg-variaties van Bach, heb ik het boek toch met veel plezier gelezen. De ingehouden manier waarop Enquist over haar relatie met haar kinderen (en met name haar dochter ) schreef roerde me wel.
Het bij veel mensen bekende einde is natuurlijk hartverscheurend.

avatar van Lalage
4,5
Ik vond dit een erg mooi boek en ben blij dat het niet het laatste werk van deze schrijfster is.

Gast
geplaatst: vandaag om 09:21 uur

geplaatst: vandaag om 09:21 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.