De Stille Kracht - Louis Couperus (1900)

Ik weet nog dat ik dit een ongelooflijk saai boek vond. 1*

Dit boek staat trouwens in zijn geheel op internet.
Op de site van de digitale bibliotheek van de nederlandse letteren.
Hier staan nog meer titels van boeken uit de 20e eeuw die in zijn geheel op internet staan.
Zo kan je voor elke nederlandse periode boeken in zijn geheel op het internet lezen.

Dit vond en vind ik juist een zeer mooi geschreven sfeervol boek. Juist uit het boek van Couperus herkende ik de sfeer uit Indonesië toen ik er voor het eerst kwam. Inmiddels ben ik al vaak in Indonesië geweest. Maar het is toch razend knap dat iemand zoiets op kan schrijven en dat je het later ongeveer zo ziet en proeft als Couperus in 1900 deed. Dikke 5*

Ben hier vanmiddag in begonnen. Deed me een beetje denk aan een Jiskefet sketch, qua overdreven taalgebruik dan. En dat bevalt me helemaal niet eigenlijk, die overdreven, gekunstelde volzinnen. Denk dat ik er maar mee stop binnenkort, misschien heb ik te weinig kennis van de politieke toestan in Idonesië toentertijd, of te weinig literaire kennis, of ben ik gewoon wat te jong. In ieder geval kan ik het niet waarderen, wat ik nu tot nu toe gelezen heb.

Ik ben er nu ook een weekje in bezig, maar ik vind in tegenstelling tot de meningen van de meeste mensen hier op boekmeter, 't een zeer sfeervol en prachtig verhaal.
In het begin moest ik een beetje wennen aan het taalgebruik, maar later zit je er helemaal in, net zo als bij a clockwork orange eigenlijk.
Vooral de beschrijvingen van wat er door de personages heen gaat is werkelijk op een van de beste manieren gedaan die ik ooit heb gelezen tot nu toe.
Ik heb het boek nu bijna uit en ik denk dat deze dicht bij een 5,0 gaat komen!

Couperus is in den beginne kauwen, en later merk je dat je aan het lezen bent.

Paul Verhoeven liet weten in "Zomergasten" dat hij aan een verfilming van dit boek werkt. Ben benieuwd

Een zeer aangename kennismaking met Couperus. Als een schrijver van een eeuw geleden je nog zo kan boeien, dan heb je terecht met iets wonderlijks te maken. De Stille Kracht neemt een zeer trage start, kent een enorm sterk middenstuk dat zeer filmisch aandoet, en eindigt met een aardige epiloog. Ik ben toch benieuwd hoe Verhoeven dit werk om zal zetten naar het witte doek.

Van de beeldende schrijfstijl van Couperus ben ik erg gecharmeerd. Als je haast hebt is het wellicht wat vervelend om bladzijdenlange beschrijvingen van bijvoorbeeld een zonsopgang te moeten lezen, maar die beschrijvingen zijn wel stuk voor stuk ongelofelijk knap geschreven. Ik weet echter nog niet helemaal zeker wat ik van de paranormalerige plotelementen vind. Misschien ben ik teveel een Van Oudijck om erg overtuigd te zijn door die spiritistische praktijken

De uitvoerige, beeldende taal van Couperus is taai, ofschoon de doorzetter het wel zal doorgronden. Je krijgt er immers veel voor terug. 'De Stille Kracht' is een interessant dramaverhaal. Zo contrasteert de uitvoerig beschreven decadentie mooi met de poëtische natuurbeschrijvingen, hetgeen indicatief lijkt voor het spanningsveld tussen de geordende maar krampachtige nederindo's en de spirituele, inheemse bevolking. De paranormale gebeurtenissen voegen daarenboven een subtiel horrorelement toe. Verder vormt dit boek een aanval op het kolonialisme, aangezien de Europees gekleurde cultuur - zelfs door het Indonesische landschap- steeds meer wordt verworpen. Een onderstroom die in de realiteit een goede veertig jaar later tot uitbarsting zou komen. Het voegt een alleraardigste dubbele laag aan het verhaal toe.

Mijn eerste Couperus is om voornoemde redenen goed bevallen. Het zal zeker niet het laatste boek zijn dat ik van 'm lees. 4*

Dit schreef ik ongeveer twee weken geleden op de (helaas nog wat schier obscure) pagina ‘Het dit of dat-spel’. En eigenlijk vat die zin wel zo’n beetje mijn gevoel ten opzichte van ‘De stille kracht’ samen. Couperus’ stijl leunt wat mij betreft veel te veel op mooischrijverij die voor mij totaal niet werkt. Ik ben al niet zo’n fan van beschrijvingen, maar bij Couperus vind ik de beschrijvingen èn niet mooi (want ik vind het taalgebruik ronduit lelijk en vervelend) èn niet effectief (want het beschrevene gaat voor mij niet leven). Dus tja, dan blijft er gewoon weinig over. Het was voor mij echt een bevalling om mij door die brei van oubollig, kitscherig taalgebruik heen te worstelen en ik was dolblij toen ik van het boek af was. "Het taalgebruik is moeilijk/taai" hoor ik vaak, maar dat impliceert een beetje dat je het gewoon niet begrepen hebt als je het niet waardeert. Maar ik vond het gewoon lelijk.
Om heel eerlijk te zijn, verbaas ik mij er wel over dat dit werk zo hoog gewaardeerd wordt. Blijkbaar kunnen veel mensen deze schrijfstijl wel waarderen. Ik voel me bijna een beetje een cultuurbarbaar dat ik in de lach schiet bij zinnen als *proest*
Ik ben bijna aan mezelf gaan twijfelen. Ik dacht: 'Ben ik een oppervlakkige, cultureel afgestompte millennial die door whatsapp en YouTube een hopeloos verslapte concentratieboog heeft gekregen en daardoor niet meer in staat is klassieke meesterwerken, vol weelderige, barokke, eloquente bijzinnen, die op hun beurt weer vol staan met pompeuze adjectieven, op waarde te schatten?'
Maar nee, het is gewoon mijn smaak niet. Verder heb ik ook niet per se iets tegen oude boeken, maar wel tegen boeken die ik ouderwets vind. En dit boek vind ik ouderwets.
Misschien dat ik in de toekomst nog een sprookje van Couperus probeer, want ik kan me zo voorstellen dat zijn stijl daar wel wat beter bij past.

Couperus schrijft inderdaad behoorlijk bloemig. Ik kan heel goed snappen dat zo'n schrijfstijl je ding niet kan zijn. Daarentegen vind ik zelf de toon goed passen bij enerzijds de mystieke sfeer en anderzijds bij de holle franje van de Hollanders op Java. Het zorgt voor een cynische, humoristische onderstroom die mij erg aan Oscar Wilde deed denken.

Grappig! (Volgens mij waren Wilde en Couperus ook bevriend.) Zelf voelde ik in dit boek die humor en dat cynisme niet zo. (Ik moest wel lachen, maar ik had niet de indruk dat dat de bedoeling was.) Bij Frederik van Eeden vond ik dat bloemrijke wel weer werken, en ook precies op de manier die jij beschrijft.