menu

Lolita - Vladimir Nabokov (1955)

mijn stem
4,09 (294)
294 stemmen

Engels
Psychologisch / Romantiek

365 pagina's
Eerste druk: The Olympia Press, Parijs (Frankrijk)

Humbert Humbert, een Europese intellectueel, is op drift geraakt in de Verenigde Staten. Hij raakt geobsedeerd door een verloren jeugliefde als hij de 12-jarige Dolores Haze ontmoet. Hij is vastbesloten deze reïncarnatie van zijn jeugvriendinnetje zowel artistiek als lichamelijk te bezitten. Humbert moet echter eerst van haar moeder af zien te komen, en zijn 'Lolita' werkt ook al niet even goed mee als in zijn talrijke fantasieën.

zoeken in:
avatar van dutch2.0
Hm, ze zien er een beetje uit als de vrijgezellenavond van een jaarclubje Engelse literatuur (specialisme: 19e eeuw). Maar de term Lolita's vind ik nogal vreemd. De 'echte' Lolita was een meisje dat zich (op sommige gebieden) gedroeg als volwassen vrouw, dit zijn volwassen vrouwen die zich kleden als stijlvolle kleuters. Vreemd dus.

JoeCabot
Zelden werd zó veel vunzigheid zó mooi verpakt.

Tijdens het lezen van dit boek ging er maar één gedachte door me heen: ik hoop dat dit niet autobiografisch is. De mate van detail waarmee Nabokov de escapades tussen Lolita en Humbert beschrijft is - om het zacht uit te drukken - speciaal. Je zou ook kunnen zeggen ‘gestoord’. En daarin schuilt meteen de kracht van ‘Lolita’: het enorme contrast tussen de perverse perikelen en de poëtische beschrijving ervan.

Veel meer dan een ode aan het personage Lolita is dit boek natuurlijk een ode aan de Engelse taal. Nabokov schept er een enorm genoegen in om iedere alinea - bij momenten zelfs iedere zin - te doorspekken met atypische woorden. Om nog maar te zwijgen van de hele rist niet voor de hand liggende metaforen en de verschillende verwijzingen naar oude literatuur.

Ook opvallend is dat het boek nauwelijks dialogen bevat. Meer zelfs: het verhaal wordt grotendeels verteld aan de hand van ellenlange zinnen (vaak een halve pagina of meer) uit de pen van het hoofdpersonage Humbert. Het leest als een lange schuldbekentenis, van een man met opvallend weinig schuldbesef.

Kortom: niet echt lectuur voor aan het zwembad. Wie echter bereid is hier doorheen te ploeteren, wordt wel beloond met een uniek taaljuweeltje.

Jammer genoeg laat Nabokov het verhaal naar het einde toe enigszins ontsporen. Opeens vervelt het boek in een soort vreemde detectiveroman. Vooral de “finale” - waarin Humbert nog even moet afrekenen met de eindbaas - is helemaal van de pot gerukt. Zo cliché dat het weer geestig wordt… De grandeur van in het begin was hoe dan ook al lang verdwenen.

Een geweldige trip, maar geen onvergetelijke roman. 3,5*

avatar van Raskolnikov
4,0
Het herlezen van persoonlijke favorieten doet soms pijn…
Lolita was één van acht boeken die ik op Boekmeter met vijf sterren beoordeelde. Sinds jaar en dag gevestigd top-10 materiaal dus. Over het herlezen deed ik bijna driekwart jaar, want er was altijd wel een ander boek dat meer aandacht vroeg. Of was het vluchtgedrag om een definitief oordeel te ontlopen? Één van de onfortuinlijke dingen die in de tussentijd is gebeurd, is dat ik meer boeken van Nabokov heb gelezen. Pnin en vooral Ada zijn zo zwaar geparfumeerd met eruditie, dat het je verstikt. Naast de hautaine pralerij is er weinig ruimte voor andere lezenswaardige zaken. Ik had zelfs wat te doen met die arme Pnin, de geëmigreerde Rus die zich in onbeholpen Engels verstaanbaar maakt, sardonisch opgetekend door een Rus die het Engels superieur beheerst.

