De verfilming van Sofia Coppola is geweldig en een van mijn favoriete films zelfs, maar het boek overtreft dit nog. Waar ik normaal, als ik een verfilming eerder heb gezien dan ik het boek heb gelezen, vaak tijdens het lezen de beelden van de film steeds voor me zie, had ik dat nu gek genoeg amper. Ik vond het toen ik de trailer van de film na het lezen even bekeek zelfs wat raar om bepaalde acteurs bepaalde personages te zien vertolken. DeVito als Dr. Hornicker bijvoorbeeld.
Vrij bijzonder aan het boek is dat het niet duidelijk is wie het verhaal vertellen. We weten alleen dat het wat van de jongens uit de buurt zijn, in de puberleeftijd ongeveer. Er vallen wel behoorlijk veel namen, maar hoewel dat aan het begin misschien even wennen is blijven die na een tijdje toch wel hangen. Opgroeien in een buitenwijk-achtige omgeving zal voor vele lezers herkenbaar zijn, net als verliefd zijn op dat knappe meisje uit de buurt. Tel daar bij op het wat open vertelperspectief waar je als lezer zo tussen zou kunnen passen en je hebt echt een boek dat je echt in het verhaal trekt.
Dat komt ook nog eens door Eugenides' talent om geweldig levendig te kunnen omschrijven en beschrijven. Het boek leest hartstikke vlot weg, maar het wordt op zo'n haast perfecte manier verteld dat elk woordje wel zorgvuldig gewogen lijkt. Zo'n getalenteerd verteller ben ik misschien nog niet tegengekomen. Er zit maar amper dialoog in het boek en geen korte hoofdstukken, maar door de vertelstructuur met de anekdotes en "bewijsstukken" zit het tempo er altijd goed in.
Toch gaat dit niet ten koste van de sfeer. Eugenides weet er een heel aparte mix van mystiek, romantiek, melancholie en humor van te maken. Het ene moment lach je om een geslaagde grap (dat zijn er een stuk meer dan ik had verwacht), het andere bekruipt je een akelig en beklemmend gevoel. Dat merk je ook wel aan de buurtjongens. Wat later in het boek blijkt dat ze inmiddels terugblikkende mannen van middelbare leeftijd zijn, nog altijd even geobsedeerd door de Lisbon-zusjes. Ze gaan er toch erg ver in, en heeft ook wel wat griezeligs, die obsessie op zelfs die leeftijd nog.
De zusjes worden geadoreerd door de jongens uit de buurt, en als lezer kun je daar makkelijk in meegaan. Naar de motieven achter hun zelfmoord kun je alleen maar raden, maar wat het boek denk ik wel duidelijk uitdraagt is de vernietigende kracht van conformisme. Weinig correcter dan zo'n typische suburb met huizen die allemaal op elkaar lijken en buren die van elkaar verwachten dat iedereen zich aan de regels, het uiterlijk vertoon, van de buurt houdt. Het religieus strikte regime van Mrs. Lisbon is in huize Lisbon weer een onderdrukkende autoriteit op zich.
Cecilia, Lux, Bonnie, Mary en Therese zijn bijna altijd samen, ongeveer van dezelfde leeftijd, en lijken op het eerste gezicht voor de jongens uit de buurt redelijk op elkaar, tot deze later ontdekken dat ze eigenlijk heel verschillend zijn. Lux is de rebel en staat het meest in contact met de buitenwereld. Misschien wel de meest interessante van de personages, ook van heel het boek, samen Trip Fontaine, de womanizer van de buurt en door zijn volkomen andere gezinssituatie ook een soort buitenbeentje.
Goed gebruik van symboliek in een boek kan ik ook altijd wel waarderen, vooral als ik het over het algemeen ook echt goed kan volgen zoals hier. Het verval van het huis parallel aan het verval van het gezin Lisbon binnen bijvoorbeeld, of wat er met de bomen in de buurt gebeurt. Nadat het laatste meisje zelfmoord heeft gepleegd kakt het boek niet in, maar wordt het mooi melancholisch en worden de belangrijkste thema's nog maar eens benadrukt. Uiteindelijk blijken herinneringen, foto's en andere bewijsstukken ook te vervagen en af te takelen, maar daarmee niet de herinnering aan de Lisbons. 5.0*