menu

No Logo - Naomi Klein (2000)

mijn stem
4,20 (15)
15 stemmen

Engels
Ideeƫnliteratuur / Politiek

490 pagina's
Eerste druk: Alfred A. Knopf, Toronto (Canada)

In 2000, een maand nadat de bijeenkomst van de WTO door betogingen in Seattle lamgelegd werd, publiceerde Klein het boek No Logo. Dit boek werd een manifest voor de Anders-globaliseringsbeweging. Het boek hekelt de negatieve invloed van de merkgerichte consumptiecultuur door de operaties te beschrijven van grote bedrijven die alleen maar proberen een merk te verkopen. De producten maken volgens haar van mensen levende reclamepanelen. Werknemers uit de armste landen worden door dezelfde bedrijven dikwijls uitgebuit om hun winst te vergroten.

zoeken in:
avatar van Sheplays
4,5
Het is de vooravond van de Amerikaanse verkiezingen als ik dit boek, dat mij een paar weken in zijn greep heeft gehouden, sluit en weer op de kast zet. Na deze verkiezingen krijgt de wereld minstens vier jaar te maken met Barack "change" Obama of John "fight" McCain. Vanaf de eerste tot de laatste bladzijde vouwt Naomi Klein uiteen hoe het Amerikaanse systeem werkelijk functioneert; het zullen de komende vier jaar niet Obama of McCain of hun achterban zijn zijn die de beslissingen maken maar de grote corporates. De grote bedrijven die achter de vertrouwde logo's schuilgaan - de swoosh, de shell, de golden arches - of namen zoals Disney.

Naomi Klein geeft een helder verslag hoe deze corporates opereren; van het sluiten van de fabrieken in de VS, het aanstellen van contractors en sub-contractors, die sweatshops runnen in de export free zones van de derde wereld, tot het uiteindelijke product dat via miljoenenverslindende reclamecampagnes en bonussen voor CEO's in de winkels beland. Van de kinderen uit de achterstandswijken, die dagelijks op TV zenders (hip-hop) helden voorgeschoteld krijgen en hun zelfvertrouwen moeten ontlenen aan het aantal merken dat ze aan hun lichaam hebben hangen, tot de grote scholen die deals sluiten met softwarebedrijven of sneakergiganten, vaak onder het mom van wiens brood men eet wiens woord men spreekt.

De schrijfster belicht ook de mensen en organisaties die, vaak op ludieke wijze, in protest komen tegen de vervuiling en het in beslag nemen van de publieke ruimte door 'de merken'. Maar ze onthult ook de wantoestanden die plaatsvinden alvorens het vloeibare goud in onze auto's kan stromen of de schattige Disney sweater of Barbie onder de kerstboom kan worden gelegd. De keerzijde van het protesteren wordt echter ook uiteengezet; een succesvolle rechtzaak tegen een olieproducent leidde bijvoorbeeld tot een order voor een andere, maar minder geprononceerd aanwezige, op de ranglijst, die echter evenveel op zijn kerfstok bleek te hebben.

In mijn (engelse) versie van No Logo staat een extra hoofdstuk omdat, na het verschijnen van de eerste druk, het ineenstorten van de WTC torens op 9/11/2001 plaatvond. Een gebeurtenis die onder andere verlaging van belastingtarieven en vereenvoudiging van de wetten voor de grote corporates tot gevolg had.

Ik heb zelf weinig met grote witte gympies of muizen op truien. Wel gooi ik benzine in mijn auto, waarvan ik niet weet waar en onder werkelijke omstandigheden de basis, de crude, opgepompt is, en ervaar ik de gevolgen van de vrije marktwerking; halflege bussen die bij sommige haltes niet mogen stoppen, het verdwijnen van de groentenwinkel op de hoek van de straat, de telefoontjes 's-avonds op etenstijd om me te laten overstappen van het een op het ander, homogenisering van het straatbeeld, narrowcasting en de ontelbare berichten in de krant over de zogenaamde noodzaak van economische groei.

Gelukkig zijn er mensen die hierover helder, vlot en kritisch kunnen schrijven. Naomi Klein is daar één van, No Logo is een aanrader.
4,5*

avatar van mjk87
2,5
Behoorlijke tegenvaller van Klein. Waar ik The Shock-Doctrine bij vlagen geweldig vond, moddert deze No Logo soms maar wat aan. TSD heeft een veel betere opbouw, kiest geschiedschrijving als lopende draad (en blijft interessant door het zien en laten zien van ontwikkelingen door de tijd heen). Deze No Logo gaat veel meer thematisch te werk, van een echte opbouw is geen sprake en eigenlijk is na 150 bladzijden alles al eens gezegd en is het punt van Klein wel duidelijk. Juist door te werken met thema’s komt steeds hetzelfde weer terug, zonder dat je echt een mooie lijn of ontwikkeling kan zien.

Daarnaast worden te pas en te onpas veel namen en verenigingen genoemd, die in ieder geval voor mij volledig onbekend zijn. Dan kan je wel zeggen dat Jantje iets vindt, maar als ik Jantje niet ken komt zo’n statement ook niet bepaald sterk over. In TSD kwamen voornamelijk grote namen voorbij, en anderen werden veel beter geïntroduceerd.

En tuurlijk, de boodschap is helder, op momenten goed beargumenteerd, met klare voorbeelden en vaak interessant. Maar als gezegd, na 150 pagina’s weet je het wel.

De schrijfstijl is prettig maar niet opvallend. Het leest dus wel fijn weg, maar inhoudelijk is het soms behoorlijk ploeteren vanwege de vele herhaling met weinig nieuwe zaken. Helaas, slechts 2,5

avatar van manonvandebron
5,0
Naomi Klein begint met de vaststelling dat merken tegenwoordig gebakken lucht verkopen. Het gaat niet meer om het product op zich, maar om het imago en de marketing. Mensen kopen sportschoenen van een bepaald merk, niet omdat die beter zijn, maar omdat ze geassocieerd worden met een populaire atleet of een levensstijl. Die merken nemen ruimte in beslag. Ze zijn aanwezig in het straatbeeld, dringen binnen in het dagelijkse leven van volwassenen en kinderen, en beïnvloeden onderzoek en opinievorming.

Achter de façade van reclameborden en logo's schuilt een pijnlijke waarheid. Grote bedrijven werken steeds meer met tijdelijke arbeidskrachten. Soms zijn er massaontslagen. De productie wordt overgeheveld naar laagloonlanden met belastingvrije zones. Klein trok naar de Filippijnen om de zogenaamde sweatshops te bezoeken: werkplaatsen waar arbeiders in mensonwaardige omstandigheden exportproducten ineenzetten. Dit leidt tot vervreemding. De arbeiders wonen in sloppenwijken en zouden zich dat paar schoenen nooit kunnen permitteren. Westerlingen weten niet waar hun kleren, speelgoed en elektronica vervaardigd zijn.

In het laatste deel heeft ze het over de protestbewegingen. Destijds waren er betogingen tegen het IMF door antiglobalisten - of andersglobalisten om het positiever uit te drukken. Er waren pamfletten, rechtszaken en antireclamecampagnes. Sindsdien zijn er protesten geweest van Occupy, desafinados en klimaatbetogers, maar eigenlijk is er weinig veranderd. Het uitgebreide voetnotenapparaat en de statistische grafiekjes tonen aan hoezeer de Canadese zich in het onderwerp verdiept heeft. Klein leverde een grote prestatie.

Gast
geplaatst: vandaag om 11:07 uur

geplaatst: vandaag om 11:07 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.