In Ada is het stilistische experiment zo ver doorgevoerd dat een sprookjesachtige sfeer ontstaat. Dat valt over Lolita zeker niet te zeggen, maar de vette ironie, de satirische hand en de extreme twists die de verteller aan zijn handeling geeft, maken een sfeer die ik als cartoonesk zou willen omschrijven. Ik denk dat dit mede is waarom Lolita mij ooit zo greep. Elk taboeonderwerp heeft te maken met gevoeligheden, het is alsof Nabokov die met puur stilisme omzeilt. Moralisme, sentimentaliteit, melodrama; anders dan je bij een dergelijk onderwerp zou verwachten is het allemaal ver te zoeken, en dat is een verademing.

Nu beleef ik dat toch anders. Een dikke tien jaar verder leven we naar mijn idee in een tijd met meer bewustzijn over het ongepaste in de verhouding tot de ander. #BlackLivesMatter en #MeToo kalibreren de sociale kompassen danig en momenteel zijn we ons zelfs fysiek (anderhalve meter!) bewust van de ander. Ik zou absoluut niet zo ver willen gaan dat we een daaruit voortvloeiende mentaliteitsverandering mee moeten nemen naar de bejegening van fictieve handelingen en personages, beter van niet zelfs. Maar het lezen van Lolita maakte me er van bewust dat ‘de tijdsgeest’ me toch al met andere ogen laat kijken naar het perverse binnen het verhaal. Toentertijd schreef ik voor een filmblog zo’n 2000 woorden over het boek en de film, en het is onthutsend nu terug te lezen hoe weinig aandacht ik daarbij had voor het leed dat in de kern schuilgaat achter de mooie woorden. In een tijd waarin kinderporno een industrie op zich is, en schandalen rond kindermisbruik in allerlei vormen eindeloos naar boven blijven komen, vraag ik me af of een behandeling à la Nabokov (‘cartoonesk’) het nog wel doet voor mij. Nou, dat doet het dus niet. Hoe fictief het allemaal ook is, de verwrongen verhouding tussen Humbert Humbert en Lolita staat voor heel wat ellende en pijn in de wereld, en ik kan me er niet meer toe zetten daar kwijlend bij de mooie taalvondsten van te genieten.

Dit gezegd hebbende, voel ik me wel een vreselijk burgerlijke moraalridder, precies zoals Nabokov het niet graag gezien zou hebben. Ik ben ook gewoon kunst zonder al teveel morele bagage tegemoet te treden. Het roept de vraag op hoe het dan moet met al die andere kunstwerken, handelend over de minder fraaie zaken van het leven. Daarbij zij opgemerkt dat het in dit geval in het heel specifieke van Nabokov zelf zit; zijn hautaine houding zoals ik die in ander werk (ook) ervaar en zijn pretentie het morele aspect buiten de deur te houden. Ook zij opgemerkt dat dit een voorlopig oordeel en geen eindoordeel vormt, juist nu ik me er zo van bewust ben geworden wat een verandering van tijd kan doen met de perceptie. Wie weet hoe ik er over tien jaar naar kijk? En laten we wel wezen; weliswaar geen vijf sterren meer, maar alleen al het geworstel met mijn standpunt ten aanzien van deze (formeel natuurlijk nog altijd knappe) roman, rechtvaardigt zeker vier sterren.


avatar van eRCee
4,0
Raskolnikov, misschien heb je iets aan dit gesprek met Richard Rorty, filosoof en één van de grootste bewonderaars en kenners van Nabokov. In het programma 'Van de schoonheid en de troost' had hij het vrij uitgebreid over Nabokov en diens levenshouding, die aansluit bij het filosofisch pragmatisme, ik vond het verhelderend.

5,0
Ik vind het eigenlijk pijnlijk tekenend, Raskolnikov, niet voor Nabokov, maar wel voor onze tijd, dat de geglobaliseerde social mediabubbel die de wereld van vandaag meer en meer in haar web dreigt te verstikken, nu ook de laatste bakens van hoop, kunst en literatuur, in haar zog lijkt mee te sleuren. Hoe geraken we hier nog uit, uit dit verstikkende web?

Ted Kerkjes
Er bestaat ook zoiets als voortschrijdend inzicht, ThomasVV. Veranderende tijden zijn van alle tijden, lijkt me.

5,0
Voortschrijdend inzicht??? Als het over kunst en literatuur gaat??? Brrrr... ik huiver bij de gedachte alleen al, Ted Kerkjes! Het is blijkbaar echt wel ver gekomen...

Ted Kerkjes
Laten we in dit topic dit interessante gesprek voortzetten: maatschappelijke tendensen en literatuur, iedereen is welkom!

avatar van Raskolnikov
4,0
eRCee schreef:
Raskolnikov, misschien heb je iets aan dit gesprek met Richard Rorty, filosoof en één van de grootste bewonderaars en kenners van Nabokov. In het programma 'Van de schoonheid en de troost' had hij het vrij uitgebreid over Nabokov en diens levenshouding, die aansluit bij het filosofisch pragmatisme, ik vond het verhelderend.

