Double Indemnity - James M. Cain (1936)

Veel film noirs uit de jaren 40 en 50 waren gebaseerd op de stroom misdaadromans die in de jaren 30 op gang kwam en waarvan Raymond Chandler, Dashiell Hammett en James Cain de bekendste auteurs waren. De film Double Indemnity geldt als misschien wel de perfecte noir, maar de roman heeft die status in vergelijking met soortgenoten veel minder. Niet helemaal terecht naar mijn mening. Het verhaal over de beraming van een perfecte moord omwille van een (natuurlijk fatale) liefde, is ontzettend vaartvol verteld, met snelle dialogen als stuwende kracht. Raymond Chandler schreef daarover “(…) quick-moving speech hit the eye with a sort of explosive effect”, en zo is het.

Chandlers punt was echter dat dit op papier indrukwekkend overkwam, maar als gesproken tekst nooit zou werken. Ingehuurd door Hollywood, schreef hij met Billy Wilder het alom geroemde filmscript, waarin de snelheid van dialoog gehandhaafd bleef, maar deze aan verbeeldingskracht won.

En dan zijn er twee zaken waarin de noir romans het eigenlijk altijd afleggen tegen de filmische equivalenten: de personages en de stilering. Ook in Cain’s Double Indemnity missen de personages de levendigheid en charme die acteurs/actrices als Stanwyck, MacMurray en Robinson hen weten te geven. Voor de clair-obscur verlichting die in Wilder’s Double Indemnity voor een sfeer van vuigheid en doem zorgt, is in Cain’s werk geen tegenhanger te vinden. Beschrijvingen zijn spaarzaam en kort, je moet de aankleding er echt zelf bij fantaseren. Toch, omdat ik zo’n liefhebber van de film ben, wil ik de oorspronkelijke bron ook de credits geven voor het idee en de bepaald niet onverdienstelijke uitwerking: een 3,5.