À l'Ombre des Jeunes Filles en Fleurs - Marcel Proust (1919)

In het tweede boek is het hoofdthema het ontluikende liefdesleven van Marcel, dat zich voornamelijk in z’n hoofd afspeelt. In Parijs verliest hij z’n interesse voor Gilberte Swann zodra deze te dichtbij komt en bereikbaar wordt.

In het Normandische kustdorpje Balbec - gebaseerd op Cabourg - bewondert hij een groep jonge meisjes van op afstand. Hij vergelijkt hen met bovennatuurlijke wezens, met Italiaanse schilderijen en met planten in bloei. Het meest wordt z’n aandacht getrokken door Albertine, voor wie hij een obsessie zal ontwikkelen. Zelf staat hij in de schaduw, want hij is te schuchter om zich op te dringen.

Belangrijke nevenpersonages zijn de schrijver Bergotte en de schilder Elstir. Met hen heeft hij gesprekken over kunst en literatuur, met name over de vraag of een kunstenaar net als een wetenschapper iets nieuws uit kan vinden. Neventhema’s zijn snobisme en antisemitisme. Dit alles verwerkt Proust in sierlijk proza met lange zinnen, lange alinea’s en kronkelende overpeinzingen.

Jaren terug las ik ooit deel 1. Prachtig op momenten maar het tweede gedeelte in dat boek vond ik echt helemaal niets. En sindsdien links laten liggen. Ik liep er toevallig langs bij de bieb en toch maar dit boek meegenomen voor een tweede kans. Nou, ik weet zeker dat ik op ga voor deel drie.

Het schijnt wel dat dat boek, door invloed van vertalers, weer lastiger te lezen zo begrijp ik uit bovenstaand bericht maar dat neemt niet weg dat dit boek deel 2 echt geweldig goed leesbaar is. Lange zinnen ja, maar vloeiend en soepel. Je moet niet elk stukje willen begrijpen maar je gewoon laten leiden door de stroom aan woorden. Het beste is Proust als hij enorm uitweidt. Zo gaat het pagina's lang over de klank van iemands stem of over de binnenvoering van kleding die verborgen blijft voor de meesten en vrijwel alle gevoelens worden ellenlang beschreven. En dat is positief bedoeld. Of overpeinzingen over het aankleden van vrouwen en uitkleden van courtisanes en het verschil daartussen of zo'n geweldig stukje hoe iemand niet te wanhopig wil overkomen en zo bepaalde uitgaansavonden mijdt terwijl men juist wel verwacht wordt elke avond te komen. Dit boek telt 650 bladzijden maar zo veel gebeurt er niet eens. Dit is echt een boek om te lezen voor de woorden, niet zozeer voor het verhaal hoewel dat milieu waarin het afspeelt wel mooi tot leven wordt gewekt. Onder meer in dat voorbeeld over het bezoeken van elkaar.

Niet elke passage is even boeiend en de lange zinnen leiden soms ook af van de inhoud; meeslepend wordt dit nergens. Maar als leesvoer is dit boek wel zalig. 4,0*.