Bedankt voor de link, sowieso een interessant interview. Hij haalt een citaat uit het nawoord van Lolita aan dat hij volledig onderschrijft en misschien goed is om hier te herhalen, voor een beter begrip van Nabokovs houding tov kunst:

“For me a work of fiction exists only in so far as it affords me what I shall bluntly call aesthetic bliss, that is a sense of being somehow, somewhere, connected with other states of being where art (curiosity, tenderness, kindness, ecstacy) is the norm.”

Ik laat daar mijn gedachten nog eens over gaan, het verklaart in ieder geval de enorme nadruk op esthetiek in zijn romans.

avatar van JJ_D
3,5
Ted Kerkjes liet de term al vallen, ook in dat andere aardige topic (cfr. supra): “voortschrijdend inzicht”. ThomasVV maakte er “evoluerende smaak” van, wat mijn inziens niet helemaal overeen stemt. Immers, wat Raskolnikov reeds aanhaalde: de sociale kompassen zijn vandaag de dag anders gekalibreerd. Dat behelst geen keuze van de lezer (“vandaag ga ik eens door de bril van de 21ste eeuw lezen”), veeleer is dat een gegeven. We kunnen er collectief niet onder uit.

Dus? Moet een boek als ‘Lolita’ daarom op de schop? Uiteraard niet! Mij doet dit denken aan de discussie die onlangs woedde rondom de bijgewerkte literaire canon, en of Jef Geeraerts met zijn racistisch getinte ‘Black Venus’ daarin een plaats verdiende. Het antwoord is: we moeten kunst onbevangen in zijn tijdsgeest kunnen bekijken, maar we moeten ons ook de vraag stellen of het betreffende kunstwerk nog overeenstemt met onze huidige waarden. Is dat niet het geval, dan hoeft een werk niet in de ban gedaan worden – o wee, dictatuur van de politiek correcte kunst! – maar dan daalt de appreciatie ervan allicht wel. Kortom: iedereen mag ‘Black Venus’ lezen – misschien moeten we dat zelfs met z'n allen eens doen, om er achteraf over in dialoog te gaan? – maar het is minder evident geworden het een geweldig boek te vinden.

Nou, wat dat met ‘Lolita’ te maken heeft? Exact wat Raskolnikov reeds aangaf: “het is onthutsend nu terug te lezen hoe weinig aandacht ik daarbij had voor het leed dat in de kern schuilgaat achter de mooie woorden.” De oorzaak daarvan ligt wat mij betreft in de eerste plaats niet bij de lezer – die inmiddels door een verhoogde socioculturele gevoeligheid voor misbruik in het algemeen extra voelsprieten heeft ontwikkeld, dat wel – doch eerder bij de auteur, die in het nawoord effectief beweert dat hij het boek niet als morele oefening ziet, doch louter als esthetische beleving. Vraag is of een dergelijke houding gewenst of zelfs mogelijk is bij een thema dat inherent zo ethisch geladen is. Toch?

In het verlengde daarvan sluit ik me echter aan bij eRCee, die eerder heeft opgemerkt dat ‘Lolita’ veel meer is dan louter een apologie vanuit het perspectief van Humbert Humbert. Anders dan hier door sommigen werd beweerd, praat de protagonist zijn daden niet “goed”. Hij weet dat hij schuldig is, legt ook bekentenis af, doch stelt zichzelf in zekere zin voor als slachtoffer van zijn pedofiele neiging. Dat levert mededogen op, en laat ons wel wezen: het is geen schande dat als lezer te ervaren. Meer nog: wanneer Humbert geconfronteerd wordt met wat er van zijn nimfijn geworden is – een wrak, voorwaar, een vrouw! – dan nog heeft hij haar lief, kortom zelf is hij ook gegroeid in zijn verhouding tot Dolores: van seksueel geprikkeld naar affectief afhankelijk… In die zin is ‘Lolita’ een portret van een liefde. Zij het een atypische, moreel verwerpelijke, pathologisch ontspoorde liefde. Maar dan nog: liefde!

