Les Essais - Michel de Montaigne (1580)

Wiki:

Montaigne heavily edited Essays at various points in his life. Sometimes he would insert just one word, while at other times he would insert whole passages. Many editions mark this with letters as follows:

* A: passages written 1571-1580, published 1580
* B: passages written 1580-1588, published 1588
* C: passages written 1588-1592, published 1595 (posthumously)[1],[2]

Analysis of the differences and additions between editions shows how Montaigne's thoughts evolved over time. Not unremarkably, he does not seem to remove previous writings, even when they conflict with his newer views.

Nagenoeg het boek der boeken! Deze man was z'n tijd echt ver vooruit. Al ruim tien jaar beleef ik zeer veel plezier aan deze teksten.
Er bestaan twee vertalingen: van Boom (in deze vertaling heb ik de essays leren kennen) en van Athenaeum, Polak & Van Gennep, door Hans van Pinxteren vertaald. Deze laatste heeft mijn voorkeur. Het is een heel project geweest, eerst in 7 deeltjes uitgegeven en sinds een tijdje integraal met een extra essay.
Verplichte kost! (Ten overvloede) Ik beveel dit van harte aan.

Ik ga vandaag beginnen aan dit kolossaal werk van Montaigne. Ruim 1400 pagina's groot. Ik heb de vertaling van Hans van Pinxteren. Ben erg benieuwd naar de inhoud.

Hoewel ik nog niet alles gelezen ben ik erg onder de indruk van deze Essays van Montaigne.
Zelfs zozeer dat hij al een plaats in mijn top 10 heeft.
Montaigne was een sceptisch humanist, iemand die vertrouwt op het vermogen van de mens om zijn leven zelf zin te geven. Dit baseert zich op waarden als vrijheid, verantwoordelijkheid, tolerantie, waardigheid en nog vele universele waarden.
De Essays zijn een baanbrekend werk waarin Michel de Montaigne de mens en zichzelf bestudeerd.
Hij was daarmee de eerste die bij de bespreking van allerlei morele en filosofische vraagstukken een psychologie van zichzelf schreef. Met zijn Essays werd hij de pionier van het literaire genre van het essay.
Het denken van Montaigne valt in drie fasen in te delen; een eerste periode kent die neigt naar het stoïcisme, een tweede gekenmerkt door een sceptische levensvisie en een derde waarin hij komt tot een persoonlijke wereldbeschouwing.
De essays bestaan uit 3 boeken met vele onderwerpen, zoals de opvoeding, vriendschap, eenzaamheid, bidden, verwaandheid, lafheid, berouw, woede, de ervaring en zo kan ik nog wel even doorgaan. Al gauw ruim 100 verschillende Essays.
Er zijn constant verwijzingen naar de oudheid en klassieke geschriften met vele quotes van o.a. Cicero, Vergilius, Augustinus, Lucanus en Horatius. Teksten die hem zeer geïnspireerd hebben.
Al met al bleef hij tot aan zijn dood bezig met het herschrijven en verbeteren van zijn teksten.

We zijn alweer 5 jaar verder sinds het laatste bericht over deze klassieker. Ondertussen heb ik het tweede boek uit en ook ik ben zeer onder de indruk. De vertaling van Hans van Pinxteren is uitmuntend! De manier waarop Montaigne zeer uiteenlopende onderwerpen bespreekt door middel van ervaring, analyse en 100den voorbeelden uit de klassieke werken werkt enorm prikkelend. Ik denk niet dat ik een boek heb waarin zoveel interessante analyses en observaties bij elkaar staan. De onderwerpen zijn ook dermate universeel dat een groot gedeelte nu nog net zo relevant is als toen in de 16de eeuw en zelfs wanneer gedachtes gedateerd zijn, blijven de invalshoeken interessant. Ik ben vooral onder de indruk vanuit hoeveel verschillende perspectieven Montaigne laat zien hoeveel lijden er veroorzaakt wordt door de waarde die we hechten aan de menselijke rede in tegenstelling tot de menselijke deugd. Ik zie daarbij paralellen met de maatschappelijke kritiek die Jonathan Swift uit in De Reizen van Gulliver die ik nu ook aan het lezen ben. De paradox: de mens (jij en ik) is het slimste en tegelijkertijd domste wezen dat bestaat.

Ik denk dat dit boek interessant is voor veel meer mensen die aanvankelijk misschien denken dat literatuur uit de 16de eeuw niet "mindblowing" kan zijn.... it is! Dit is WC lectuur van de bovenste plank. Het werkt prima om steeds een paar pagina's te lezen of tussen de essays door zelfs hele boeken.

Uiteindelijk toch maar niet in je top 10?