Er zit bovendien meer psychologie in het boek dan op het eerste zicht vermoed. Denk bijvoorbeeld aan hoe Dolores zich ontwikkelt, of net niet: niet toevallig zoekt ze haar redding in de armen van een substraat van haar stiefvader, net omdat ze geen andere amoureuze contouren (her)kent. Ze schermt er zich voor af (cfr. het gesprek met het schoolhoofd), en tegelijk gebruikt ze haar ontwakende seksualiteit en leert ze die inzetten om zaken aan Humbert te ontfutselen – een psychisch procedé waarbij vanuit de afhankelijkheid een manipulatief vermogen tot controle ontstaat, een met het lichaam als koopwaar verworven mini-vrijheid. Dat Dolly uiteindelijk kiest voor een man die geen man is – zeg nu zelf: Dick is een mannelijk omhulsel, een omtrek zonder inhoud, iemand die net zoals Lolita in een emotioneel vacuüm leeft – lijkt me trouwens heel nauwkeurig. Kortom, Nabokov heeft het psychologisch in z'n geheel schitterend doorzien.

Het maakt ‘Lolita’ tot een geweldig boek, maar grandioos tot geniaal? De namen Proust en Joyce zijn hier eerder gevallen, en ook bij Nabokov worstel ik met de stijl van een schrijver die graag pronkt met zijn schrijverschap. Het is literatuur die bij uitstek literatuur wil zijn, kortom geen relaas dat een lezer doet vergeten of ‘ie nou leest, kijkt, tast…terwijl de ideale kunstervaring voor mij het medium overstijgt, waarbij je als lijdend voorwerp het betreffende werk ondergaat, en zelf louter als een gevoel, een emotionele connectie, lijkt te bestaan…noem het romantische onzin, maar het benadert wel degelijk hoe ik superieure kunst heb (en probeer te) ervaren.

Niets daarvan echter bij ‘Lolita’. Ik hou er nochtans van wanneer een auteur zijn lezer niet onderschat, maar tegen Nabokovs eruditie moet je steeds het onderspit delven, en daar pakt de man verdomd graag mee uit. Latijn, Frans, woordspelletjes, binnenpretjes: het valt voor mij niet allemaal op z’n plaats. Nochtans erken ik dat een almaar meer elliptisch idioom als stijlfiguur goed kan werken om toenemende waanzin te verkennen of om te schetsen dat iemand grip op de realiteit verliest (Lobo Antunes, Beckett, noem maar op), maar hier kiest Nabokov reeds van bij de start voor een solipsistische teneur, waardoor je als lezer een beetje buiten het relaas wordt gehouden…

…enfin, zo kunnen we doorgaan, maar genoeg voor nu. Als 'Lolita' als roman een probleem heeft, dan ligt dat voor mij in wat anderen juist als grootste troef hebben benoemd: de stijl, die wuft, ja zelfs pronkziek aandoet.

Kort en goed? Graag gelezen: ja. Meesterlijk bevonden: niet helemaal.

3,75*

5,0
Ook al vind ik je bijdrage op veel punten erg waardevol, JJ_D, toch heb ik twee opmerkingen.
Ten eerste valt het me op dat ook jij je (in paragrafen 2, en vooral 3, 4 en 5) blijkbaar vol overgave laat verleiden om de beoordeling van een literair kunstwerk te verwarren met de (morele) beoordeling van de moraliteit van de protagonisten, hetgeen voor mij principieel irrelevant en dus uitgesloten is.
En ten tweede vind ik je reserve bij de stijl van Nabokov begrijpelijk maar ook gevaarlijk: is het niet juist de "pronkzieke" stijl die een kunstwerk zijn volle identiteit geeft? Is dat niet het verschil tussen een pakkend krantenartikel en een literaire roman? Tussen meeslepende filmmuziek en een Mahler-symfonie? Tussen een gemiddelde hollywood, hoe spannend ook, en een Tarkovsky, waar je vaak niet voor in de stemming bent?
"Opgaan" in een kunstwerk is een belangrijk criterium, maar hangt de rol van de 'stijl' daarbij ook niet voor een groot stuk van jezelf en je 'gevormdheid' af?

avatar van JJ_D
3,5
ThomasVV schreef:
Ten eerste valt het me op dat ook jij je (in paragrafen 2, en vooral 3, 4 en 5) blijkbaar vol overgave laat verleiden om de beoordeling van een literair kunstwerk te verwarren met de (morele) beoordeling van de moraliteit van de protagonisten, hetgeen voor mij principieel irrelevant en dus uitgesloten is.

Literatuur (en bij uitbreiding ook cinema, beeldende kunst, ...) staat of valt wat mij betreft bij wat wordt uitgebeeld én bij hoe 'die afbeelding' van een werkelijkheid of schijnwerkelijkheid zich vertaalt naar mijn werkelijkheid. Concreet: als de moraal van een personage niet "klopt", ik bedoel als Humbert geen mens wordt maar een talig construct blijft, dan verhoudt de kunst zich niet meer tot mij als mens. Uiteraard hoef ik het niet eens te zijn met zijn ideeën of zijn perspectief op de dingen, maar ik moet wel in hem geloven. Als dat irrelevant is, dan is alle inhoud irrelevant, nou, dan houden we museale literatuur over. Louter woord, louter vorm. En dus: louter techniek, ambacht. En dat interesseert mij dan weer niet.

En ten tweede vind ik je reserve bij de stijl van Nabokov begrijpelijk maar ook gevaarlijk: is het niet juist de "pronkzieke" stijl die een kunstwerk zijn volle identiteit geeft? Is dat niet het verschil tussen een pakkend krantenartikel en een literaire roman? Tussen meeslepende filmmuziek en een Mahler-symfonie? Tussen een gemiddelde hollywood, hoe spannend ook, en een Tarkovsky, waar je vaak niet voor in de stemming bent?

"In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister", aldus Goethe. Is "pronkziek" een voorwaarde voor alle grote kunst? M'n waarde, natuurlijk niet! De romantiek heeft Berlioz opgeleverd, en toch luisteren we vandaag meer naar Beethoven, Schubert, Schumann, ... Het werk van Toulouse-Lautrec of Schiele: het zijn wonderbaarlijke oefeningen in eenvoud, in minder...! En hoe Tarkovsky "pronkziek" zou kunnen zijn in verhouding tot de toeters, bellen en bombarie van Hollywood, begrijp ik eerlijk gezegd niet.

"Opgaan" in een kunstwerk is een belangrijk criterium, maar hangt de rol van de 'stijl' daarbij ook niet voor een groot stuk van jezelf en je 'gevormdheid' af?

Hoor ik me beledigd te voelen?

5,0
JJ_D schreef:
ik bedoel als Humbert geen mens wordt maar een talig construct blijft, dan verhoudt de kunst zich niet meer tot mij als mens. Uiteraard hoef ik het niet eens te zijn met zijn ideeën of zijn perspectief op de dingen, maar ik moet wel in hem geloven.

Hier volg ik je volledig, maar dat is niet waarop ik reageerde: ik had het net over de irrelevantie van een moreel oordeel over de protagonisten!


"In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister", aldus Goethe. Is "pronkziek" een voorwaarde voor alle grote kunst? M'n waarde, natuurlijk niet! De romantiek heeft Berlioz opgeleverd, en toch luisteren we vandaag meer naar Beethoven, Schubert, Schumann, ... Het werk van Toulouse-Lautrec of Schiele: het zijn wonderbaarlijke oefeningen in eenvoud, in minder...! En hoe Tarkovsky "pronkziek" zou kunnen zijn in verhouding tot de toeters, bellen en bombarie van Hollywood, begrijp ik eerlijk gezegd niet.

Voor mij is "pronkziek" geen synoniem van bombast, maar wijst het op het uitleven van een hoogst persoonlijke eigen stijl, en in die zin is elk kunstenaar dus bijna per definitie "pronkziek", elk op zijn manier. Beethoven evenzeer als Berlioz, met dit verschil dat hij een paar decennia eerder in de stroom van de Romantiek staat! En hoe "beschränkt" ook, minder "pronkziek" zou ik er Goethe himself toch niet om noemen! Zelfs Toulouse-Lautrec of Schiele niet!

Hoor ik me beledigd te voelen?

Ik bedoel natuurlijk niet dat "stijl" een vrijgeleide of garantie is voor grote kunst, maar het mag volgens mij zeker ook niet als belemmering voor grote kunst gezien worden! En "vorming" terzake is nooit voltooid...

avatar van JJ_D
3,5
Ik bedoel natuurlijk niet dat "stijl" een vrijgeleide of garantie is voor grote kunst, maar het mag volgens mij zeker ook niet als belemmering voor grote kunst gezien worden!

Klopt, het mag geen principiële belemmering zijn, maar het kan een esthetische appreciatie wel in de weg staan. Niet iedereen vindt de Wunderhorn-symfonieën van Mahler minder goed dan zijn (meer complexe) latere. Idem dito voor de laatste opusnummers van Beethoven. En dat lijkt me een goed recht van de individuele luisteraar. De gustibus et coloribus, nietwaar...

5,0
Stijl zonder inhoud, of stijl die de inhoud storend overschaduwt, is niet wat ik verdedig, JJ_D, maar daarvan kan je Lolita toch ook niet echt betichten hé...

avatar van JJ_D
3,5
ThomasVV schreef:
Stijl zonder inhoud, of stijl die de inhoud storend overschaduwt, is niet wat ik verdedig, JJ_D, maar daarvan kan je Lolita toch ook niet echt betichten hé...

Stijl zonder inhoud: nee. Stijl die inhoud in de weg zit? Dat weet ik nog zo niet.

5,0
Het is net de stijl die die inhoud uit de prozaïsche en immer betrekkelijke sfeer van de moraliteit haalt, JJ_D, en tot zuivere literaire Kunst verheft ! Dat is net het unieke aan Lolita! En daarmee is mijn cirkel rond!

avatar van JJ_D
3,5
ThomasVV schreef:
Het is net de stijl die die inhoud uit de prozaïsche en immer betrekkelijke sfeer van de moraliteit haalt, JJ_D!

...terwijl je met een onderwerp als dit logischerwijs niet aan moraliteit kunt ontsnappen. Nou, had Nabokov het dan over andere Humbertiaanse perikelen moeten hebben? Enfin, de cirkel is rond, we houden 'm rond!

5,0
Nee JJ_D, juist het feit dat Nabokov zo'n beladen en problematisch moreel onderwerp zo artistiek-literair verwerkt, tilt Lolita boven de loutere moraliteit uit, en maakt het uniek! Snap je dat niet?

avatar van JJ_D
3,5
ThomasVV schreef:
Nee JJ_D, juist het feit dat Nabokov zo'n beladen en problematisch moreel onderwerp zo artistiek-literair verwerkt, tilt Lolita boven de loutere moraliteit uit, en maakt het uniek! Snap je dat niet?

Je hebt gelijk, maar punt blijft: wat 'Lolita' aan morele diepte (hoe betrekkelijk ook) ontbeert, kan de stijl wat mij betreft niet compenseren.

5,0
Op zich volg ik je wel: stijl kan een gebrek aan (morele) diepgang niet compenseren, maar dat is voor mij ook niet nodig in Lolita! Een diepere morele lading is nauwelijks denkbaar!

avatar van eRCee
4,0
Ik heb uit deze discussie geleerd dat moraal betrekkelijk is maar esthetica niet. Of oeps, euhm, nee, wacht, hoe zat het nou?

...stilte...
Ha, tot zekere hoogte kon ik het volgen maar de diepere lading ontgaat me volledig...

5,0
Het gaat niet over "esthetica", eRCee, het gaat over Kunst, en dat is een van de weinige dingen die inderdaad niet betrekkelijk zijn. Eigenlijk per definitie! Ze kan natuurlijk wel meer of minder aanslaan, maar Kunst als Kunst is nooit relatief! Ik reageer dus alleen maar op je laatste berichtje...

Ted Kerkjes
Je praat een beetje in oneliners, ThomasVV, en dat maakt het discussiëren nogal lastig.

5,0
Kun je dat wat verduidelijken, Ted? Een reactie als bovenstaande maakt het discussiëren anders nog lastiger...

avatar van Raspoetin
4,0
De discussie gaat me ook geheel boven de pet, maar ik heb intussen wel goesting om het boek te herlezen.

5,0
Raspoetin schreef:
De discussie gaat me ook geheel boven de pet, maar ik heb intussen wel goesting om het boek te herlezen.

Dat is het allerbelangrijkste! (Alleen al omwille van je woordkeuze! )

avatar van eRCee
4,0
ThomasVV schreef:
Het gaat niet over "esthetica", eRCee, het gaat over Kunst, en dat is een van de weinige dingen die inderdaad niet betrekkelijk zijn. Eigenlijk per definitie! Ze kan natuurlijk wel meer of minder aanslaan, maar Kunst als Kunst is nooit relatief! Ik reageer dus alleen maar op je laatste berichtje...

Dit is toch grote onzin? Natuurlijk is kunst (of Kunst) wel betrekkelijk, ik snap zelfs niet hoe je kan beweren van niet. En appreciatie van stijl valt toch echt onder de noemer esthetica.

Gast
geplaatst: vandaag om 16:04 uur

geplaatst: vandaag om 16:04 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.